Tổng Thống Mỹ Joe Biden (T) và Chủ Tịch Trung Cộng Tập Cận Bình (P) đang vui vẻ cùng nhau tiến vào phòng họp riêng bên lề Hội Nghị G20 tại Bali, Indonesia ngày 14/11/2022 (Ảnh: New York Time) 

Cả hai Tổng Thống Mỹ Joe Biden và Chủ Tịch Trung Cộng Tập cận Bình trong lòng phơi phới đi phó hội G20. Phía Biden vui vẻ với cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, đảng Dân Chủ thắng ở Thượng Viện và mất Hạ Viện về tay đảng Cộng Hòa chỉ là chuyện thường xảy ra trong lịch sử chính trị nước Mỹ khi bầu cử giữa nhiệm kỳ. Không như tin đồn đảng Cộng Hòa tràn ngập lá phiếu cử tri từ Thượng Viện, Hạ Viện đến thống đốc các tiểu bang. Phía Tập Cận Bình thì vẫn chễm chệ ngôi vị Tổng Bí thư, Chủ Tịch Nước và Bí Thư Quân Ủy Trung Ương với “100% nhất trí” trong Đại hội Đảng Cộng Đảng Tàu (ĐCST) lần thứ XX vào tháng 10 vừa qua.

Cả hai đến dự Hội Nghị G20 tại thủ đô Bali, Indonesia với thái độ thoải mái của một kẻ chiến thắng. Tại đây Biden trực tiếp gặp Tập đến 3 giờ để thảo luận một số vấn đề căng thẳng giữa hai nước có từ lâu. 

Biden-Tập gặp nhau nói chuyện gì?

Báo chí tại hiện trường ghi lại khi gặp nhau hai người tay bắt mặt mừng, nói cười vui vẻ, không quá căng thẳng như ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nên bị nhồi máu cơ tim phải vào bệnh viện cấp cứu!

Biden-Tập gặp nhau nói về thương mại song phương, Đài Loan, chiến tranh ở Ukraine, và các vấn đề khác.

Cuộc gặp diễn ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali, Indonesia. Lần cuối cùng Biden và Tập nói chuyện trực tiếp là vào năm 2017 khi đó Joe Biden còn là Phó Tổng Thống Mỹ.

Theo thông báo chính thức của cả Tòa Bạch Ốc Hoa Kỳ và Bắc Kinh về cuộc họp, các cuộc thảo luận đã đạt được kết quả và mặc dù Biden và Tập Cận Bình đã nêu rõ những bất đồng của họ về nhiều vấn đề, nhưng họ sẵn sàng tham gia và hợp tác nhiều hơn giữa hai quốc gia hùng mạnh nhất nhì thế giới.

Thông báo của Tòa Bạch Ốc về cuộc họp cho biết Biden đã “phản đối đối các hành động ngày càng hung hăng và cưỡng chế của Trung Cộng đối với Đài Loan”, cũng như “quan tâm về các hoạt động của Trung Cộng ở Tân Cương, Tây Tạng, Hồng Kông, và vấn đề nhân quyền”.

Biden bảo đảm với Tập rằng chính sách “One China (một Trung Hoa)” của Washington không thay đổi, nghĩa là Mỹ không công nhận Đài Loan là một nước độc lập, nhưng Biden phản đối “bất kỳ sự thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng của cả hai bên”, bao gồm cả cuộc tấn công quân sự của Trung Cộng, Hoa Kỳ sẽ đáp trả bằng quân sự nếu Bắc Kinh tiến hành cuộc xâm lược hòn đảo tự trị Đài Loan.

Báo cáo chính thức của Trung Cộng về cuộc gặp Tập-Biden đã gọi cuộc thảo luận là một cuộc trao đổi ​​“thẳng thắn” và Tập nói rằng “các mối quan hệ Trung-Mỹ không nên là một trò chơi có tổng số bằng không, trong đó một bên cạnh tranh vượt trội hoặc phát triển mạnh bằng cái giá phải trả của bên kia… Thế giới đủ lớn để hai quốc gia tự phát triển và thịnh vượng cùng nhau”.

Theo Tòa Bạch Ốc cho biết ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken sẽ tới Trung Cộng vào đầu năm 2023, như một hoạt động tiếp theo sau cuộc gặp trực tiếp giữa Biden-Tập hôm 14/11 tại Indonesia.

Hai bên trở lại đính hôn?

Theo Tập, Trung Cộng “không tìm cách thay đổi trật tự quốc tế hiện có hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của Hoa Kỳ, và không có ý định thách thức hoặc thay thế Mỹ”.

Cả báo cáo của Hoa Kỳ và Trung Cộng đều cùng nhìn chung thế giới phải hợp tác với nhau để giảm thiểu mối đe dọa chiến tranh nguyên tử. Thông báo của Tòa Bạch Ốc cho biết Biden và Tập “nhắc lại thỏa thuận của họ rằng không bao giờ nên tiến hành chiến tranh nguyên tử và không bao giờ có thể giành chiến thắng, đồng thời nhấn mạnh sự phản đối của họ đối với việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử ở Ukraine”.

Phát biểu trong cuộc họp báo được tổ chức ngay sau cuộc gặp với Tập, Biden nói rằng: “Tôi hoàn toàn tin rằng không cần phải có một cuộc Chiến Tranh Lạnh mới… Và tôi không nghĩ rằng có bất kỳ nỗ lực sắp xảy ra nào từ phía Trung Cộng nhằm xâm chiếm Đài Loan”. Như vậy theo Joe Biden không cần thiết phải xung đột ý thức hệ với Trung Cộng và khả năng xảy ra xung đột quân sự đối với Đài Loan là rất thấp.

Biden nói tiếp Tập tỏ ra sẵn sàng thỏa hiệp về “nhiều vấn đề” để bảo đảm quan hệ song phương suôn sẻ.

Biden nói “Tôi nghĩ Tập hiểu điều đó… làm sao tôi có thể nói điều này một cách tế nhị đây? Tôi nghĩ rằng cuộc bầu cử được tổ chức tại Mỹ… đã gửi đi một thông điệp rất mạnh mẽ trên toàn thế giới rằng Hoa Kỳ đã sẵn sàng tham gia”, cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ gần đây, trong đó Đảng Dân Chủ đã bảo vệ Thượng Viện khỏi rơi vào tay Đảng Cộng Hòa và đã dập tắt tin đồn một “làn sóng đỏ” trong Hạ Viện.

Biden bày tỏ hy vọng rằng Trung Cộng sẽ giúp kiềm chế Bắc Hàn trang bị vũ khí nguyên tử và nói thêm rằng mối quan tâm lớn nhất của ông về mối quan hệ với các nhà lãnh đạo nước ngoài, đặc biệt là Tập Cận Bình, là “sự hiểu lầm về ý định hoặc hành động của mỗi bên chúng ta”.

Tập Cận Bình đã thông báo về sự sẵn sàng của Bắc Kinh trong việc tăng cường thương mại và các trao đổi khác với Hoa Kỳ, nhưng nhấn mạnh rằng “câu hỏi về Đài Loan là cốt lõi của các lợi ích cốt lõi của Trung Cộng, nền tảng của nền tảng chính trị giữa Trung Cộng và Mỹ. quan hệ ngoại giao, và lằn ranh đỏ đầu tiên không được vượt qua trong quan hệ Trung-Mỹ”.

Tập cũng phàn nàn việc chính quyền Biden coi cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Cộng hiện nay là cuộc cạnh tranh giữa “dân chủ” và “độc tài”, Tập tuyên bố rằng: “Trung Cộng có nền dân chủ kiểu Trung Cộng”.

Quan hệ Mỹ-Trung đặc biệt căng thẳng kể từ năm 2018, khi Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu một cuộc chiến thương mại để chống lại hoạt động gián điệp kỹ thuật công nghệ và các hoạt động thương mại không công bằng của Bắc Kinh. Chính quyền Hoa Kỳ sau đó đã nhắm vào các hành vi vi phạm nhân quyền của Trung Cộng và Đảng Cộng Sản Tàu, đặt câu hỏi về hệ tư tưởng toàn trị và khả năng cai trị người dân Trung Cộng của chế độ này.

Đại dịch virus Vũ Hán càng làm tê liệt mối quan hệ song phương, với sự tức giận của quần chúng đối với việc ĐCST che đậy đợt bùng phát ban đầu và cáo buộc phòng thí nghiệm sinh học tại Vũ Hán liên hệ vào việc tạo ra loại virus corona mới.

Các chính sách nghiêm ngặt “Zero-COVID” của Bắc Kinh cũng gây ra sự đau khổ về con người và khó khăn kinh tế trên khắp nơi ở Trung Cộng, cũng như gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn tồn tại cho đến ngày nay.

Sau Đại hội Đảng lần thứ XX chứng kiến Tập đảm nhận nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là lãnh đạo ĐCST, Đảng đã giảm bớt đáng kể các hạn chế “Zero-COVID”, trong khi không bác bỏ hoàn toàn chính sách này.

 https://vietquoc.org