Phụ nữ của miền nam Việt Nam Công Hòa, đa số trước khi làm mẹ đều trải qua thời áo trắng. Nói đến áo dài trắng, người dân miền nam nước Việt Nam trước năm 1975 liên tưởng ngay đến các nữ sinh trung học. Hình ảnh đẹp nhất của lứa tuổi này đã được nhạc sĩ Trịnh Đắc Phúc họa lại trong nhạc phẩm Bướm Trắng ra đời giữa thập niên 1960. Người viết bài xin trích một đoạn:
“Chiều xuống cho bướm trắng tan trường về thật nhiều. Trong đàn bướm nhỏ có con tóc dài mà tôi đã yêu. Nắng nghiêng bóng dài. Nắng soi mỹ miều dáng em thơ ngây. Gió bay làn tóc. Gót chân chậm bước. Gió hôn nắng chiều. Lòng anh ngất ngây.
Xin con bướm trắng đừng buồn. Vì hôm nay nắng hồng thắm chân mây. Mong em mãi mãi hồn nhiên. Vì anh nhủ thầm khép kín tâm hồn.
Giờ chắc em với sách bên đèn ngồi miệt mài. Anh say vẽ hoài. Áo bay tóc dài. Họa chiều nắng phai. Nắng nghiêng bóng dài. Nắng soi mỹ miều. Dáng em thơ ngây. Nắng soi vàng tóc. Gió bay tà áo. Nắng phai mây chiều. Hồn anh đắm chìm.”
Bài hát trên mô tả vẻ đẹp hồn nhiên của đoàn nữ sinh trung học miền nam Việt Nam tan trường về. Đó cũng là bài hát tôi yêu thích ở những năm trung học. Không gian giờ đã xa nửa vòng trái đất và thời gian đã qua hơn nửa thế kỷ. Những con bướm trắng chiều chiều tung tăng bay lượn trong gió reo, trong nắng vàng ngày xưa, nay đã già, nếu không chậm chạp, nặng nề như hippo thì cũng trở nên còm cõi hom hem vì tuổi đời, vì bổn phận làm vợ, làm mẹ, và làm bà trong việc tề gia nội trợ. Dù cho hình dáng bên ngoài có thay đổi, sự tinh khiết của màu áo trắng thời thanh xuân ngày xưa vẫn còn nguyên, và chuyển hóa thành vẻ đẹp tinh thần của lòng nhân ái.
Khi cúm Tàu COVID-19 tạt qua tiểu bang California, người ta thấy hình ảnh các con bướm trắng ngày xưa đó, đã nhanh chóng tụ lại, nhóm nấu ăn, nhóm may khẩu trang, tiếp trợ cho nhà thương, viện dưỡng lão, trung tâm y tế. Những chiếc khẩu trang muôn màu rực rỡ thể hiện lòng nhân ái lưu lại trong tim người nhận kỷ niệm khó quên.
Không chỉ có thế, những con bướm trắng còn len lỏi vào tiếp sức với các sinh hoạt khác của cộng đồng. Khi dịch vụ thương mại bị đình chỉ, trang trại Southland chuyên ấp trứng hột vịt lộn bị tổn hại nặng vì cứ hàng tuần phải đem vịt mới nở đi chôn. Lời than thở của chủ nhân đã chạm đến lòng nhân ái của các con bướm trắng và đồng loạt, tất cả xắn tay mời gọi và cổ động thân hữu và bà con xa gần yểm trợ. Kết quả là tuần lễ mừng Mother’s Day, May 9, 2020, chẳng có một con vịt con nào bị chôn sống.
Chắc chắn sẽ còn nhiều việc làm nhân ái khác nữa của các con bướm trắng. Nhưng người viết bài, trong giới hạn của giao tiếp, chỉ kể được ngần ấy.
Những hình ảnh đính kèm trong bài viết cho chính các con bướm trắng cung cấp.
Xin gửi lời chúc chân thành Happy Mother’s Day đến những Con Bướm Trắng!
(Trịnh Kim Dung, May 2020)