Trên các cơ quan truyền thông Hoa kỳ đều đưa hình toàn bộ buổi họp hỗn loạn giữa TT Trump và TT Zelensky. Chắc chắn đây là những giây phút mà Putin và Tập Cận Bình rung đùi sung sướng nhất. Không khí buổi họp hôm 28/02 không mang thái độ ngoại giao, hai bên Zelensky và Trump và Vance “phùng mang trợn mắt” nói cho bằng được. Tâm lý cho ta biết rằng dù lời nói của mình có chí lý đến đâu, với thái độ và phong cách ngoại giao như vậy thì xem như vô nghĩa.

Về phía TT Trump:

Xét thấy TT Trump tôn trọng việc Zelensky đến thăm Tòa Bạch Ốc: TT Trump ra đón Zelensky tận cửa và tiếp tại một văn phòng quan trọng nhất tại Tòa Bạch Ốc là Phòng Bầu Dục đó xem là văn phòng làm việc chính thức của tổng thống Hoa Kỳ. Cũng là văn phòng điều hành của Tổng Thống Mỹ. Lời mở đầu của TT Trump cũng có sự tôn trọng với sự hy sinh của nhân dân Ukraine và ca ngợi TT Zelensky. Tuy nhiên 10 phút sau đó trở thành “hỗn loạn như trong một quán bar tại thành phố New York!”.

Phản ứng đầu tiên về việc này là của Thượng Nghị Sĩ (TNS) Lindsey Graham (South Carolina), TNS Lindsey đã 9 lần đến thăm UKraine từ khi có chiến tranh vào tháng 2/2022, hết lòng bênh vực Ukraine chống quân xâm lược Nga. Ngày thứ Sáu, Graham đã gặp Zelensky trước khi ông vào gặp Tổng Thống Trump để nhắn gửi và cổ động tinh thần. Sau cuộc họp ở Tòa Bạch Ốc, TNS Lindsey Graham đã gần như bậc khóc trước ông kính truyền thông và nói rằng: – Tôi kêu gọi Tổng thống Ukraine Zelensky từ chức. Sau cuộc họp vào thứ Sáu tại Tòa Bạch Ốc với TT Trump và PTT JD Vance là “một thảm họa hoàn toàn“. Ông nói tiếp với các phóng viên  “Tôi không thể tin rằng hầu hết người Mỹ, sau những gì họ thấy cảnh ngày hôm nay (28/02), lại muốn trở thành đối tác với Zelensky”.

Lindsey Graham cho rằng  Zelensky đã bán đứng sự nghiệp của đất nước Ukraine:

Ông từng khuyên Zelensky trước khi vào tòa Bạch Ốc rằng “đừng mắc bẫy, Tổng thống Trump đang có tâm trạng rất tốt vào đêm hôm qua”.

“Zelensky trông đã trông khá tệ ở hội nghị Munich vài tuần trước, và tôi nghĩ thầm ông ấy đã khiến người dân Mỹ gần như không ưa”. Vì vậy, ngày Thứ Sáu có sự bùng nổ là những biểu hiện rõ nét: “Cách ông ấy xử sự trong cuộc họp, cách ông ấy đối đầu với tổng thống Hoa Kỳ thật quá đáng“, Graham nói. “Ukraine là một đồng minh quan trọng đã chiến đấu như con hổ. Tôi không muốn Putin thắng, tôi muốn giúp Ukraine, nhưng thật khó để giúp những người dường như không thể nhận ra khoảnh khắc họ đang ở”.

Cuộc họp “thảm họa!”

Cuộc xung đột dữ dội giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Ukraine Zelensky tại Tòa Bạch Ốc diễn ra sau nhiều ngày mà TT Trump và các phụ tá hàng đầu của ông thất vọng khi đánh giá nhà lãnh đạo Ukraine là trở ngại cho sự mong mỏi của Trump muốn “nhanh chóng chấm dứt chiến tranh”, khôi phục quan hệ với Moscow và ký kết một số thỏa thuận khoáng sản để làm kinh tế, nhiều nguồn tin thân cận cho biết.

Tổng thống Hoa Kỳ từ lâu đã có lập trường đối đầu với chiến tranh Ukraine. Sự xích mích giữa nhà lãnh đạo Ukraine và TT Trump đã gia tăng trong những ngày gần đây khi các cuộc đàm phán về một thỏa thuận khai thác khoáng sản tại Ukraine bị đình trệ. Khoảnh khắc phi thường diễn ra trước ống kính truyền hình vào thứ Sáu đã đánh dấu một bước ngoặc lớn trong mối quan hệ của Washington với Moscow.

Dựa vào đâu mà Zelensky có thể có thái độ như vậy?

Các lãnh đạo châu Âu đều có những phản ứng trên các trang mạng xã hôi “Mỹ bỏ thì có chúng tôi”. Hãy đọc những giòng trên mạng xã hội của những nhà lãnh đạo châu Âu sau biến cố ở Phòng Bầu Dục hôm 28/02 thì sẽ nhìn thấy rõ quan điểm của họ:

CHỦ TỊCH ỦY BAN CHÂU ÂU URSULA VON DER LEYEN TRÊN MẠNG X: “Phẩm giá của ngài tôn vinh lòng dũng cảm của người dân Ukraine. Hãy mạnh mẽ, hãy dũng cảm, hãy không sợ hãi. Ngài không bao giờ đơn độc, Tổng thống kính mến! Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với ngài vì một nền hòa bình công bằng và lâu dài”.

CHỦ TỊCH MOLDOVA MAIA SANDU TRÊN MẠNG X: “Sự thật rất đơn giản. Nga đã xâm lược Ukraine. Nga là kẻ xâm lược. Ukraine bảo vệ tự do của mình – và của chúng ta. Chúng tôi sát cánh cùng Ukraine”.

THỦ TƯỚNG TÂY BAN NHA PEDRO SANCHEZ TRÊN MẠNG X: “Ukraine, Tây Ban Nha sát cánh cùng các bạn”.

THỦ TƯỚNG HUNGARY VIKTOR ORBAN TRÊN MẠNG X: “Những người đàn ông mạnh mẽ tạo nên hòa bình, những người đàn ông yếu đuối tạo nên chiến tranh. Hôm nay, Tổng thống @realDonaldTrump đã dũng cảm đứng lên vì hòa bình. Mặc dù nhiều người khó có thể chấp nhận được điều đó. Xin cảm ơn, ngài Tổng thống!”.

THỦ TƯỚNG NA UY JONAS GAHR STOERE PHÁT BIỂU TRÊN TV: “Những gì chúng ta thấy từ Tòa Bạch Ốc hôm nay là nghiêm trọng và đáng nản lòng. Ukraine vẫn cần sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, và an ninh cũng như tương lai của Ukraine cũng rất quan trọng đối với Hoa Kỳ và châu Âu. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy có sự ủng hộ mạnh mẽ ở Ukraine, sự ủng hộ rộng rãi ở châu Âu, và ông đã lãnh đạo người dân của mình vượt qua thời kỳ rất khó khăn và tàn khốc dưới sự tấn công của Nga. Việc Trump cáo buộc Zelenskiy đánh bạc bằng Thế chiến thứ III là không hợp lý và là một tuyên bố mà tôi không đồng ý. Na Uy sát cánh cùng Ukraine trong cuộc đấu tranh giành tự do của họ. Chúng tôi hy vọng rằng chính quyền Trump cũng hiểu được tầm quan trọng của một nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Ukraine”.

TỔNG THỐNG SÉC PETR PAVEL TRÊN MẠNG X: “Chúng tôi sát cánh cùng Ukraine hơn bao giờ hết. Đã đến lúc Châu Âu phải tăng cường nỗ lực”.

THỦ TƯỚNG HÀ LAN DICK SCHOOF: “Hà Lan tiếp tục ủng hộ Ukraine. Đặc biệt là bây giờ, chúng tôi muốn có nền hòa bình lâu dài và chấm dứt cuộc chiến xâm lược mà Nga đã phát động. Đối với Ukraine, đối với tất cả người dân và đối với châu Âu”.

NHÀ NGOẠI GIAO ESTONIA MARGUS TSAHKNA TRÊN MẠNG X: “Chướng ngại vật duy nhất đối với hòa bình là quyết định tiếp tục cuộc chiến xâm lược của Tổng thống Nga Putin. Nếu Nga ngừng chiến, sẽ không có chiến tranh. Nếu Ukraine ngừng chiến, sẽ không có Ukraine. Sự ủng hộ của Estonia đối với Ukraine vẫn không hề lay chuyển. Đã đến lúc châu Âu phải hành động”.

THỦ TƯỚNG BA LAN DONALD TUSK TRÊN MẠNG X: “Kính gửi @ZelenskyyUa, những người bạn Ukraine thân mến, các bạn không đơn độc“.

THỦ TƯỚNG GEORGIA IRAKLI KOBAKHIDZE: “Hôm qua, một lần nữa, một ranh giới rõ ràng đã được vạch ra giữa phe chiến tranh và phe hòa bình. Tôi không ám chỉ nhiều đến cuộc tranh luận giữa Trump và Zelensky, mà là những phản ứng tiếp theo đối với cuộc tranh luận này. Tổng thống Trump và những nỗ lực hòa bình của ông đã bị lên án lần lượt bởi những người chịu trách nhiệm cho phép một cuộc chiến đẫm máu và vô cảm hy sinh Ukraine cùng mạng sống của hàng nghìn người Ukraine”.

NGƯỜI NGOẠI GIAO HY LẠP GEORGE GERAPETRITIS: “Ông Gerapertritis cho biết sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trong cuộc xung đột ở Ukraine là cần thiết, mặc dù châu Âu vẫn cần tăng cường cơ sở hạ tầng quốc phòng của riêng mình”.

TỔNG THỐNG THỤY SĨ KARIN KELLER-SUTTER TRÊN MẠNG X: “Thụy Sĩ vẫn kiên quyết cam kết ủng hộ một nền hòa bình công bằng và lâu dài, đồng thời lên án hành động xâm lược của Nga đối với một quốc gia có chủ quyền”.

JOHANN WADEPHUL, PHÓ ĐẢNG BẢO THỦ TẠI QUỐC HỘI ĐỨC, ĐẢNG CỦA THỦ TƯỚNG TỚI FRIEDRICH MERZ, TRÊN MẠNG X: “Những cảnh tượng từ Tòa Bạch Ốc thật kinh hoàng. Làm sao bạn có thể đâm sau lưng tổng thống của một quốc gia bị xâm lược như thế này? Châu Âu tự do sẽ không phản bội Ukraine!“

PHÓ THỦ TƯỚNG Ý MATTEO SALVINI, LÃNH ĐẠO ĐẢNG LIÊN MINH CỰC HỮU TRÊN MẠNG X: “Mục tiêu là HÒA BÌNH, hãy chấm dứt cuộc chiến này! Tiến lên @realDonaldTrump”.

Những giòng trên đã viết bằng “giấy trắng mực đen” trên các mạng xã hội “X”. Nói lên suy nghĩ của những người lãnh đạo châu Âu. Hy vọng rằng họ đứng sau lưng Ukraine để đem đến hòa bình hay còn cần sự giúp đỡ từ Hoa Kỳ?

Lê Hoành Sơn