Thế giới đã thay đổi theo từng chặn đường lịch sử. Vào thời đảng trưởng Nguyễn Thái Học năm 1930, thế giới vào thời chế độ thực dân cai trị của các cường quốc Pháp, Anh, Hà Lan, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha… ở châu Âu. Đến Đệ II Thế Chiến chấm dứt năm 1945, chế độ Thực Dân tàn dần, nhường lại cho thế giới của Chiến Tranh Lạnh chia hai khối Cộng Sản và Tư Bản tích cực chống nhau qua ý thức hệ. Khi khối Cộng Sản Liên Xô sụp đổ vào thập niên 1990, thế giới chuyển qua Toàn Cầu Hóa với sự xuất hiện của tổ chức WTO (World Trade Organization), ở đó các quốc gia giàu nghèo đều gia nhập để buôn bán làm ăn.
Đến năm 2025, thế giới như đang muốn rời Toàn Cầu Hoá để đi đến một trật tự mới cho tương lai, ở đó các liên minh quân sự bị xem nhẹ như khối NATO hiện nay và các cường quốc không còn tha thiết với đồng minh truyền thống đã từng gắn chặt nhau qua nhiều thập niên…

Từ sau Đệ II Thế Chiến năm 1945, Hoa Kỳ chủ động đề xuất các biến đổi lịch sử, họ chủ động được nhờ vào sự giàu có kinh tế của nước Mỹ, nhờ vào nền khoa học kỹ thuật vượt trội và sức mạnh vô địch về quân sự… Đồng thời, Mỹ cũng cần thay đổi để giữ vị thế siêu cường của mình đang bị lung lay sau mỗi thời kỳ lịch sử đầy biến động!

Mặc dù thế giới chuyển động từ giai đoạn lịch sử này sang giai đoạn khác, nhưng Hoa Kỳ luôn luôn có một đối thủ để thúc đẩy ý chí của người dân Mỹ và tạo phấn khích cho lớp tinh hoa của họ.

Trong Chiến Tranh Lạnh, kẻ thù của Mỹ là Cộng Sản Liên Xô, hai bên đấu tranh kịch liệt trên ý thức hệ Tự Do và Cộng Sản. Nay kẻ thù của Mỹ là Trung Cộng đấu tranh không khoan nhượng trên mặt kinh tế nhiều hơn ý thức hệ, dù Trung Cộng vẫn là nước Cộng Sản.

Dù chuyển đổi qua giai đoạn lịch sử mới, nhưng vẫn tồn tại những khó khăn của giai đoạn cũ, nếu không giải quyết dứt khoát thì nó sẽ là vật cản đường của hướng đi tương lai và gây nhiều hệ luỵ khó lường cho nhân loại. Nay thấy rõ đó là qua hai cuộc chiến ở Ukraine tại Bắc Âu và Gaza tại vùng Vịnh đang diễn ra phức tạp và còn hiện hữu.

Về cuộc chiến Ukraine, Hoa Kỳ không dứt khoát rút ra khỏi khối quân sự NATO, nhưng không còn mặn mà và tích cực như trước đây. Nếu gặp khó khăn đàm phán ngưng chiến ở Ukraine do Putin có mưu đồ riêng tư muốn kéo dài cuộc chiến mong tìm cơ hội tốt cho Nga, thì Tổng Thống Trump sẽ rời bỏ vai trò trung gian hòa giải để cho các nước châu Âu nhận lãnh trách nhiệm và Mỹ quay về với chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương mà Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ cho là quan trọng và nói rõ trong bài phát biểu tại Hội Nghị Đối Thoại Shangri-La, Singapore ngày 31/5/2025 vừa rồi.

Tại chiến trường Gaza, Mỹ cũng thay đổi thái độ, trước đây Hoa Kỳ là đồng minh khắng khít với Israel trên mọi sự việc, điều đó vô tình biến Hoa Kỳ trở thành đối trọng với các quốc gia Hồi Giáo vùng Vịnh. Nay, sau chuyến công du của TT Trump từ ngày 13-16 tháng 5 năm 2025 đến Trung Đông, ông thân thiện với các nước dầu hoả vùng Vịnh hơn là gắn bó với Israel, đặc biệt giao hảo thân thiện với Syria một nước cựu thù của Mỹ trước đây. Thái độ này đã thay đổi cách nhìn của các nước Hồi Giáo và họ trở nên thân thiện nên đã bỏ hàng ngàn tỉ USD đầu tư kinh tế vào nước Mỹ.

Tất cả những thay đổi đó, không phải là sự thay đổi ngoại giao giai đoạn mà là thay đổi để chuẩn bị cho một trật tự mới của thế giới không còn như trước đây… Một thế giới không có chiến tranh và mọi vấn đề thắng thua được giải quyết trên đàm phán, thuế quan và áp đảo kinh tế. Vì chiến tranh sẽ dễ dàng đi đến sự hủy diệt và sẽ không ai còn sống để tuyên xưng chiến thắng! Và Hoa Kỳ đã phòng xa, bỏ ra 25 tỉ đô la để thiết lập “vòm vàng” bảo vệ an ninh cho người dân Mỹ.

Còn Việt Nam thì sao?

Cứ mỗi giai đoạn lịch sử của thế giới thì dân tộc Việt Nam là nạn nhân của sự chuyển đổi đó. Từ chế độ Thực Dân, Việt Nam là một nước bị cai trị của Thực Dân Pháp gần 100 năm; Khi thế chiến thứ II kết thúc năm 1945, thế giới đến giai đoạn Chiến Tranh Lạnh thì Việt Nam chúng ta xẩy ra chiến tranh nóng, máu lửa ngút trời gần một phần tư thế kỷ gây nên cảnh sinh linh đồ thán. Qua thời kỳ chủ trương Toàn Cầu Hóa thì các quốc gia trên thế giới giao thương với nhau để tăng trưởng kinh tế cho đất nước họ thì Việt Nam nằm trong danh sách các nước “xoá đói giảm nghèo”!

Năm 2025, thế giới đang chuyển mình thay đổi qua một giai đoạn lịch sử khác thì Việt Nam chỉ sửa đổi chứ không thay đổi. Sửa đổi nhằm củng cố đảng Cộng Sản để tiếp tục giữ quyền thống trị. Người cầm đầu lãnh đạo CSVN có sửa đổi “sáp nhập các đơn vị hành chính nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước”; hay có tin đổi tên nước thành “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà” hay “Cộng Hoà Việt Nam” những trò đó chỉ là “xanh vỏ đỏ lòng”. Người đứng đầu nước Tổng Bí Thư đảng CSVN Tô Lâm tuyên bố thể chế hiện nay là “điểm nghẽn”, đó là mặc nhiên thừa nhận thể chế Cộng Sản cai trị ở Việt Nam đang đi vào bế tắc không lối thoát nhưng họ chỉ sửa đổi nhằm mục đích củng cố sự cai trị của Đảng CSVN chứ không một mục đích nào khác. Điều này trong một cuộc họp Quốc Hội CSVN, Tô Lâm đã dặn dò thuộc cấp đề cao cảnh giác rằng:“các thế lực thù địch, phản động triệt để lợi dụng quá trình sửa đổi hoàn thiện thể chế pháp luật để tác động, hướng lái, cho rằng đây là con đường ngắn nhất, nhanh nhất để chuyển đổi chính trị tại Việt Nam”.

Đáng ra, một đảng lãnh đạo có tầm nhìn xa và biết lo cho lợi ích của dân tộc phải tức khắc từ bỏ chủ nghĩa Cộng Sản lỗi thời từ lâu để đưa Việt Nam theo thể chế tự do dân chủ, nhanh chóng hội nhập vào Toàn Cầu Hoá, thì giờ đây dân tộc Việt Nam đâu phải làm gia công kiếm sống cho Nam Hàn, Singapore, Mã Lai… trái lại Việt Nam có thể tiến bộ hơn các nước đó như Miền Nam Việt Nam đã từng có tiến bộ hơn họ vào trước năm 1975.

Hoa Kỳ, ngày 1 tháng 6 năm 2025.
Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)