*** Hào Kiệt Phương Nam
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan – Tư Lệnh Cảnh Sát Quốc Gia Việt Nam Cộng Hòa (March 1968/ Eddie Adams)
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan Tư Lệnh CSQG đang làm việc với một số sĩ quan QLVNCH tại Huế, tháng 3/ 1968.
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan Tư Lệnh CSQG đến thăm Huế tháng 3/ 1968. Sau khi chứng kiến cảnh nhà cửa của người dân Huế bị hư hại nặng nề do sự phá hoại của bọn cộng phỉ bắc việt, ông đã xây dựng cho họ một khu trại tị nạn Tình Thương trên đường Hòa Bình, thuộc Quận I, Thành Nội Huế. Khu đất rộng mênh mông này nằm sát Tử Cấm Thành của Hoàng Cung
Sau khi chứng kiến cảnh nhà cửa của người dân Huế bị hư hại nặng nề do sự phá hoại của bọn cộng phỉ bắc việt, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã xây dựng cho họ một khu trại tị nạn Tình Thương trên đường Hòa Bình, thuộc Quận I, Thành Nội Huế. Khu đất rộng mênh mông này nằm sát Tử Cấm Thành của Hoàng Cung.
Sau khi chứng kiến cảnh nhà cửa của người dân Huế bị hư hại nặng nề do sự phá hoại của bọn cộng phỉ bắc việt, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã xây dựng cho họ một khu trại tị nạn Tình Thương trên đường Hòa Bình, thuộc Quận I, Thành Nội Huế. Khu đất rộng mênh mông này nằm sát Tử Cấm Thành của Hoàng Cung.
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đang thăm hỏi người dân Huế sau Tết Mậu Thân 1968.
Đường Mai Thúc Loan, khu vực Cửa Đông Ba, Huế, điêu tàn đổ nát sau khi bị bọn cộng phỉ bắc việt tấn công khủng bố và phá hoại dịp Tết Mậu Thân 1968.
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan – Tư Lệnh Cảnh Sát Quốc Gia Việt Nam Cộng Hòa tại Huế sau Tết Mậu Thân 1968.
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đến Huế
Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và Cảnh Sát Quốc Gia đã tiêu diệt hầu như toàn bộ các lực lượng của bọn khủng bố cộng phỉ tấn công Sài Gòn – Thủ Đô Miền Nam Việt Nam. Sài Gòn tạm yên nhưng Huế mặt trận vẫn còn khốc liệt. Bọn phỉ quân cộng sản chiếm Huế 22 ngày, kể từ 2 giờ 32 phút đêm Mồng Một Tết rạng ngày Mồng 2 Tết, đến khuya ngày 22 Tết Mậu Thân, bọn chúng mới bắt đầu tháo chạy, và Huế thật sự ngưng tiếng súng vào sáng ngày 26 tháng Giêng (âm lịch).
Huế trong cảnh đổ nát điêu tàn đầy xác người đã sình thối, Huế nhiều mồ chôn tập thể trong thành phố, Huế đói, Huế lạnh, Huế cơ cực, Huế có quá nhiều người Huế tỵ nạn ngay trong thành phố Huế. Huế với những trại tỵ nạn, trong đó, đầy những trẻ thơ, góa phụ, ông bà già đang đói, đang run rẩy vì trời Huế quá lạnh.
Huế với những tiếng khóc tức tưởi, Huế với những tiếng nấc và giòng nước mắt nghẹn ngào của thiếu phụ, của cha, của mẹ, của anh, của em, của bạn bè gần xa. Huế với những tiếng thét kinh hoàng, thất thanh, vút tận trời xanh mỗi khi tìm ra thân xác thân nhân mình đã sình thối.
Huế sau 26 ngày bị bọn khủng bố cộng phỉ bắc việt chiếm đóng là thế đó. 5327 thường dân vô tội bị tên sát nhân khát máu tàn bạo nhất thế kỷ là Hồ Chí Minh và bè lũ đảng cộng phỉ, cùng với lũ tay sai đắc lực của y như các tên Hoàng Phủ Ngọc Tường (dạy Việt Văn), Hoàng Phủ Ngọc Phan (sinh viên Y Khoa năm 2), Nguyễn Đắc Xuân (sinh viên Sư Phạm), Nguyễn Thị Đoan Trinh (sinh viên Dược Khoa), Nguyễn Thiết (sinh viên), Trần Quang Long (sinh viên Việt Hán – Sư Phạm), Lê Minh Trường (sinh viên Mỹ Thuật), Vĩnh Kha (sinh viên ĐH Văn Khoa – Đoàn Trưởng Đoàn SV Phật Tử), Phạm Thị Xuân Quế (BS – CT Hội Phụ Nữ Huế), Phan Chánh Dinh, tức Phan Duy Nhân, Hoàng Văn Giàu (phụ khảo ĐH Văn Khoa), Nguyễn Thiết (sinh viên Luật Khoa), Bửu Chỉ (họa sĩ), Nguyễn Đính (Trần Vàng Sao) (sinh viên), Ngô Yên Thy (sinh viên Văn Khoa), Thái Thị Kim Lan, Nguyễn Văn Sở (sinh viên ĐH Sư Phạm), Trương Quang Ân (học sinh), Trần Hoài (sinh viên), Lê Văn Tài (sinh viên Mỹ Thuật), Nguyễn Văn Mễ (học sinh)…, sát hại, cùng với 1200 thường dân bị chúng bắt dẫn đi mất tích.
Huế đang trong tuyệt vọng thì Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan Tư Lệnh CSQG đến Huế cùng với những chiếc phi cơ C-130 của Không Quân VNCH chất đầy những phẩm vật tiếp cứu khẩn cấp cho đồng bào Huế.
Tôi đón ông tại Phi trường Phú Bài, vừa bước xuống cầu thang máy bay, ông đã nói:
– Tưởng mày bị bọn nó chôn sống rồi!
– Đâu dễ vậy Thiếu Tướng, em lính mà!
Trong khi chờ đợi bốc hàng khỏi máy bay, tại phòng khách danh dự của phi trường Phú Bài, tôi trình với ông tất cả những diễn biến xảy ra trong suốt 26 ngày qua. Ông nắm tình hình Huế rất vững, chính xác. Ngoài việc hằng ngày tôi báo trình vào Bộ Tư Lệnh, ông còn hai hệ thống an ninh báo cáo cho ông, đó là Cục An Ninh Quân Đội và Phủ Đặc Ủy Trung Ương Tình Báo.
Ông hỏi tôi:
– Hai thằng Cán, và Đoàn Công Lập mày bắt chúng nó chưa?
– Quận Cán thì đã bắt rồi, nhưng Đoàn Công Lập thì chưa, vì ông ta đang còn là Chief của em, và cũng chưa có lệnh của Thiếu Tướng làm sao bắt được. Hơn nữa, chuyện ông ta làm nội tuyến em đang bám sát, có bắt bây giờ cũng chưa đủ dữ kiện để truy tố ra tòa.
– Bao nhiêu anh em tử trận, bị thương?
– Trình Thiếu Tướng, 150 người tử trận, bị thương nặng nhẹ gần 60 người.
– Số bị thương nằm ở đâu?
– Trình Thiếu Tướng ở tại Bệnh viên Trung Ương Huế
– Ngày mai đi thăm họ.
Tại BCH/CSQG Thừa Thiên-Huế, Thiếu Tướng Loan quyết định giao tên quận trưởng nằm vùng Nguyễn văn Cán – nguyên Trưởng Ty CSQG Thị Xã Huế cho Trung Tá Nguyễn Tự Cường, Trưởng Ty ANQĐ Thị Xã Đà Nẵng thụ lý, hoàn tất hồ sơ nội vụ trong thời hạn sớm nhất, và truy tố hắn ta ra Tòa Án Quân Sự Mặt Trận Vùng I với tội danh hoạt động cho cho địch, tiếp tay với kẻ thù sát hại đồng bào và đồng đội trong thời gian Tết Mậu Thân, với bản án đề nghị: Tử hình và đem ra Huế hành quyết ngay.
Về phía tên Đoàn Công Lập, Trưởng Ty CSQG Thừa Thiên-Huế, Tướng Loan giải nhiệm chức vụ trưởng ty tại chỗ, bắt giữ đương sự với tội danh: Hèn nhát trước địch quân, bỏ trốn đơn vị khi tác chiến và tẩu tán tài sản quốc gia (hơn 400 vũ khí trong kho đã bị thất thóat một cách mờ ám). Tên Lập bị giải vào BTL/CSQG ngày 27/2/1968. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Ngày 27/2/1968 khi đến thăm viếng và trao tặng một số phẩm vật cứu trợ như chăn mền, thực phẩm, cho đồng bào tại các trại tỵ nạn ở các trường trung, tiểu học trong thành phố Huế. Nhìn cảnh sống quá cơ cực hôi hám và thiếu thốn phương tiện vệ sinh tối thiểu, nét mặt đăm chiêu buồn bã, bất chợt ông nói với tôi:
– Thật quá tội! Tình hình đã tạm ổn sao họ chưa về nhà ?
– Trình Thiếu Tướng, những nguời còn nhà họ đã về từ hôm qua, những người này nhà cửa đã bị bọn việt cộng đốt cháy rụi rồi, còn nhà đâu nữa mà về!
Nghe tôi nói xong, ông im lặng, chẳng nói năng gì.
Sau khi thăm một số anh em cảnh sát bị thương đang nằm tại Bệnh Viện Trung Ương Huế, trên đường trở về lại BCH/CSQG, ông nói với tôi:
– Tao đã có cách giúp họ! Đi gặp tỉnh trưởng, xin thằng này một khu đất, mình xây nhà cho họ ở.
Hóa ra từ nãy giơ ông đang miên man suy nghĩ về cảnh cơ cực của đồng bào tỵ nạn. Tôi thật ngạc nhiên, chẳng nói gì, nhưng thầm nghĩ: vật dụng đâu mà xây? Nhà cửa đâu nữa mà về?
Cảnh cơ cực của đồng bào Huế đã làm Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đau lòng. Ông sau đó đã đích thân xây cất trại tỵ nạn Tình Thương cho dân Huế.
Nhân đi gặp ông tỉnh trưởng, tôi nghĩ đây là cơ hội tốt để Thiếu Tướng Loan có thể can thiệp với ông ta giúp tôi về việc một mình kiêm hai chức vụ: Phó Ty Cảnh Sát Đặc Biệt và Quận Trưởng Quận III Thị xã Huế:
– Thiếu Tướng, em kiêm hai chức vụ, trọng trách quá nặng, sợ không chu toàn nổi. Bây giờ tình hình quân sự đã tạm ổn, Thiếu Tướng nói với ông ta cho em giao lại, về lo việc tình báo bên Cảnh Sát Đặc Biệt.
– Đúng rồi, đó là điều tao muốn nói với ông tỉnh trưởng, trả mày lại cho tao! Mày còn nhiều việc phải làm.
Ba hôm sau tôi bàn giao Quận III Thị xã Huế cho một Thiếu tá và trở lại thuần túy lo công việc của ngành Cảnh Sát Đặc Biệt. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan và trại tỵ nạn Tình Thương cho đồng bào Huế.
Theo yêu cầu của Thiếu Tướng Loan, ông Tỉnh Trưởng đã cấp một khu đất rộng và dài tại đường Hòa Bình, thuộc Quận I thành nội Huế. Khu đất rộng mênh mông này nằm sát Tử Cấm Thành của Hoàng Cung.
Cầu không vận của binh chủng Không Quân VNCH đã được thiết lập giữa Sàigòn-Huế, hàng tấn vật liệu xây cất như tôn, xi măng đã được chở ra Huế.
Với hơn 100 nhân viên Cảnh Sát do tôi tuyển chọn, và khoảng 200 đồng bào tình nguyện, như vậy là 300 nhân công, loại có tay nghề cũng có, và loại tay mơ trời ơi đất hỡi như tôi cũng có, do ông cai thầu cũng thuộc loại trời ơi đất hỡi là “Anh Sáu Lèo” tức Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan tức chỉ huy, phó cai thầu là Trung Úy Liên Thành.
Chỉ trong 16 ngày, chúng tôi hoàn tất khoảng 500 căn nhà, mái lợp tôn, vách bằng đủ mọi thứ có được, hầu hết là ván ép. Như vậy có chỗ cho 500 gia đình trú ngụ tạm thời, không phân biết họ là ai. Gia đình quân đội, cảnh sát, công chức, thường dân, những ai mất nhà mất cửa đều được mời vào trú ngụ.
Trong suốt 16 ngày xây cất. ngoại trừ những lúc phải giải quyết công việc khẩn cấp, ngoài ra, hầu hết thì giờ Thiếu Tướng Loan đều có mặt, ông cũng xắn tay áo, tay cầm búa cầm đinh, miệng la hét đốc thúc y như là ông cai thứ thiệt. Có một lần tôi cũng như ông, tay búa tay đinh cùng đám đệ tử đứng gần, bất chợt, nhìn dáng dấp của ông, tôi nín cười không được quay qua nói với đám đệ tử:
– Bọn bây nhìn ông Tướng mình giống anh cai thầu quá phải không?
Cả bọn cùng cười, bị ông bắt gặp, ông hỏi chúng tôi:
– Đ… cụ chúng này cười gì đó?
Tôi trả lời ông tỉnh bơ:
– Thì cười Thiếu Tướng đó, trông ông giống y chang ông cai thầu.
Ông cũng cười theo, nụ cười thật hiền lành.
– Thôi làm việc đi, làm nhanh lên cho đồng bào có chỗ ở.
Mười sáu ngày sau, ngày khánh thành khu Trại Tình Thương cho đồng bào tỵ nạn Huế, Thiếu Tướng Loan đứng vòng tay ngay cửa chính nhìn đồng bào nhập trại với nụ cười thỏa nguyện, mọi người đi ngang trước mặt ông đều cất tiếng:
– Cám ơn Thiếu Tướng,
– Cám ơn Ông Tướng,
– Cám ơn Ôn.
Ông vẫn đứng vòng tay im lặng, ngắm nhìn họ bằng ánh mắt trìu mến, không nói năng chi.
Huế tan nát không còn nhà mà về, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan hối hả xây dựng ngay trại tỵ nạn Tình Thương cho dân Huế nương náu. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Trong các tướng lãnh Việt Nam Cộng Hòa, và có lẽ ngay cả trong lịch sử, hình như chỉ có mỗi ông Tướng Nguyễn Ngọc Loan là chính tay ông lao động cực nhọc xây chỗ ở cho dân chúng và xả thân chiến đấu như những khinh binh. Thiếu Tướng, trong trăm ngàn nỗi khổ đau khốn cùng mà dân Huế đã cắn răng gồng mình chịu đựng suốt 26 ngày bị bọn khủng bố cộng phỉ bắc việt tàn sát thân nhân họ, và chính bản thân họ, trong kinh hoàng, trong run rẩy đói lạnh tại các trại tỵ nạn, ông đã tìm về với họ, về với Huế, về với thành phố đầy ắp những kỷ niệm thời niên thiếu của ông, với một tấm lòng, một vòng tay, và một trái tim mở rộng che chở họ.
Dân Huế ghi lòng tạc dạ ân tình đó, để rồi 5 tháng sau, khi bọn cộng phỉ tấn công vào Sài Gòn trong đợt II, tôi sang trại tị nạn Tình Thương của ông báo cho họ biết Thiếu Tướng Loan đã bị trọng thương, ông đã bị địch bắn gãy hai chân trong một trận giao tranh với chúng tại cầu Phan Thanh Giản Sài Gòn.
Thiếu Tướng! Ông biết không, những nguời đó, những kẻ khốn cùng mà ông đã cứu giúp, cả mấy trăm người trong trại tỵ nạn đã bật khóc thành tiếng. Những dòng nước mắt ràn rụa của góa phụ, của ông già, của bà lão đã tuôn trào ra tiếc thương ông. Lẫn trong những tiếng khóc nghẹn ngào đó chợt có tiếng la lớn của một cụ già, rất già: Ông trời ơi, răng người nhân đức như ông mà lại gặp nạn !
Thiếu Tướng, những giọt nuớc mắt và tiếng thét lớn của cụ già là những lời cám ơn chân thành nhất của họ, là tình yêu của người dân Huế đối với ông, mà họ đã ấp ủ trong lòng từ lâu lắm rồi đối với ân nhân của họ.
Sau Trại Tình Thương, những ngày kế tiếp, Thiếu Tướng Loan hỏi lại tôi:
– Bao nhiêu anh em tử trận?
– 150 người, Thiếu Tướng.
– Quá nặng!
– Mày nói thằng trưởng phòng hành chánh của mày lập thủ tục khẩn cấp, tuyển dụng vợ của 150 anh em tử trận vào nữ cảnh sát, ngành Đặc Biệt của mày để họ có lương tiền nuôi nấng con cái của họ. Tao không có tiền giúp họ, chỉ còn cách này thôi, phải làm gấp. Tao ký lệnh tuyển dụng, và muốn gặp mặt họ truớc khi về lại Sài Gòn.
Tôi hiểu và thi hành ngay. Tôi may mắn có được Đại úy Hoàng Thanh Tùng, một sĩ quan cảnh sát trẻ năng động và nhiệt tình. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành) Chỉ vỏn vẹn bốn năm ngày sau, vừa hồ sơ tuyển mộ, vừa hồ sơ xin trợ cấp tử tuất, đã làm xong.
Thật tình đây là một cuộc tuyển mộ độc nhất vô nhị khó thấy trong chế độ VNCH! Hoàn toàn phi hành chánh, không hợp với điều lệ tuyển mộ, mà chỉ có anh “Sáu Lèo” mới dám tuyển mà thôi, vì hầu hết các bà quả phụ đều không biết đọc mà cũng chẳng biết viết một chữ nào cả. Nó rất là sái luật, bất hợp pháp nhưng lại hợp với lòng nhân đạo, thương người, và nhất là cá tính yêu mến và lo lắng cho thuộc cấp, cho dân chúng của Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan, Tư Lệnh Cảnh Sát Quốc Gia.
Độc nhất chỉ có Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan là người tuyển mộ nữ nhân viên cảnh sát kiểu như thế này. Ngày những “nữ cảnh sát viên” nhận việc, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đích thân đến gặp họ trong một hội trường lớn của BCH/CSQG Thừa Thiên-Huế. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Hội trường đông kín với khăn áo sô của 150 quả phụ, với trẻ thơ theo mẹ, nhỏ nhất là hai tháng tuổi, lớn nhất là năm, mười tuổi. Quang cảnh đượm màu tang chế u buồn. Tất cả im lặng và chờ đợi Thiếu Tướng Loan lên tiếng. Với giọng nói Bắc pha Huế, ông chia buồn cùng họ, giọng nói nhỏ nhẹ nghẹn ngào. Trong hội trường chợt có những tiếng khóc thút thít. Tôi nhìn ông, bất chợt ông quay mặt đi, tôi kịp thấy có chút ngấn lệ trong mắt ông.
Cuối cùng ông cất tiếng nói to hơn:
– Ngày hôm nay tôi tuyển quý bà vào lực lượng cảnh sát, để các bà các cô có đồng lương nuôi nấng các cháu. Kể từ ngày hôm nay, các cô, các bà là “nữ cảnh sát viên của Ty Thừa Thiên-Huế”.
Nhiều tiếng cám ơn Ôn trong đám đông cùng với tiếng khóc, có lẽ họ đã quá xúc động trước tấm lòng nhân hậu của ông.
Ông chợt đến gần một quả phụ đang bồng một hài nhi khoảng hơn 1 tháng tuổi và hỏi cô ta:
– Bây giờ bà là “Nữ Cảnh Sát” rồi đó, bà muốn làm gì?
– Thưa ôn, cho em làm chi cũng được, em đi chợ, nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa.
Ông cười và nói lớn để mọi người cùng nghe:
– Cảnh sát không có việc đi chợ nấu ăn, thôi, các bà về, hằng tháng đến gặp cái ông trung úy trẻ Liên Thành này mà lãnh lương. Chẳng có việc gì cho các bà, các cô cả.
Quá hoảng, tôi lắp bắp với ông:
– Thiếu Tướng, chết em! chết em!… 150 bà đó! Thiếu Tướng! không phải ít đâu. Em chết chắc!
– Thì Đ….cụ mày, cho mày chết.
Mọi người ra về, ông nói riêng với tôi:
– Mày cố gắng lo cho họ đàng hoàng, sức tao chỉ có thể giúp họ ngang đó.
Thiếu Tướng! hơn 40 năm trôi qua kể từ ngày đó, đã bao nhiêu đổi thay cho thân phận và nỗi oan khiên nghiệt ngã của ông, nhưng 150 quả phụ, và hơn 300 trẻ thơ lúc đó mà nay đã hơn 40 tuổi, một số đã may mắn định cư tại HK, họ đã nên người, là kỹ sư, là bác sĩ, là luật sư. Tôi đã có dịp gặp lại một số họ, cả mẹ lẫn con đều nhắc tên ông, tên Thiếu Tướng Loan với sự kính trọng và lòng biết ơn vô vàn tấm lòng nhân đức của ông.
– “Không có Thiếu Tướng Loan cứu mẹ con tôi, chúng tôi đã không có cơm ăn, áo mặc’’ – Đó là lời nói của những cô nhi quả phụ năm xưa, những người mà ông tuyển họ vào “nữ cảnh sát tại gia”, không hề có một luật lệ thủ tục nào cả!
Ngoài ra, cũng phải nói thêm về việc Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan thành lập Trung Tâm Phượng Hoàng tại BCH/CSQG Thừa Thiên Huế.
Vừa khánh thành xong trại tỵ nạn Tình Thương khoảng 12 tiếng, chưa kịp thở, ông lại bày trò chơi khác. Lần này là Trung Tâm Phượng Hoàng, một danh từ nghe quá xa lạ với chúng tôi.
Đầu tiên, ông bắt dời Trung Tâm Văn Khố đã có từ thời Mật thám Pháp cho đến Mậu Thân 1968, ông muốn dùng phòng này làm Trung Tâm Phượng Hoàng. Thế là phải mất một ngày dời đi chỗ khác. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Hồ sơ văn khố vừa dời đi, thì ván ép, gỗ, đinh búa, máy lạnh ập vào, và ông Tướng lại làm cai thợ. Hai mươi tay cảnh sát viên có tay nghề là thợ mộc, còn tôi là thứ 21 thứ thợ dỏm, dưới quyền chỉ đao của cai thầu dõm “Sáu Lèo”, bắt đầu cưa, đục, đóng, nghe điếc tai suốt ngày.
Đã thế, thêm anh “Sáu Lèo” vừa đóng đinh vừa thét, la lối chỉ trỏ lung tung.. Cuối cùng, sau một đêm một ngày không ngủ lao động vinh quang, căn phòng rộng mênh mông đã bọc phủ ván ép, máy lạnh chuyên viên điện cũng đã bắt xong.
Tôi nói với anh em:
– Sắp chết , sắp chết, mệt quá…
– Đ …Cụ thằng trung úy con, nói gì đó ?
– Thì nói gì nữa, bóc lột sức lao động quá xá, gần một ngày, một đêm làm hộc hơi mà ông cai không cho ăn.
– Chúng mày chưa ăn sao? Đi ăn đi.
Ông thọc tay vào túi quần rồi rút tay ra, y như trò chơi năm lớp tư lớp ba, túi rỗng, ông chẳng có đồng nào. Thấy vậy viên sĩ quan cấp tá trong ban tham mưu của ông dúi cho chúng tôi khoảng bảy tám ngàn gì đó. Thật ra chúng tôi đã thay nhau đi ăn rồi, nhưng muốn tống tiền anh cai “Sáu Lèo” để tích trữ, tối kéo nhau đi nhậu.
Thế là Trung Tâm Phượng Hoàng cấp tỉnh, có lẽ là đầu tiên được thành lập từ Mậu Thân 1968, do tôi làm Tổng Thư Ký điều hành Trung Tâm Phượng Hoàng Thừa Thiên-Huế từ cuối tháng 2/1968 cho đến 1975. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Chiến Dịch Phượng Hoàng Thừa Thiên-Huế
Có một điều mà những ai gần gũi và làm việc trực tiếp với Thiếu Tướng Loan mới thấy rõ được bản chất thật sự của ông. Ông là một người rất giàu tình cảm, dễ xúc động, bản chất nhân hậu thương người, và điểm đặc biệt khi làm việc rất tận tụy, chi tiết, và thông minh lạ thường.
Trung Tâm Phượng Hoàng vừa thành lập xong, ngày hôm sau tôi đã phải ngồi nguyên ngày với ông để nghe ông giảng bài, để nghe ông nói về mục đính, về điều hành, về phối hợp với các cơ quan tình báo bạn của VNCH và phối hợp với cơ quan tình báo đồng minh như thế nào, trong chương trình Phượng Hoàng. Rồi thì cách thức thiết lập hồ sơ hạ tầng cơ sở địch v..v.. và v..v. Ông giảng giải cho tôi như là một ông thầy trong trường Tình Báo.
[Sẽ nói chi tiết về chương trình Phượng Hoàng này sau]
Sau gần một tháng ở Huế, Thiếu tướng Loan và toàn bộ tham mưu của ông về lại Sàigòn. Còn nhớ ngày tôi đưa ông xuống phi trường Phú Bài, ông dặn tôi hai việc:
1- Trại Tình Thương là cố gắng của lực lượng CSQG chúng ta nhằm giúp đỡ đồng bào tỵ nạn Huế. Giao lại cho mày, nhớ lo an ninh giúp đỡ đồng bào cho chu đáo.
2- Đám 150 quả phụ đó và đám trẻ, mày gắng lo cho họ.
– Dạ Thiếu Tướng, em sẽ lo chu toàn, Thiếu Tướng an tâm.
Tâm tư ông chỉ dành cho đồng bào Huế và các cô nhi quả phụ, trước giờ chia tay ông băn khoăn và bịn rịn không đành.
Tại sân bay Phú Bài, tôi và ông đứng cạnh máy bay đợi anh em cảnh sát chất hàng lên. Tất cả là những vật dụng ông đem ra từ Saigòn, trong đó có 4 xe Jeep của các sĩ quantrong bộ tham mưu và một chiếc của ông.
Chiếc xe của ông là chiếc chót được đưa lên máy bay thì bỗng ông cho lệnh đem xe đó xuống lại, và tài xế lái xe đậu gần ông. Ông lấy chìa khóa xe trong tay viên tài xế và giao cho tôi
– Cho mày, chiếc xe này đầy đủ mọi thứ trên đó, mày cần để làm việc. Chỉ có chiếc máy truyền tin Motorola trên xe thì trả lại cho tao vì khác tần số ở đây.
Tôi chưa kịp nói câu gì, cho dù là hai tiếng cám ơn thì ông vỗ vai tôi và đi thẳng lên máy bay, chẳng thèm nhìn lại. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Ngày 5 tháng 5 năm 1968, sau thất bại thảm hại và nhục nhã ở đợt I, lũ giặc cướp cộng phỉ lại mở đợt II Tổng Công Kích vào Thủ Đô Saigòn Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã cùng với các đơn vị cảnh sát can trường của ông lại xông pha trận mạc, chiến đấu ngày đêm trên đường phố Saigòn-Chợ Lớn. Ở đâu có hình bóng ông là ở đó tinh thần anh em Cảnh Sát dậy sóng theo bước chân ông.
Oan khiên thay, lần này ‘hùm thiêng’ đã bị sa cơ, Thiếu Tướng Loan đang cầm súng chiến đấu bên cạnh những nguời lính cảnh sát của ông y như một khinh binh thì ông bị địch bắn trọng thượng vào cả hai chân tại ngay trên cầu Phan Thanh Giản Sàigon. Ông ngã quỵ.
Một anh hùng của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và của lực lượng Cảnh Sát Quốc Gia đã ngã quỵ! Ông đã gục ngã, cả thân xác lẫn cuộc đời của một Anh Hùng Hào Kiệt của một tướng lãnh Không Quân VNCH và CSQG.
Những cay đắng, nghiệt ngã nhất của cuộc đời bắt đầu đến với ông ngay ngày đó cũng chỉ vì tấm hình. Tấm hình oan nghiệt mà gã thợ ảnh Eddie Adams phóng viên của hãng AP đã chụp vào trước đó trong đợt I Tổng Công Kích của Việt Cộng tại Saigòn.
Eddie Adams và tấm hình của anh ta đã đốn ngã đời của Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan một cách tàn bạo. Sau này anh ta gào thét phân trần hối hận, vì hành động tung ra bức hình oan nghiệt đó, nhưng tất cả đã muộn. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Ông giải ngũ, rời khỏi đời sống quân đội, nơi mà ông đã suốt đời tận tụy với tấm lòng ái quốc mà không một ai có thể phủ nhận. Ngày tháng còn lại ông để hết thì giờ giúp trẻ mồ côi.
Tôi đã viết và biết gì về Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan?
Những gì tôi biết về ông quá ít và quá hạn hẹp, vì thời gian gần ông và làm việc cạnh ông không bao nhiêu. Có một người rất thân cận với ông và cùng sát cánh với ông trong những giờ phút điêu linh và nguy nan nhất của của tổ quốc và dân tộc như biến động Miền Trung 1966, Mậu Thân năm 1968, đó là Đại Tá Trần Minh Công, nguyên Trưởng Ty CSQG thị xã Đà Nẵng 1966. Trưởng Ty CSQG Quận II Thủ Đô Saigòn 1968, và sau đó là Viện Trưởng Học Viện CSQG/VNCH.
Xin nhường lời để Đại Tá Trần Minh Công nói về Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan:
– “Nhìn phong cách và diện mạo của Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan, nhiều người cứ tưởng lầm ông là một bạo Tướng. Nhưng nhiều lần tôi đã chứng kiến ông ngồi khóc một mình. Hiểu ra mới biết ông là một người rất giầu tình cảm. Ông thương yêu thuộc cấp và sống chết với họ. Kể cả khi ông bắt gặp đàn em làm bậy, ông cũng không nỡ trừng phạt mà chỉ răn đe để họ cải sửa. Mỗi khi thuộc cấp hy sinh tử trận, ông khóc thương nước mắt đầm đìa. Khi thượng cấp hiểu lầm ông, ông cũng khóc. Ông kể lể: ‘Tao phục vụ Quốc Gia, Dân Tộc, chứ tao đâu phục vụ cho cá nhân nào”.
– “Tướng Nguyễn Ngọc Loan là một vị Tướng trí thức trong hàng ngũ Tướng Lãnh VNCH. Tướng Loan là một người rất can đảm, một cấp chỉ huy tài ba và là một vị anh hùng dân tộc. Ít có một vị Tướng nào lại cùng cầm súng chiến đấu ngoài mặt trận như một người lính bình thường bên cạnh những người lính khác. Nếu không có Tướng Loan xông pha bảo vệ Thủ Đô Sàigòn trong dịp Tết Mậu Thân, tôi nghĩ Sàigòn sẽ không khác gì Huế”.
Và đây là những nhận xét và hối hận của Eddie Adams, thợ nhiếp ảnh của Hãng thông tấn AP, kẻ đã đưa cuộc đời của một anh hùng quân lực VNCH vào khúc quanh u uất, nghiệt ngã:
– Tôi mặc đồ dạ hội sang trọng để lãnh giải thưởng và tiền thưởng về bức hình đó tại Đại hội nhiếp ảnh tại Hòa Lan. Khi ban nhạc trổi bài quốc ca Hoa Kỳ, tôi bật khóc. Không phải tôi khóc vì sung sướng, mà khóc cho Tướng Loan. Cho tới giờ phút đó tôi vẫn chưa ý thức được việc tôi đã làm. Khi chụp tấm hình đó, tôi đã hủy hoại đời ông Tướng, vì ông bị dân chúng ở cả nước ông lẫn Hoa kỳ lên án về tội giết tù binh chiến tranh. Trong bất cứ cuộc chiến nào, người ta cũng vẫn còn làm như vậy, nhưng hiếm có nhiếp ảnh viên nào chụp được mà thôi. Tướng Loan là một vị anh hùng của chính nghĩa. Bức hình tôi chụp đã lừa dối công luận…. Vậy mà mọi điều nhục nhã lại đổ trên đầu con nguời này !!!
Sau này, khi Adams đến thăm Tướng Loan tại thành phố Springfield, VA, khi nhắc đến tấm hình oan nghiệt năm xưa, Thiếu Tướng Loan không hề nói một lời oán trách Edie Adams, mà ngược lại ông còn an ủi Adams:
– Ông làm nhiệm vụ của ông, tôi làm nhiệm vụ của tôi. Chỉ có thế thôi!
Khổng Phu Tử sống lại cũng chỉ có thể nói được câu đó.
Ông đúng là một người luôn sống với một tấm lòng, một tâm hồn quân tử. Adams xúc động trước lời nói cao thượng đó của tướng Loan, kể từ đó, họ trở thành hai người bạn thân. (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Những Dòng Lệ Khóc Thương Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan:
Ngày 14-07-1998 lúc 20 giờ, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan vĩnh biệt mọi người, vĩnh viễn ra đi, để lại phu nhân, 5 người con và 9 cháu nội ngoại. Ông hưởng thọ 68 tuổi.
*** Kính Thiếu Tướng,
Thiếu Tướng ra đi vào ngày 14-07-1998, mãi đến ngày hôm sau chúng tôi mới nhận được tin Thiếu Tướng mất.
Hùm chết để da, nguời chết để tiếng.
Ông đã để lại sự kinh trọng và lòng biết ơn của rất nhiều anh em chúng tôi, những kẻ đã một thời phục vụ dưới quyền ông. Ông đã để lại những ân tình, ân nghĩa trong lòng người dân Huế, trong lòng xứ Huế, nơi mà ông đã sinh ra và lớn lên. Ông đã để lại nỗi xúc động và những ân nghĩa khắc sâu trong lòng 150 quả phụ và trên 300 cô nhi, khi chồng, cha của những người này, những chiến hữu thuộc cấp của ông, đã hy sinh vì bổn phận và trách nhiệm của một nhân viên công lực tại Huế vào Mậu Thân 1968.
Ông đã để lại những tiếng khóc nức nở nghẹn ngào của nhiều ngàn người Huế trong Trại Tỵ Nạn Tình Thương, ngôi trại mà chính ông đứng ra xây cất cho đồng bào tỵ nạn vào Mậu Thân tại Huế, khi mà tháng 5 Mậu Thân 1968 tôi báo cho họ biết là Thiếu Tướng Loan đã bị trọng thương trong một trận đánh với VC tại Sàigòn.
Tôi nhớ và nhớ rất rõ đã bắt gặp những giọt nước mắt của ông khi ông nhìn thấy nỗi cơ cực của đồng bào trong các trại tỵ nạn thành phố Huế. Mắt đỏ, mặt thật u buồn, khi ông gặp 150 quả phụ và hơn 300 trẻ thơ tại hội trường BCH/CSQG Thừa Thiên-Huế, trong ngày đầu ông tuyển họ làm ‘nữ cảnh sát tại gia’, để những người đó có cơm ăn áo mặc, để trên 300 cô nhi kia cũng nhờ tấm lòng nhân đức của ông mà chúng đã lớn khôn, thành người lương hảo. Ngày chia tay Huế tại phi trường ông chỉ dặn dò tôi chăm sớc đồng bào và các cô nhi quả phụ CSQG, ngoài ra không có lời nào khác.
Có ai yêu nước thưong dân hơn ông không tôi không biết, nhưng tôi biết chắc rằng khi điểm lại lịch sử ông quả là bậc hào kiệt trí thức khí phách quân tử can trường, thương dân thương lính hơn cả bản thân mình.
Một điều nữa, bên cạnh sự dũng mãnh tự tin hiếm có, Thiếu Tướng còn là một người quá giàu tình cảm, dễ xúc động, lệ ông đã rơi không biết bao nhiêu lần cho Mậu Thân Huế, cho người dân và cho cuộc chiến bi thảm này! (Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)
Thiếu Tướng, cõi đời này, có mấy ai nhận được những dòng lệ tiếc thương từ trái tim những người không phải là thân nhân của mình, khi mình nằm xuống? Chỉ có ông, Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan, Tư Lệnh CSQG /VNCH, 1966-1968.
Ông đã đem sinh mạng và danh dự của đời ông, hy sinh bảo vệ Tổ Quốc, bảo vệ sinh mạng cho đồng bào, để rồi ông phải gánh chịu những đau đớn về thể xác và những oan khiên, nghiệt ngã về tinh thần. Đời thật quá bất công, vô ơn và phũ phàng. Tôi vẫn nhớ ông dặn tôi: “Họ nói gì thì kệ họ, trách nhiệm và bổn phận của mình, mình phải làm”.
Kính Thiếu Tướng, tôi không thể để “họ nói gì kệ họ” về Thiếu Tướng.
Xin ông an nghỉ! Cõi đời phiền muộn này ông đã dứt áo ra đi. Cái mà ông không thể đem theo được là lòng thương tiếc, sự kính trọng của rất nhiều chiến hữu và đồng bào đối với ông. Lịch sử kính trọng ông, đó là điều vĩnh cửu.
Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan.
Vĩnh biệt Thiếu Tướng!
“Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao”
Lời cuối, xin được viết lại lời nói của Eddie Adams, người phóng viên đã gieo oan nghiệt cho đời ông:“Càng tìm hiểu về Tưởng Loan tôi càng ngưỡng mộ tài đức của ông đã bảo vệ quê hương, được đồng bào Việt Nam thương yêu. Ngay khi bọn khủng bố cộng phỉ tấn công Sài Gòn, ông là vị tướng duy nhất trên khắp đường phố Sài Gòn để trực tiếp chỉ huy các lực lượng cảnh sát. Nếu không có Tướng Loan thì không biết số phận Sài Gòn lúc đó sẽ ra sao?” (Eddie Adam)
(Sài Gòn trong tôi/ Liên Thành)