Chuẩn bị tốt, am hiểu địa hình và đoàn kết được cho là những lý do quan trọng giúp lực lượng Ukraine đứng vững trước các đợt tiến công của Nga.
Hai tuần sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, các lực lượng quân đội Ukraine đến nay vẫn chống đỡ được trước các cuộc tấn công trên khắp các thành phố, đô thị lớn. Quân đội Ukraine cho hay đà tiến công của lực lượng Nga đã “chậm lại đáng kể” tại các điểm giao tranh chiến lược.
Các nhà phân tích cho rằng quân đội Ukraine có khả năng kháng cự trước một lực lượng vượt trội hơn hẳn về số lượng như Nga là nhờ quá trình chuẩn bị tốt, tinh thần đoàn kết cao cũng như một số tính toán sai lầm của Moskva.
Binh sĩ Ukraine đứng gác trên một con đường chính ở thủ đô Kiev, Ukraine, ngày 7/3. Ảnh: AP.
Năng lực chuẩn bị
Ukraine, với trợ giúp từ phương Tây, đã củng cố đáng kể sức mạnh của các lực lượng vũ trang kể từ sau năm 2014, khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ và các lực lượng ly khai thân Nga kiểm soát khu vực miền đông đất nước.
Năm 2016, NATO bắt đầu chương trình đào tạo cho các lực lượng đặc nhiệm Ukraine, với quân số hiện lên tới 2.000 người. Những đặc nhiệm này đã tham gia huấn luyện cho các tình nguyện viên cầm súng chiến đấu.
“Người Ukraine đã dành 8 năm qua để lập kế hoạch, huấn luyện và tự trang bị cho mình để chống lại một chiến dịch quân sự quy mô lớn”, Douglas London, phó giáo sư tại Đại học Georgetown, Mỹ, nhận xét.
Hiểu rằng Mỹ và NATO sẽ không điều quân đến giải cứu mình trên chiến trường, chiến lược của Ukraine là tập trung tiêu hao các lực lượng Nga và ngăn cản đà tiến của đối phương, London viết trên tạp chí Foreign Affairs.
Nắm vững địa hình
Nga dường như đã đánh giá thấp lợi thế sân nhà của các lực lượng Ukraine. Lợi thế đó bao gồm cả kiến thức về địa hình cũng như khả năng tự vũ trang để tham gia chiến đấu của dân quân địa phương. Chiến dịch quân sự của Nga diễn ra vào thời điểm mà những con đường rất dễ bị biến thành bùn lầy do thời tiết.
Trong điều kiện đó, lực lượng yếu hơn có thể tối đa hóa lợi thế mà họ có trước đối thủ vượt trội về hỏa lực. “Những lợi thế đó bao gồm nắm vững địa hình, hiểu biết về nơi mình đang sống và các mối kết nối xã hội”, Spencer Meredith, giáo sư tại Đại học An ninh Quốc tế, Mỹ, cho biết.
Nga có thể gặp thêm khó khăn nếu giao tranh trong đô thị nổ ra khi họ tìm cách tiến vào các thành phố lớn như Kiev. “Binh sĩ Nga có thể gặp rắc rối ở mọi góc phố, mọi tòa nhà”, một nguồn tin quân sự Pháp nói.
Tinh thần đoàn kết
Được lãnh đạo bởi Tổng thống Volodymyr Zelensky, người vẫn cố thủ ở thủ đô Kiev, người dân Ukraine đã biểu hiện tinh thần đoàn kết trước hoàn cảnh khó khăn. Nhiều dân thường tình nguyện cầm súng ra tiền tuyến sau khi đã bảo đảm gia đình của họ được di tản an toàn.
Hình ảnh lan truyền trên mạng cho thấy các nhóm phụ nữ cùng nhau chế bom xăng, hoặc những người nông dân đào giao thông hào, cung cấp thực phẩm cho binh sĩ nơi tiền tuyến.
Ukraine không có “lựa chọn nào khác ngoài việc tăng cường hơn nữa năng lực chiến tranh tiêu hao bằng cách đào tạo nhanh lực lượng địa phương sử dụng vũ khí hạng nhẹ”, đại tá Pháp đã nghỉ hưu Michel Goya bình luận.
Tính toán sai lầm của lực lượng Nga
Một số nhà phân tích quân sự cho rằng Nga đã mắc sai lầm chiến lược trong những ngày đầu chiến dịch, khi triển khai quá ít lực lượng bộ binh, đồng thời không kịp thời huy động không quân yểm trợ cho lực lượng mặt đất.
Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin ban đầu đánh giá lực lượng Nga có thể chiếm thủ đô Kiev của Ukraine trong hai ngày đầu của chiến dịch.
“Ban đầu, họ nghĩ rằng có thể đưa quân vào thủ đô Kiev một cách nhanh chóng. Nhưng ngay từ rất sớm, họ đã nhận ra đây là tính toán sai lầm”, Michael Kofman, giám đốc Chương trình Nghiên cứu Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ, nhận xét.
“Các nhận định ban đầu hoàn toàn phi lý. Làm sao họ có thể kiểm soát Kiev chỉ trong 2-3 ngày cơ chứ?”, ông nói.
Thế gọng kìm Nga hình thành quanh Kiev. Đồ họa: NY Times.
Andy Van
Tuy nhiên, tương lai chiến sự Ukraine vẫn chưa rõ ràng, khi Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tục tuyên bố rằng sẽ không chấm dứt chiến dịch quân sự nếu chưa đạt được các mục tiêu đề ra.
“Các lực lượng Nga về chiến thuật không tiến nhanh lắm”, một nguồn tin quân sự cao cấp của Pháp cho hay. “Ở một số thời điểm, họ sẽ phải sắp xếp lại đội hình, nhưng điều đó không có nghĩa là họ thất bại”.
Phát biểu tại một sự kiện của Viện Các quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), Kofman cho rằng quân đội Nga đang giải quyết các vấn đề hậu cần mà họ gặp phải trong chiến dịch ở Ukraine và khắc phục các điểm yếu lộ ra trong quá trình tác chiến.
Ngay cả khi chưa thể khắc phục được hoàn toàn các trở ngại, như đoàn xe quân sự 64 km đang dồn ứ ở ngoại ô Kive, quân đội Nga vẫn sẽ nỗ lực tiếp tế, bổ sung cho lực lượng của mình. “Câu hỏi đặt ra là thời điểm nào họ sẽ đủ năng lực để có thể bao vây hoàn toàn Kiev”, Nick Reynolds, chuyên gia về tác chiến trên bộ tại RUSI, nói, thêm rằng vài ngày tới có thể là thời điểm rất khó khăn với các lực lượng Ukraine.