Tối 27/8, Tổng Thống Mỹ Donald Trump chính thức nhận đề cử đại diện cho Đảng Cộng hòa tranh cử trong cuộc bầu cử tháng 11 tới, để đối đầu với ông Joe Biden được đề cử Ứng Cử Viên Tổng Thống 2020 của đảng Dân Chủ.

“Thưa đồng bào Mỹ của tôi, tối nay, với một trái tim chứa đầy sự biết ơn và lạc quan vô bờ bến, tôi tự hào chấp nhận đề cử cho vị trí Tổng Thống Hoa Kỳ”, ông Trump nói từ Tòa Bạch Ốc nơi văn phòng ông đang là Tổng Thống thứ 45 của Hoa Kỳ.

 “Trong nhiệm kỳ tổng thống mới, chúng ta sẽ xây dựng nền kinh tế lớn nhất lịch sử, nhanh chóng trở về tình trạng việc làm đầy đủ, lương tăng cao và mức thịnh vượng kỷ lục”.

Ông Trump bắt đầu với hứa hẹn về kinh tế, phương diện ông được điểm tín nhiệm cao nhất. Trước đại dịch, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ 3.5%, thấp nhất trong vòng nửa thế kỷ. Tuy nhiên tốc độ tăng trưởng không được như hứa hẹn của Tổng Thống trong nhiệm kỳ. Năm ngoái, nền kinh tế chỉ tăng 2.2%, khá tương đương với thập kỷ trước đó. Tốc độ này đạt được mức hứa hẹn 3% của ông trong một đoạn ngắn năm 2018, sau khi Trump ký sắc lệnh giảm thuế kỷ lục. Nhưng nay các nhà phê bình cho rằng chính sách thuế này chỉ có tác dụng kích thích ngắn hạn, và hiệu quả của nó đang mất dần do suy thoái kinh tế toàn cầu và bất ổn do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

Ông Trump cũng nói rằng Tòa Bạch Ốc hùng vĩ và đẹp đẽ”, nơi ông dùng để tổ chức một phần Hội Nghị Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, việc xóa mờ ranh giới giữa nhiệm vụ quốc gia và chiến dịch tranh cử cá nhân đã khiến các nhóm giám sát và Đảng Dân chủ tức giận. Kế hoạch tổ chức Đại Hội Đảng Cộng Hòa  ở Charlotte đã phải hủy vì Covid-19.

Tổng Thống nhấn mạnh Hoa Kỳ đang phải gặp một kẻ thù vô hình, nhưng ông cam kết “chúng ta sẽ sản xuất vaccine vào cuối năm nay, thậm chí sớm hơn”. Tuy nhiên lời hứa hẹn này có vẻ hơi sớm, do chưa có công ty sản xuất nào dám cam kết điều này. Việc thử nghiệm vaccine tốn thời gian, và thời gian này càng lâu thì các chuyên gia càng có nhiều thông tin để bảo đảm khả năng ứng dụng quy mô lớn của nó. Gần đây nước Nga đã tuyên bố có vaccine đặc trị Covid-19 đầu tiên, nhưng không được cộng đồng khoa học đánh giá cao do chưa qua thử nghiệm lâm sàng trên diện rộng.

Và không chờ lâu, ông Trump đặt cử tri Mỹ trên bàn cân giữa lựa chọn: “Cuộc bầu cử này sẽ lựa chọn liệu chúng ta cứu vớt giấc mơ Mỹ hay là cho phép một nghị trình xã hội chủ nghĩa phá hủy định mệnh quý báu của chúng ta”.

“Cuộc bầu cử này sẽ quyết định xem liệu chúng ta sẽ bảo vệ cách sống Mỹ hay là ta sẽ cho phép một phong trào sắc tộc hoàn toàn đập nát và phá hủy nó. Điều đó sẽ không xảy ra”.

Việc dán nhãn Đảng Dân chủ với Xã Hội Chủ Nghĩa được lặp lại suốt 4 đêm tại Đại Hội Đảng Cộng Hòa ở Charlotte, tiểu bang North Calorina, nhưng không phải là mới. Suốt nhiều thập niên qua, các chính sách mở rộng quyền lực của nhà nước của Đảng Dân chủ đã bị gán cho “bóng ma Xã Hội Chủ Nghĩa”. Tuy nhiên Đảng Dân Chủ và nhiều nhà phân tích không đồng ý như vậy mà họ so với mô hình nhà nước phúc lợi ở Bắc Âu, vốn cũng bác bỏ bản thân là Xã Hội Chủ Nghĩa. Ngoài ra, cách đặt vấn đề trước cử tri của Trump cũng không khác Biden, khi Biden nói ông là “đồng minh của ánh sáng” chứ không phải bóng tối.

Trong khi Biden tập trung tấn công việc chính quyền Trump thất bại khi xử lý đại dịch, kèm theo thảm họa kinh tế khổng lồ, thì chiến dịch của Trump muốn cuộc bầu cử này là một lựa chọn mang tính ý thức hệ.

“Joe Biden không phải là cứu tinh cho linh hồn Mỹ; ông ta là kẻ phá hủy việc làm Mỹ, và nếu được trao cơ hội, ông ta sẽ phá hủy sự vĩ đại của Mỹ.

Suốt 47 năm, Biden nhận quyên góp từ công nhân cổ xanh, ôm, hôn họ, và nói ông ta thấu hiểu nỗi đau của họ. Rồi ông bay về Washington, bỏ phiếu phê chuẩn việc chuyển hết việc làm của ta sang Trung Cộng và nhiều nơi xa xôi khác”.

“Tôi đã không làm gì khác ngoài chiến đấu cho các bạn. Tôi đã làm điều mà giới chính trị sự nghiệp trước chưa từng trông đợi và sẽ không tha thứ. Phá vỡ quy tắc cốt yếu của chính trị Washington: Tôi đã giữ lời hứa.… Họ tức giận tôi, bởi vì thay vì đặt họ trước, tôi nói đặt nước Mỹ trước”.

Chiến lược Nước Mỹ trên hết của ông Trump suốt 4 năm qua gây khá nhiều tranh cãi. Những người ủng hộ trung thành thì say mê vì ông dám nói dám làm, còn Đảng Dân chủ và những người phản đối thì tức giận khi đương kim Tổng Thống Trump khiến Mỹ ngày càng co cụm, rơi rớt khỏi các tổ chức đa phương, quốc tế. Tuy nhiên ông Trump khẳng định đây là một thành công mà ít ai trước ông làm được.

“Nhưng tôi đã giữ lời hứa với người Mỹ. Chúng tôi đã hành động mạnh nhất, táo bạo nhất, có sức ép lớn nhất lên Trung Cộng trong lịch sử Mỹ”.

Trong thỏa thuận giai đoạn 1, Trung Cộng hứa mua thêm lượng lớn hàng hóa, dịch vụ Mỹ cho tới cuối năm nay. Tuy nhiên những lời hứa này đang không được thực hiện, vì Covid-19 cũng như mối quan hệ nguội lạnh về nhiều mặt giữa 2 nước. Ngoài ra thỏa thuận này không giải quyết được vấn đề cốt lõi như cấu trúc kinh tế và trợ cấp chính phủ ở Trung Cộng. Thỏa thuận giai đoạn 2 vẫn chưa thấy tương lai, và ông Trump nói ông không muốn đàm phán với Trung Cộng vào lúc này.

“Và tôi đã nói một cách khiêm tốn rằng tôi đã làm được cho cộng đồng Mỹ gốc Phi nhiều hơn mọi tổng thống khác từ thời Abraham Lincoln, vị tổng thống Cộng hòa đầu tiên của chúng ta”.

Theo Washington Post thì tuyên bố được Trump lặp lại nhiều lần này là không đúng. Tổng Thống Lyndon Johnson đã ký thông qua đạo luật mang tính bước ngoặt những năm 1960 để bảo vệ quyền bỏ phiếu và quyền không bị phân biệt đối xử của người da đen. Các nhà sử học cũng coi các luật và quy định được Tổng Thống Ulysses Grant và Harry Truman rất có có ý nghĩa với cộng đồng gốc phi ở Mỹ.

“Trung Cộng ủng hộ Ứng Cử Viên Joe Biden và cực kỳ mong mỏi ông ta chiến thắng”, ông Trump nói. Trong báo cáo hôm 7/8, tình báo Mỹ đánh giá rằng “Trung Cộng muốn Trump, người mà Bắc Kinh coi là khó đoán, không thắng cử”. Báo cáo cũng cho hay Nga thì muốn Trump chiến thắng Biden.

Trong diễn văn, ông Trump lại tiếp tục gọi virus corona là “Virus Trung Cộng”. Các nhà quan sát cho hay đây là cách ông Trump “đẩy trách nhiệm” về số lượng người chết vì Covid-19 lớn nhất thế giới.

Trái với các con số “u ám” của nước Mỹ trong đại dịch như diễn văn của Biden, ông Trump cho rằng thành tựu của chính quyền ông trong thời gian đối phó dịch bệnh, bao gồm:

– Huy động nguồn lực quốc gia khổng lồ, sản xuất đủ, thừa máy thở, găng tay, khẩu trang, v.v.;
– Xây dựng nhanh các bệnh viện dã chiến. Tiến hành thử nghiệm nhiều nhất thế giới;
– Phát triển phương pháp trị bệnh hiệu quả: truyền huyết tương;
– Mỹ có tỷ lệ tử vong vì Covid-19 thấp nhất thế giới; v.v.

Trong khi một số tuyên bố là đúng, có một số là đánh lạc hướng. Chẳng hạn việc Trump thích nhấn mạnh “Mỹ có tỷ tử” thấp nhất trong đại dịch, nhưng các chuyên gia không đồng ý rằng đây là thành công hay là thất bại. Nó có thể chỉ là virus lây lan với tốc độ rất nhanh trong giới trẻ ở Mỹ, những người ít có khả năng tử vong hơn nhiều. Và nếu so sánh số lượng tử trên quy mô dân số, Mỹ không nghiêm trọng nhất nhưng cũng không hề khả quan hơn so với các nước phát triển khác.

Về thành tích hồi phục kinh tế, ông Trump tự hào nói Mỹ đã tạo thêm 9 triệu việc làm trong 3 tháng qua, một kỷ lục ở mọi quốc gia. Tuy nhiên, các nhà quan sát chỉ ra ông Trump không nhắc đến việc Mỹ mất tới 22 triệu việc làm vào tháng Ba và tháng Tư.

“Thay vì nghe theo khoa học, Joe Biden muốn gây đóng băng toàn bộ nền kinh tế. Việc này sẽ gây ra hậu quả không tưởng lâu dài nên con cháu, gia đình và công dân ở mọi tầng lớp của chúng ta”, ông Trump nói.

Trump và Biden nhiều lần đối nghịch nhau về giải pháp đối phó với Covid-19. Tuy nhiên trong một cuộc phỏng vấn tuần trước, khi được hỏi liệu ông có ủng hộ đóng cửa kinh tế nếu có làn sóng Covid-19 thứ hai hay không.

“Tôi sẽ đóng cửa, tôi sẽ nghe theo các nhà khoa học”, Biden nói.

“Để cứu nhiều người nhất có thể, chúng tôi tập trung vào khoa học, dữ liệu thật và số liệu. Chúng tôi mạnh mẽ bảo vệ những ai gặp nguy hiểm cao nhất, đặc biệt là người cao tuổi, trong khi cho phép người có ít rủi ro hơn quay trở lại đi làm, đi học một cách an toàn. Chúng tôi muốn thấy Đảng Dân chủ mở cửa lại nhiều bang. Họ phải mở cửa, phải quay lại đi làm, đi học”.

Việc mở lại trường học không đơn giản. Hiệp hội Giáo viên Hoa Kỳ cho biết trường học không thể mở cửa an toàn nếu tỷ lệ dương tính trên 5% và khoảng một nửa số tiểu bang ở diện này. Một số tiểu bang như Georgia và Indiana sau khi mở cửa lại trường học đã phải đóng cửa ngay sau khi một số giáo viên, học sinh nhiễm virus.

Tấn công nghị trình của Đảng Dân chủ:

“Tại Hội nghị Đảng Dân chủ, bạn gần như không nghe thấy một chữ nào về nghị trình của họ. Không phải vì họ không có mà vì nghị trình của là một bộ đề xuất cực đoan nhất của đề cử viên của mình.

Joe Biden tuyên bố ông ta là “đồng minh của ánh sáng”, nhưng ông ta muốn che giấu hoàn toàn nghị trình này trong bóng tối”.

Ông ta chẳng biết gì. Ông ta đã cam kết tăng 4 nghìn tỷ thuế đối với gần như mọi gia đình Mỹ. Điều này sẽ làm sụp đổ nền kinh tế đang cải thiện nhanh chóng của ta.”

“Điều này nghĩa là thị trường chứng khoán cao kỷ lục mà ta đang có sẽ sụp đổ, nghĩa là tài khoản lương hưu của chương 401K của bạn, tất cả cổ phiếu bạn có cũng biến mất.”

Ông Trump khẳng định ông sẽ không tăng thuế mà còn tiếp tục giảm mạnh hơn.

“Chúng tôi sẽ cấp tín dụng thuế để đưa việc làm từ Trung Cộng về Mỹ, và sẽ đánh thuế những công ty nào rời Mỹ đi sản xuất ở nước khác”.

“Chiến lược của Biden là “Made in China”. Chiến lược của tôi là “Made in the USA”.

Việc giảm mạnh thuế trong nhiệm kỳ tới là khó thực hiện, do lần giảm thuế 2017 khiến ngân sách quốc gia thiếu hụt trong khi tăng trưởng kinh tế từ đó chưa đủ để bù vào, bất chấp các hứa hẹn của chính quyền Trump. Tiền thuế doanh nghiệp giảm 31% trong năm đầu chính sách giảm thuế được áp dụng, và khiến ngân sách liên bang thâm hụt lớn hơn.

Ngoài ra, phần lớn các doanh nghiệp từ bỏ Trung Cộng nhưng không về Mỹ và chuyển sang Châu Á hoặc Mexico. Một khảo sát của Phòng Thương mại Mỹ năm ngoái chỉ ra chỉ có 6% các công ty Mỹ đang hoạt động Trung Cộng cân nhắc chuyển việc làm về Mỹ.

Các viễn cảnh đen tối của nước Mỹ dưới sự cầm quyền của Biden và Đảng Dân chủ được ông Trump vẽ lên xuyên suốt cả bài diễn văn, chẳng hạn:

“Biden là con ngựa thành Troai của Chủ Nghĩa Xã Hội. Nếu Biden không có sức mạnh đứng lên chống lại những kẻ Marxist vô cảm như Bernie Sanders, … thì làm sao ông ta có thể đứng lên bảo vệ bạn?

Xin đừng nhầm lẫn, nếu các bạn cho Biden quyền lực, phe tả cực đoan sẽ cắt ngân sách cảnh sát khắp nước Mỹ…Sẽ không có ai được an toàn trong nước Mỹ của Biden”.

Tuy nhiên Biden đã tuyên bố ông phản đối cắt giảm ngân sách cảnh sát, bất chấp việc này được nhắc đi nhắc lại bởi Trump và các quan chức Đảng Cộng hòa.

Các cam kết cho nhiệm kỳ 4 năm tới của ông Trump:

Chúng tôi sẽ tiếp tục giảm thuế, cắt giảm quy định ở mức chưa ai thấy. 10 triệu việc làm sẽ được tạo ra trong vòng 10 tháng tới, thậm chí còn nhiều hơn.

Chúng tôi sẽ tuyển thêm cảnh sát, tăng hình phạt lên việc tấn công lực lượng chấp pháp, và tăng mạnh số lượng công tố viên ở những cộng đồng nhiều tội phạm.

Chúng tôi sẽ cấm các thành phố trú ẩn chết chóc, và bảo đảm y tế liên bang được bảo vệ cho người Mỹ chứ không phải cho những người đến từ bên ngoài bất hợp pháp.

Chúng ta sẽ có đường biên giới mạnh. Quyền mang súng, Medicare và Anh sinh Xã hội của các bạn sẽ được bảo vệ.

Chúng ta sẽ thắng cuộc đua 5G, xây dựng hệ thống phòng thủ hỏa tiễn, phòng thủ an ninh mạng tốt nhất thế giới.

Chúng ta sẽ bảo vệ quyền tự do ngôn luận ở trường học.

Và chúng ta sẽ mở ra kỷ nguyên mới của Hoa Kỳ trên vũ trụ. Mỹ sẽ sớm đáp người phụ nữ đầu tiên lên mặt trăng, và cắm cờ trên sao Hỏa.

Kết: Bài phát biểu của ông Trump dài khoảng 70 phút, dài hơn gần 3 lần so với bài diễn văn 24 phút của Joe Biden. Khi kết thúc, cả hai ứng viên đều nhắc lại câu “Cầu Chúa ban phước lành cho các bạn”. 

TĐ