Buôn M‘re và cầu 14 do một người quen trên facebook chụp năm 2022 gửi qua Mỹ . Đây là địa danh nơi tôi lần đầu đụng trận trong câu chuyện kể.
Tôi tốt nghiệp khoá 6/69 sĩ quan trừ bị vào ngày 07/07/70 . Sau khi nghĩ 10 ngày phép cuối khoá, ngày 17/07 tôi đến tiểu khu Darlac trình diện . Tôi được điều động về Đại đội 398 vừa mới thành lập . Cùng với tôi còn có hai chuẩn uý khác cùng khoá là Phạm văn Hậu và Lê Huy Yết . Hậu làm trung đội trưởng trung đội 1 , tôi làm trung đội trưởng trung đội 2 và Yết làm trung đội trưởng trung đội 4 . Đại đội trưởng là trung uý Đỗ Hoàng Phúc
Vì là đại đội mới thành lập với ba tên chuẩn uý mặt còn búng ra sữa không có một tí gì kinh nghiệm chiến trường ngoài một mớ lý thuyết được học nên đại đội được đưa về Buôn M ‘ Rê cách Ban Mê Thuột 12 cây số về hướng nam là một nơi tương đối an toàn để đóng đồn . Cách buôn 2 cây số là cầu 14 với một đơn vị bạn . Đại đội đóng quân trong buôn, chung quanh được bao bọc bởi những khẩu pháo 105 ly của tiểu khu . Trong lúc tình hình chiến sự xảy ra khốc liệt hàng ngày thì buôn M ‘ Rê là nơi ấm lưng nếu đem so với những nơi khác
Nghĩ như vậy nhưng mà không phải vậy bởi vì chỉ mới có ba ngày đóng quân trong buôn chưa kịp hoàn thiện hệ thống phòng thủ thì đã bị địch tấn công rồi . Đêm 20/07/70 chắc là để kỷ niệm ngày chia đôi đất nước, việt cộng chọn trúng ba tên chuẩn uý mới ra trường để hỏi thăm sức khoẻ. Đó cũng là lần đầu tiên tôi được nếm mùi đạn súng cối 82 ly của việt cộng . Đạn nổ trên miệng hầm . Thay vì núp dưới giao thông hào thì tôi lại leo một cái nhà sàn vì tò mò muốn nhìn xem đạn bắn từ hướng nào . Người lính mang máy PRC 25 thấy tôi đang đụng trận mà giống như đang ngước nhìn trời tìm một ánh sao băng nào đó để làm thơ thì la oải oải . Chắc là hắn ngạc nhiên vì tưởng ông chuẩn uý vừa rời vú mẹ này gan lì điếc không sợ súng . Tôi không điếc, còn súng thì ai mà chả sợ nhưng vì chưa biết đánh đấm là gì cho nên muốn nhìn xem đạn bay trong đêm tối hình dáng nó ra sao . Tội nghiệp người lính mang máy truyền tin lúc nào cũng phải theo sát sau lưng tôi . Chắc là lạnh gáy nhưng không dám cằn nhằn . Tiếng đạn Ak 47 bắn trực diện bay trên đầu nghe chát chúa chứ không giòn giã êm tai như tiếng M16 . Trước mặt buôn qua vòng rào phòng thủ là quốc lộ 14 . Bên kia quốc lộ là một con suối và rừng . Sương đêm mờ mịt lẫn vào ánh hoả châu soi sáng từ tiểu khu bắn lên vòm trời khiến cho tôi có một cảm giác nôn nao. Nhưng không hiểu sao tôi cảm thấy không hồi hộp hay sợ hãi mặc dù đó là lần đầu tôi trực diện bắn nhau. Tính nhẩm ra từ lúc tôi được gắn lon chuẩn uý đến khi đụng trận chỉ có 13 ngày . Ôi con số 13 .
Phía bên ngoài việt cộng pháo 82 ly dữ dội vô phía bên trong , từng tràng súng nổ dồn dập . Qua máy truyền tin, Kỳ Phùng tức trung uý đại đội trưởng ra lệnh cho tôi dẫn một tiểu đội bò sát ra bờ rào phía bắc dùng kềm cắt kẽm gai cắt cho một khoảng trống phòng khi tụi nó đông đánh không lại còn có đường rút . Vừa điều động cả ba tên chuẩn uý mới ra trường như ba con chim mới ra ràng trấn giữ ba mặt buôn , vừa gọi trực thăng và pháo binh yểm trợ Kỳ Phùng thiệt là chì . Đêm không trăng dưới ánh sao lờ mờ tôi thấy nhiều bóng người thấp thoáng đang chạy lúp súp băng qua đường và tôi nổ súng . Đó cũng là lần đầu tiên tay tôi bóp cò khi đối đầu với địch kể từ ngày cởi chiếc áo thư sinh khoác lên người bộ đồ lính . Tôi gọi qua máy báo cáo toạ độ đến Kỳ Phùng xin pháo binh . Chỉ trong vòng 15 phút sau trực thăng xuất hiện và súng lại nổ giòn giã . Tôi lại leo lên nhà sàn để nhìn . Khi còn đi học , đọc những bút ký chiến trường của các nhà văn quân đội tôi cứ nghĩ đánh nhau thì phải ghê gớm và khủng khiếp lắm nhưng té ra giống như chẳng có gì . Sau khi trực thăng lên tôi không còn nghe súng bên địch nổ nữa . Kế tiếp là đạn pháo binh nổ ầm ỉ bắn chận đầu bên kia suối và trời đang sáng dần . Địch đã rút quân
Đánh đấm nhẹ nhàng như thế tưởng không có gì , vậy mà sáng hôm sau khi ra khỏi buôn lục soát thì phía việt cộng bỏ lại năm cái xác không kịp kéo đi . Trung đội 1 của chuẩn uý Hậu tử trận hai người vì ngày hôm đó trung đội của Hậu trực nên có nhiệm vụ cử một tiểu đội làm tổ báo động nằm ngay bờ suối . Khi địch mở cuộc tấn công đụng phải tổ báo động này và hai người binh sĩ đã hy sinh . Ba tên chuẩn uý mới ra trường mặt mày tèm nhem vì bụi đất đỏ nhìn nhau cười chỉ thấy lòi mấy cái răng. Chuẩn uý Hậu nói tao thấy đạn bay léo nhéo về phía nhà sàn nơi mày núp mà mày không dính viên nào chắc là do mày ốm nhom mõng như lá lúa nên đạn không biết ghim vào đâu . Tôi nghĩ hắn nói tầm bậy nhưng cũng có thể trúng tầm bạ.
Sau này có kinh nghiệm trận mạc hơn, tôi lại đâm ra sợ chứ không “gan” như lúc mới ra trường . Nhiều khi tôi thấy đánh trận giống như đi casino kéo máy . Lúc đầu không rành cờ bạc lắm thì kéo đâu trúng đó nhưng khi sành sõi rồi thì kéo đâu trật đó . Khi tôi biết thế nào là mùi vị của súng đạn thì bị thương mấy lần . Đôi khi trong đời lính cũng cần bị thương miễn là đừng bị cưa tay, cưa chân hay thẹo thọ trên mặt để được nằm quân y viện đọc chưởng của Kim Dung . Súng đạn muôn đời không có mắt . Chấp nhận đời lính nghĩa là chấp nhận bán cái số mạng cho hên xui may rủi . Đời lính tài giỏi gì cũng không qua số mạng trời định
Trung uý Đỗ Hoàng Phúc đại đội trưởng 398 vị sĩ quan chỉ huy trận đánh đầu đời lính của tôi tại Buôn M’Rê sau này lên đại uý và năm 1973 đã tử trận tại Quãng Nhiêu được vinh thăng cố thiếu tá . Anh là người anh người thầy của tôi và cho dù đã nửa thế kỷ trôi qua tôi vẫn xin thắp nén hương lòng để tưởng nhớ đến anh .
Chuẩn uý Phạm Văn Hậu sau này cũng đã lên trung uý . Năm ngoái qua facebook một vài người đã tìm ra tông tích của Hậu đang ở Đà Lạt và tôi còn đang nhờ họ tìm gặp Hậu để cho tôi liên lạc với hắn mà kể chuyện ngày xưa thì bất ngờ nhận tin hắn mất . Đó là tháng 04/22 cách đây đúng một năm . Đúng là tháng tư cái tháng mà bắt đầu sau năm 75 toàn nhận tin buồn . Tấm hình trên trang phân ưu là khuôn mặt của người đồng đội từng chia xương xẻ thịt với tôi trong những ngày hai tên mặt còn búng ra sữa gặp nhau trong trận đầu đời lính . Tôi nghẹn lòng . Mất tin tức về nhau 50 năm đến khi biết tin thì chẳng vui chút nào . Dù vẫn biết bước vào tuổi thất thập rồi thì xem như một chân trên bờ trần gian và một chân đang lơ lững trong cõi vô minh nhưng tôi không làm sao tránh khỏi buồn .
Chuẩn uý Lê Huy Yết cấp bậc cuối cùng là trung uý . Cũng từ facebook của tôi có một đồng môn khoá 1/70 hiện sinh sống ở Ban Mê Thuột đọc được và lần này thì hên hơn là người tìm ra nhà của Yết . Đầu tháng 07/22 lần đầu tiên sau 50 năm hai người đồng đội năm xưa nói chuyện bằng facetime qua phone . Nhớ lại tháng 10/72 khi tôi cầm tờ sự vụ lệnh để rời Buôn Hô thì ánh mắt trên khuôn mặt người sĩ quan đẹp trai nhất đại đội bồi hồi nhìn theo và tôi ngoái lại . Bốn mắt nhìn nhau . Qua cuộc biển dâu mất tin tức cứ nghĩ đó là lần cuối . Đâu nghĩ 50 năm sau bốn mắt đó lại nhìn nhau trên màn hình và cả hai cùng giật mình vì suýt nhìn không ra . Lê Huy Yết người bạn từng chia lửa cùng tôi nay râu dài khỏi cằm , tóc thì đã bạc còn tôi thì hai con mắt đã sụp xuống theo tuổi già rượt đuổi . Điều đau lòng là Yết đang ngồi trên chiếc xe lăn vì phải trải qua một cơn tai biến mạch máu não đã hai năm nay. Một dây thần kinh não bên trái bị liệt nên lỗ tai bên phải của Yết không nghe được . Lỗ tai còn lại nghe cũng rất khó khăn . Hai người đồng đội năm xưa nói chuyện với nhau phải nhờ thông dịch viên đó là Dung bà xã của Yết mà 50 năm xưa ba thằng sĩ quan trẻ tụi tôi gọi là cô bé tám dại khờ .
Gọi là cô bé bởi vì tháng 09 năm 1970 khi đại đội di quân đến Buôn Hô thì cô tám này chưa đủ tuổi vị thành niên . Ba má cô tám có một tiệp tạp hoá nhỏ trước chi khu. Cô tám đứng trước quầy bán những món đồ lặt vặt . Vào ngày đó tháng đó cô tám hiền lành ngây thơ và chơn chất đâu biết là mình vừa hạ gục một tay đẹp trai gan lì nhất đơn vị là Lê Huy Yết lúc anh chàng này dẫn quân đi ngang tình cờ chạm phải khuôn mặt từ trong tiệm nhìn ra . Vì cô tám còn nhỏ nên khi đứng bán quán luôn có cặp mắt luôn canh chừng của ông già cô ấy . Tôi và Hậu những hôm không dẫn quân đi mở đường thường thay phiên nhau đến quán để trấn an ông bà già và vừa làm mai cô tám với bạn mình . Yết thì nôn nóng chờ cô bé đủ 18 tuổi . Tôi và chuẩn uý Hậu cua gái thì dở chứ làm chim xanh thì khá mát tay . Đó là khởi đầu một mối lương duyên cho cặp Dung Yết từ ngày ấy đến giờ vừa tròn đủ nửa thế kỷ bên nhau . Mới đó mà cứ tưởng như ngày hôm qua . Cô bé tám ngày xưa giờ đã ngoài lục tuần là một bà nội ngoại của đám cháu , có một tiệm tạp hoá buôn bán nhỏ tại Ban Mê Thuột để chăm sóc ông chồng đang bệnh tật.
Qua màn hình của chiếc i phone nhỏ xíu cô tám cũng không ngờ còn được nhìn thấy lại tôi . Hoài niệm vì thế mà cứ tràn ùa về như thác lũ . Tuy bị tai biến tai nghe hơi khó khăn nhưng giọng nói của Yết khá rõ ràng . Tôi và Yết kể nhau nghe lần ba thằng tôi cùng đại đội mở đường dọc theo quốc lộ 14 qua khỏi địa phận Buôn Hô . Hôm đó trung đội tôi trực nên đi đầu , trung đội Hậu đi sau . Yết thì bao chót . Khi tôi qua khỏi khúc quanh trên quốc lộ thì nghe tiếng B40 phía sau lưng . Giọng Hậu la oai oái trong máy PRC 25 bảo tôi quay lại chận bìa rừng để Hậu rượt địch . Tôi cho trung đội bọc vô bìa rừng và nhìn xuống phía Hậu . Súng nổ dồn dập chừng 30 phút sau thì im . Chỉ còn nghe cối 60 ly của Lê Huy Yết bắn chận đầu vô rừng . Không biết Yết bắn kiểu gì mà mấy tên du kích bỏ lại 2 xác không kịp kéo đi . Khi ba thằng tôi bắt được tay nhau thì lần này tôi chọc quê Hậu .” mày cũng mõng như lá lúa nên mảnh B40 không biết trúng vào đâu “ . Lần đó trung đội của Hậu có một binh sĩ bị B40 cắt mất hai chân . Ba người bạn giờ chỉ còn tôi may mắn thoát ra nước ngoài sau sáu năm ở tù . Hậu thì đã mất ở Đà Lạt . Yết thì ngồi trên chiếc xe lăn sống âm thầm ở Ban Mê Thuột để đợi ngày đi trong lặng lẽ .
Dù sau này tôi đi nhiều gặp nhiều bạn mới nhưng trong tôi vẫn nhớ nhất là ba người cùng khoá lần đầu đụng trận cùng nhau trong khi kinh nghiệm chiến trường chưa có . Tôi hỏi Yết có thấy hối tiếc những tháng năm cầm súng hay không khi mà sự kết thúc chúng ta là những người thua trận bị lịch sử vứt sang bên lề . Yết trả lời là không hối tiếc . Một ngày là lính thì suốt đời là lính . Câu trả lời y chang trong ý nghĩ giống tôi
Quan Dương