Cũng trong chiều 18_01_1974, chúng tôi được biết,Đề đốc Lâm Ngươn Tánh,Tư lệnh phó Hải Quân VNCH bay ra Bộ Tư lệnh Hải Quân vùng I ở Tiên Sa,Đà Nẵng để được trực tiếp chỉ huy trận đánh.Ông ban lệnh hành quân Hoàng Sa 1, nhằm chiếm lại các đảo phía Nam như Cam Tuyền,Quang Hòa ,Duy Mộng mà Hải Quân Trung Quốc vừa chiếm đóng cách đây không lâu.
Tin tức hải chiến nở rộ và chắc chắn sẽ xảy ra, bữa cơm chiều hôm ấy,anh em không ăn tập trung mà là từng nhóm lấy cơm về phòng ăn riêng lẻ, cũng có thể cùng nhau bàn tiếp chuyện chiến tranh.Đã có một số anh em lấy thêm thực phẩm mang theo ra dùng trong bữa cơm ấy.Chúng tôi vừa ăn vừa chia sẻ cho nhau những âu lo, những suy tư… Câu chuyện cứ thế râm ran.Đêm nay tôi lên ca 04h00_06 h 00
Khoảng 03 h00 ngày 19_01_1974.chúng tôi bị đánh thức.Toàn bộ Sĩ quan, Hạ sĩ quan, nhân viên tập trung tại phòng ăn đoàn viên.Phòng ăn đoàn viên rộng lớn và cách vuông với tất cả 80 con người được tập hợp đột xuất giữa đêm hôm khuya khoắt thế này… Chúng tôi,ai cũng hiểu là chuyện gì sẽ đến.. Tôi ngần ngại nhìn mọi người trong cái giây phút ai nấy đều im lặng để chờ Hạm trưởng đến là tuyên bố.Một tiếng hô vang lớn của ai đó”
” Hạm trưởng đến! Vào hàng, phắc!”.
Tiếng hô to vang càng làm tăng thêm chút can đảm, mạnh mẽ hơn.
Dáng người to lớn, khỏe mạnh, cùng với chiếc áo jacket xanh khoác bên người, ông đứng dậy và tóm tắt lệnh hành quân.Sau khi tuyên bố kế hoạch của cuộc chiến, một lần nữa ông hội ý cùng với các sĩ quan, hạ sĩ quan phụ trách các khối và phân công, phân nhiệm đầy đủ để mọi người nhận lấy trách nhiệm.
Sau khi tan họp, tất cả chúng tôi đều phải đặt dưới sự điều động của Hạm phó, và khối vũ khí vỏ tàu lập tức chuyển toàn bộ các loại, đem lên tập trung ở các ổ súng.Một nhiệm vụ nặng nhọc và khó khăn đã được hoàn tất trước 5 giờ sáng.
Những bước chân vội vã,nặng nhọc rầm rập, hòa lẫn tiếng đầu đạn, thùng đạn va chạm vào thân tàu,sàn tàu, tạo thành một âm thanh hỗn độn.Bên trong con tàu,đèn đuốc được thắp sáng khắp mọi nơi, nhưng những ngọn đèn bên ngoài thì được che chắn cẩn thận để tránh nghi ngờ của địch.
Tại phòng ăn đoàn viên, nhân viên tiếp vụ cũng được lệnh nấu mì,pha cà phê và cấp thuốc lá để anh em bồi dưỡng.
Chính nhờ tăng cường thực phẩm trong lúc này đã làm cho sự hoạt động nặng nề giảm đi nỗi lo âu và mệt mỏi.
Tôi mồi điếu thuốc và bước lên nhận ca 04h00_06h00.Trên Đài Chỉ Huy lúc này đã có vị Chỉ Huy trưởng và Hạm trưởng.Đại Tá Ngạc vừa đàm thoại với các Hạm trưởng vừa tiếp nhận các tin tức công điện khẩn trình lên của nhân viên phòng vô tuyến.Các báo cáo liên tục của các chiến hạm về máy móc về hoả lực cùng công tác vận chuyển đạn dược tập trung lên các ổ súng.
Hộ tống hạm Nhật Tảo HQ 10 vẫn tình trạng máy móc như mấy ngày nay.Một máy chánh hỏng, một phần ba súng ống trên chiến hạm bất khả dụng ( vì công tác lâu ngày). Các chiến hạm còn lại đều tốt.Mặt trời trong Sài Gòn thì giục giã việc hoàn tất chuyển đạn.
Đúng 5h 00 , tôi nghe Đại Tá Ngạc hội ý Hạm trưởng. Anh cho thả hết hai xuồng đổ bộ người nhái và hải kích lên đảo Quang Hòa_ lệnh trên xuống nói rõ:”Khi hai xuồng chúng ta vào sát gần đảo, thì cho anh em lội xuống tiến vô đảo với vũ khí chĩa thẳng lên trời nhé”. Một là chúng ta vẫn còn cơ hội mới để tiếp xúc và giải quyết tranh chấp với họ,hai là để tránh sự hiểu lầm rằng chúng ta tiến vào tấn công họ.
Trong nhóm người nhái và hải kích đổ bộ vào đảo, có hai sĩ quan phó và trưởng toán.Hai vị Sĩ quan này được nhận các mệnh lệnh trực tiếp từ vị chỉ huy trưởng chiến dịch bằng máy bộ đàm.
Khi hai chiếc xuồng chúng ta tiến vào đảo, trời vẫn còn nhá nhem tối.Khoảng chừng hơn nửa tiếng đồng hồ sau, chúng tôi nghe thấy một tràng thượng liên nổ vang giòn giã.
Tiếng súng nổ vang là có máu đổ.Và cuộc chiến bắt đầu.
Trên Đài chỉ huy, Đại tá Ngạc báo cáo Mặt trời vừa chạm với địch, tiếng súng đã nổ, tiếng máy PRC 25 của người nhái báo cáo: ” Báo cáo Đại tá, chúng tôi vừa bước xuống xuồng, phía địch đã nổ súng và bên chúng tôi hai người đã chết có người bị thương nữa”
_” Đem người chết và bị thương lên xuồng và tất cả quay về tàu! Không được nổ súng vào đảo vì còn có Địa phương Quân chúng ta trên đảo.”
Các khẩu lệnh được nhận và phát đi liên tục suốt diễn biến của cuộc chiến.
” Quay về tàu,cho chuyển lên hết và chuẩn bị tác chiến”
Đại tá Ngạc một lần nữa, nhắc lại nhiệm vụ của các chiến hạm ta là tiêu diệt và đối phó với từng mục tiêu.Ông chỉ thị cho tất cả phải dùng toàn bộ hoả lực có trên mỗi chiến hạm, phải tấn công chủ động và tấn công áp đảo.Ông thừa biết thế lực của hai bên, nên ông nhắc đi nhắc lại lệnh trên nhiều lần.
06h00 sáng, mọi việc tiếp nhận hết hai toán người nhái và hải kích cũng như mấy chiến sĩ hy sinh lên tàu xong xuôi.Lúc đó tôi cũng đi bàn giao ca cho người bạn kế tiếp và bước xuống phòng.Đi ngang qua phòng y tá, tôi thấy xác của hai người nhái được để trong phòng, mặt người phủ hai tấm ra trắng, và mấy người bị thương thì được các y tá chăm sóc băng bó.Trong hai người nhái hy sinh đó có một sĩ quan và một hạ sĩ.Tất cả họ đều còn rất trẻ.
Tôi không có nhiều thì giờ để nán lại, về phòng tôi bảo Cảnh:” Mày đã ăn sáng gì chưa?”
_ ” Chưa, ăn gì mà nổi”
_ ” Không nổi cũng phải cố mà ăn”
Tôi đưa mấy gói mì và mấy quả trứng cho Cảnh:” Đem xuống nhà bếp nấu đi”.
Một lát sau tôi xách thêm nải chuối vừa chín, được mua ở Vũng Tàu, tôi để lên bàn; Cảnh bê hai tô mì đặt xuống và ngồi thừ người
_”Ăn đi” tôi đưa đũa và bảo.Hai đứa ngồi bên đã ăn sáng xong, tôi mời họ ăn chuối, tôi nói:
_ ” Việc gì đến sẽ đến! Chúng ta phải no cái bụng đi đã.Nếu có phải đào thoát, thì cũng no, có sức khỏe để đối phó với biển cả.Nếu có chết thì cũng phải chết no chứ”!
Mấy bạn tôi nghe câu nói có lý, Cảnh cũng như tán thành,hắn nở nụ cười và cầm đũa ăn.Tôi giục ăn nhanh kẻo không còn thời giờ đâu, tôi kêu hai tách cà phê và vội hớp.
Chưa đầy 5 phút sau, tiếng còi nhiệm sở tác chiến thực sự giục giã vang lên.Anh em ai nấy đều vội vã chạy vào kho nhận mũ,phao để vào nhiệm sở.Từ Đài Chỉ Huy nhìn xuống mũi tàu trước mặt tôi khẩu 127 ly được Thiếu Uý Đồng với quân phục mũ nón và chụp tai nghe lên tai để chờ lệnh.Chốc chốc , ông lại ngụp đầu xuống để cùng anh em trọng pháo chỉnh ngắm lại toạ độ, rồi lại đứng ngẩng đầu lên trong ổ súng.Nhìn thấy tôi, ông mỉm cười và đưa tay lên phất.
Bấy giờ phía tàu Trung cộng cũng đã hoàn tất nhiệm sở tác chiến,hai bên đang lăm lăm quan sát và luôn quay súng chĩa vào nhau chờ lệnh; và cứ như thế, cuộc chiến giữa hai bên luôn có sự chuẩn bị thật chu đáo.Còn lệnh của Mặt trời, lệnh của Tư lệnh chiến trường, lệnh của Chỉ Huy trưởng vẫn còn ở sự hội ý, và tàu chiến hai bên cứ thế luôn quay và đổi hướng liên tục để ngắm mục tiêu, chờ lệnh khai hỏa.Có nhiều lúc tàu hai bên tiến nhanh rất sát, có thể ở khoảng cách hơn 500 m, và với khoảng cách đó giữa các tòa nhà nổi này, mục tiêu khi khai hỏa sẽ khó tránh thương sát.
Qua máy bộ đàm PRC 25 phía Bắc đảo, phân đội 2 cũng đã báo cáo là đổ bộ xong toán người nhái lên đảo, những tiếng báo cáo của họ về tình hình trên đảo nghe rõ mồn một.Đại khái là Trung Cộng đã xây dựng trên đó những công sự phòng thủ kiên cố và một đài quan sát được bảo vệ bởi một tiểu đoàn quân trú đóng.Toán đổ bộ cũng yêu cầu Tư lệnh đặc nhiệm cho phép thay đổi kế hoạch, để họ có thể sử dụng hoả lực hầu tái chiếm đảo, vì họ sợ rằng, việc tránh sử dụng hoả lực có thể làm cho họ hoàn toàn thụ động, và sẽ bị bắt sống bởi quân số địch vượt trội.Nhưng nếu thế thì mọi việc sẽ trở nên gay go và các chiến hạm của ta sẽ nhập cuộc, rồi cuộc hải chiến khốc liệt trong lịch sử sẽ mở màn.
Đại tá Ngạc, một lần nữa nhắc nhở, yêu cầu hai chiến hạm HQ16 và HQ10 đưa hết người nhái về tàu, và báo cáo tổn thất cũng như phân công cho hai chiến hạm trên cũng chủ động tiêu diệt mục tiêu là hai chiến hạm địch mang số hiệu 300 đang ở vùng phía Bắc đảo.Riêng HQ5 thì chỉ định theo dõi và tiêu diệt 271 của Trung Cộng.Trận chiến được phân chia rõ ràng từ chiến hạm, đối đầu từng chiến hạm địch.Rồi ông nhắc đi nhắc lại:
” Tất cả các chiến hạm chú ý! Khi nào tiếng súng lệnh HQ 5 nổ, thì tất cả các chiến hạm sẽ nổ đồng loạt, và nổ tối đa theo sự phân công vừa qua.Tất cả các ổ súng trên tất cả các chiến hạm phải cố gắng tiêu diệt chính xác , để giảm áp lực của tàu địch.”
Ông cho rằng, chính sự tác chiến chủ động của ta và chính sự bất ngờ tác chiến ấy làm cho đối phương trở tay chậm sẽ chịu nhiều tổn thất hơn.
Thời gian nặng nề,chậm chạp trôi qua.Mỗi một tiếng đồng hồ trôi qua, tôi tưởng tượng như một ngày dài.Chúng tôi vẫn trụ tại chỗ trong nhiệm sở tác chiến ấy.Từng giờ phút trôi qua, tôi loay hoay ghi chép vào sổ nhật ký hải hành và lót vào chart vị trí con tàu theo thời gian ngắn.Ghi nhận các khẩu lệnh và các công lệnh được tiếp nhận từ phòng vô tuyến gởi lên, nên tôi không có thời giờ nhiều để suy nghĩ việc này việc nọ.Tuy nhiên tôi luôn ở trong tư thế sẵn sàng và nếu có xảy ra tác chiến với chiến hạm bị chìm tôi phải làm gì? Tôi đã mở nhẹ các dây của bè lớn bên phía tả, vì có gì tôi sẽ rút dây đạp bè và ôm giữ lấy bè, trên mình tôi còn có một áo phao đang mặc và một phao cá nhân chưa mở.
Như tôi đã nói ở phần trước,sau khi được phân chia làm hai phân đội, và phân nhiệm cho từng chiến hạm nào phải tiêu diệt chiến hạm nào xong, tất cả đâu vào đấy và bấy giờ khoảng cách giữa hai phân đội cũng cách nhau khá xa,chừng gần 7 hải lý tác chiến trên mặt biển nhấp nhô , độ lệch lớn và mục tiêu gần, khó cho các khẩu súng lớn.
Đúng 09h30,sau khi hội đàm lần chót, tiếng vị Tư lệnh tối cao truyền từ Sài Gòn cho phép nổ súng.Vị Chỉ Huy trưởng thét lên trong máy truyền tin:
” Tất cả chiến hạm, chuẩn bị!BẮN”
Một tiếng hô”BẮN”, vang ra,con tàu bỗng rùng mình giật mạnh.Khẩu127 ly trước mũi liên tiếp khạc đạn và đồng loạt các ổ súng triển khai tác chiến.Một vài giây sau, tiếng súng địch phản kích, tôi nhìn thấy chiến hạm 274 bị viên đại bác đầu tiên trúng vào Đài chỉ huy và bốc lửa cháy, nhưng con tàu vẫn ngoan cố trở mình bắn trả.Đài chỉ huy là nơi được tàu địch chiếu cố,dĩ nhiên ăn đạn nhiều nhất.
Vài phút khai hỏa, tiếng báo cáo từ ổ súng 127 cho hay, Thiếu Uý Đồng đã trúng đạn vào đầu và đã hy sinh.Chúng tôi nghe rõ báo cáo của các bộ phận trên tàu, báo cáo của các chiến hạm loan về tới tấp.Còn trên Đài chỉ huy thì ăn đạn liên tục, có loại đạn lớn,đạn nhỏ, đã có mấy lỗ lớn nổ ra bung các thành sắt 5 ly tóe ra như những bông hoa ly đúng kỳ nở rộ.Bây giờ chiến hạm 274 của địch mới quay đầu ủi vào bãi san hô và chìm dần phần mũi con tàu để chịu nhiệm sở đào thoát.
Hoả lực trên HQ5 đặc biệt mạnh và có hiệu quả nhất là mấy khẩu đại bác 40 ly đôi trên boong và sau lái, cứ thế gồng mình nổ liên tục tiếng bùm bùm, bùm bùm,nghe rát và nóng,khói trên chiến hạm tỏa ra mù mịt. Quay qua yểm trợ HQ4 và chả mấy chốc,HQ271 của địch cũng cháy tiếp.
Lúc này HQ10 báo cáo bị vô nước nhiều và tàu đã chìm, tiếng vị anh cả Hạm trưởng, Thiếu tá Ngụy Văn Thà lạc đi, ông ban lệnh đào thoát.
HQ16 cũng hư hỏng nặng, nhiều chỗ vô nước, làm cho tàu nghiêng đi 15độ . Cũng báo cáo là có thể chìm, làm cho chúng tôi thấy lành lạnh trong người hơn,so với cái lạnh của khí hậu.Từ phòng điện tử báo cáo ông Thượng sĩ Hảo cũng đã anh dũng hy sinh tại phòng điện tử,Thượng sĩ điện tử Hảo là người hạ sĩ quan phụ trách ngành điện tử, ông hy sinh ở cái tuổi 32 mà vẫn còn độc thân.Người vừa phải mảnh mai, trắng trẻo.Ông có gương mặt buồn, trầm tư ít nói.Chúng tôi không biết nhiều về đời sống và hoàn cảnh riêng tư của ông, chỉ biết rằng ông cũng đang có một tình yêu rất nên thơ và lãng mạn.Tôi có nghe ít nhiều về mối tình đó, người yêu của ông vẫn còn là một nữ sinh và nhỏ hơn ông đến 14 tuổi.Mối tình đó được vun đắp và vượt qua bao nhiêu ngăn cản của gia đình, nhưng hai người vẫn vượt qua và hứa hẹn mùa hè năm nay ông sẽ đưa nàng qua sông xây dựng cuộc sống phía bến bờ hạnh phúc.
Vậy mà xuân này, với cái xuân của người tình nữ sinh,anh Hảo đã anh dũng ra đi, mãi mãi ra đi chấp nhận lẻ loi đơn độc.Tôi lặng người và chú tâm cho một lời nguyện cầu lạc lõng giữa đại dương muôn thẳm.
Rồi báo cáo bộ đàm ở dưới chiến hạm vang lên, thêm Trung sĩ nhất trọng pháo Hải cũng đã hy sinh trên sân giữa chiến hạm.Sân giữa của HQ5 có hai giàn đại bác 27ly đôi phía trước.Kế tiếp là hai khẩu 40 ly và hai khẩu 82ly phía sau sân giữa.
Dưới sân lái phần đuôi tàu có hai khẩu 40ly đôi.Hoả lực ở những điểm này bắn rất sát và đã làm cho đối phương thiệt hại nhiều nhất.Trung sĩ nhất Hải trực tiếp xạ thủ khẩu 40ly trên sân giữa,anh Hải đã có gia đình và đã có hai con.Anh ra đi ở cái tuổi đẹp nhất của cuộc đời ( 30tuổi).
Lúc bấy giờ con tàu đã chịu nhiều vết thương bên hông phải, phía gần giữa tàu, một lỗ đạn xé to thân chiến hạm làm nước vô nhanh và nhiều quá! Tiếng anh em huy động lấp kín không được,đành khóa miệng hầm phòng đó lại, chịu nước ngập.Rồi chỗ này báo cáo có người bị thương,chỗ khác báo cáo nước vô… Tôi vừa rời bàn chart, chạy ra bên hông đo lấy một hướng độ, lấy thêm một khoảng cách nữa trên radar để chấm một cái điểm.Một viên đạn đã bay vào chỗ tôi vừa rời và cũng đã nổ ra một bông hoa sắt.
Tôi không biết sao lúc này, tôi vẫn còn làm công việc được?. Một phút sau một quả nữa bay vào sát ghế ngồi của Hạm trưởng, quả đạn này nổ tung ra nhiều mảnh,trong đó có một mảnh nhỏ đã ghim vào đùi vô tuyến Minh đang mang ống nghe chụp lên đầu để nghe, và truyền lệnh trong nội bộ con tàu.Minh bị thương và được đưa xuống phòng y tá và người bạn đồng nghiệp thay thế.
Hai bên vẫn còn tiếp tục giao tranh, nhưng hoả lực có phần yếu đi.Tôi móc điếu thuốc gắn lên môi như để tăng thêm sức mạnh và quên đi mọi diễn biến, rít thật mạnh rồi nhả khói.Một nỗi trống vắng, xa xôi, không còn sợ hãi gì nữa,kể cả cái chết.Tôi nghĩ rằng, nếu tới số, cái chết sẽ không tránh khỏi; còn nếu chưa tới số, thì nhất định mình sẽ còn sống và sẽ trở về.
HQ5 được lệnh tác xạ hỗ trợ cho HQ16 phía Bắc đảo.Đưa ống nhòm quan sát HQ16 đang bị thương nặng, nước vô nhiều làm con tàu nặng nề di chuyển.Một mặt HQ10 đã chìm, chỉ còn một mình HQ16 độc lập đối phó hai chiến hạm địch.HQ5 và HQ4 yểm trợ cho HQ16 tháo chạy.
Bây giờ, lệnh tối cao cho các chiến hạm Việt Nam được phép rút lui và tìm cách rút lui an toàn, vừa rút vừa bắn yểm trợ, để tập trung quay về vùng đảo phía Tây Hoàng Sa.Còn các binh sĩ đổ bộ lên các đảo Vĩnh Lạc và Cam Tuyền thì không thể nào rút về được, và trên đảo Hoàng Sa nữa, có một Trung đội Địa phương Quân của Quảng Nam,Đà Nẵng trú đóng cùng với 4 nhân viên khí tượng nữa.Thôi thì cứ để cho số phận an bài.
Trong thời gian xảy ra chiến sự,Bộ Tư lệnh Hải Quân VNCH nhận được thông báo của văn phòng Tùy viên Quân sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn cho biết, Radar của Đệ thất hạm đội ghi nhận một số phóng lôi hạm và chiến đấu cơ Mig từ Hải Nam đang tiến về phía Hoàng Sa.Bộ Tư lệnh Hải quân yêu cầu Đệ Thất hạm đội trợ giúp nhưng không thành công.Các chiến hạm VNCH được lệnh rút khỏi quần đảo Hoàng Sa.
Chiều hôm đó,3 chiến hạm bị thương tật còn lại được lệnh rút về căn cứ Hải Quân Đà Nẵng,HQ10 vĩnh viễn nằm lại dưới lòng nước mặn của khu vực Hoàng Sa.Thủy thủ đoàn hơn 70 người tự đào thoát và mất liên lạc, cùng bỏ lại một toán người nhái của HQ 16 đổ bộ lên ngày hôm trước, và một trung đội Địa phương Quân và 4 nhân viên khí tượng.
Trên đường rút về Đà Nẵng,HQ16 vẫn còn báo cáo là không biết có về được Đà Nẵng hay không nữa vì nước vô nhiều phòng quá.Đại tá Ngạc ra lệnh cứ tiếp tục cho phòng tải bơm ra, phòng nào có thể bơm được, một mặt khóa kín mít mấy phòng đó; máy móc thì vận hành yếu ớt, không đủ để xử dụng,HQ4 cũng vậy,tuy nhẹ hơn.