Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (giữa) chào đón Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn khi bà đến Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở Simi Valley, California, hôm thứ Tư. (Ảnh: Ringo H.W. Chiu/AP)
Tin tư Simi Valley và Đài Loan: Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) hôm thứ Tư tuyên bố sẽ “bảo vệ tình trạng hòa bình” trong đó người dân Đài Loan có thể tiếp tục phát triển trong một xã hội tự do và cởi mở. Nhận xét của bà được đưa ra sau cuộc gặp với Chủ Tịch Hạ Viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy. Điều này Bắc Kinh đã lên tiếng cảnh báo từ cả tuần này.
Phát biểu tại buổi xuất hiện chung với Chủ Tịch Hạ Viện Hoa Kỳ McCarthy trước một các nhà lập pháp Hoa Kỳ thuộc lưỡng đảng tại Thư viện Tổng Thống Ronald Reagan ngoài thành phố Los Angeles, TT Thái Anh Văn cảm ơn Hoa Kỳ đã hỗ trợ Đài Loan bà nói rằng: “Sự hỗ trợ vững chắc là đảm bảo với người dân Đài Loan rằng chúng tôi không bị cô lập, chúng tôi không đơn độc”.
Bà Thái nói tiếp: “Để gìn giữ hòa bình, chúng ta phải mạnh mẽ”, bà Thái nói, diễn giải chính sách “hòa bình thông qua sức mạnh” của cố Tổng thống Ronald Reagan.
Giới chức Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa có mặt gồm Dân biểu Mike Gallagher, Đảng viên Đảng Cộng hòa ở Wisconsin và Dân Biểu Raja Krishnamoorthi, Đảng viên Đảng Dân chủ ở Illinois, hai dân biểu này là đồng chủ tịch của ủy ban mới tuyển chọn của Hạ Viện tập trung vào vần đề chống lại Trung Cộng.
Bên ngoài địa điểm, vài chục người đã tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chuyến thăm của Bà Tổng Thống Thái Anh Văn và phản đối các cuộc biểu tình ủng hộ bà, trong khi một chiếc máy bay cánh quạt bay vòng phía trên khu đất, kéo theo một biểu ngữ có nội dung: “Một Trung Hoa; Đài Loan là một phần của Trung Hoa” – Đám biểu bình và chiếc máy bay cánh quạt là thân Bắc Kinh.
Bắc Kinh tức giận về cuộc họp, nhưng một số người nói rằng sự lựa chọn địa điểm báo hiệu sự thỏa hiệp
Trước chuyến thăm của Bà Thái Anh Văn tới California, Trung Cộng đã coi cuộc gặp dự kiến của bà Tổng Thống Đài Loan với Chủ Tịch hạ Viện Hoa Kỳ McCarthy là một “sự khiêu khích” và đe dọa “các biện pháp đối phó” nếu cuộc gặp diễn ra. Hôm thứ Bảy, Quân đội Trung Cộng đã bắt đầu các cuộc tập trận huấn luyện phối hợp bắn đạn thật cho lực lượng không quân, hải quân và lục quân.
Đại sứ quán Trung Cộng tại Washington DC hôm thứ Ba kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ không gặp bà Thái Anh Văn. Một đại diện của Đại sứ quán viết thư đến các nhà lập pháp Hoa Kỳ: “Tôi phải chỉ ra rằng Trung Cộng sẽ không ngồi yên trước một hành động khiêu khích trắng trợn và rất có thể sẽ có những hành động cần thiết và cương quyết để đối phó với tình huống không mong muốn”.
Nhưng một số nhà phân tích coi cuộc họp ở California của Chủ Tịch hạ Viện Mỹ và Bà TT Thái Anh Văn là một việc phải làm để chế ngự tâm trạng nóng nảy của Bắc Kinh – vì nó không diễn ra ở Đài Bắc như mùa hè năm ngoái, cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tới hòn đảo này.
Bonnie Glaser, một chuyên viên Trung Cộng tại Quỹ Marshall của Đức, một tổ chức tư vấn ở Washington, D.C, cho biết: “Người Trung Cộng nên yên tâm rằng McCarthy sẽ không đến Đài Loan. Nhưng McCarthy phải gặp TT Thái Anh Văn tại Mỹ, vì họ muốn được người dân Hoa Kỳ và Đài Loan coi trọng rằng họ không thể tỏ ra mềm yếu được.”
Người phát ngôn Hội Đồng An Ninh Quốc Gia John Kirby cho biết Washington đang theo sát phản ứng của Bắc Kinh. “Tất nhiên, chúng tôi sẽ theo dõi điều này chặt chẽ nhất có thể, và chúng tôi sẽ luôn đảm bảo rằng bất kể chúng tôi duy trì và có các khả năng cũng như nguồn lực cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”.
Bà Thái Anh Văn sẽ không làm Tổng Thống Đài Loan vào năm tới, nhưng chuyến thăm của bà “không chỉ đơn giản là một chuyến đi cuối cùng”
Đối với Đài Loan, chuyến dừng chân của bà Thái ở California và cuộc gặp của bà với McCarthy đóng vai trò trấn an rằng Hoa Kỳ – cho đến nay là nước giúp đỡ quan trọng nhất của Đài Loan, mặc dù không chính thức công nhận Đài Loan – nhưng vẫn kiên quyết ủng hộ hòn đảo này. Bà Thái đã làm tổng Thống hai nhiệm kỳ và luật pháp Đài Loan không cho bà tái tranh cử nhiệm kỳ thừ ba.
Lin Ying Yu, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Tamkang của Đài Loan, cho biết: “Chuyến đi của bà Thái không chỉ đơn giản là chuyến đi cuối cùng [khi bà kết thúc nhiệm kỳ của mình]. Nó chắc chắn là một sự nâng cao ngoại giao đối ngoại của Đài Loan”.
Lin nói: “Mặc dù đôi khi Hoa Kỳ sẽ thực hiện một số nhượng bộ và tương tác với Trung Cộng, nhưng cuộc gặp của bà Thái Anh Văn với McCarthy cho thấy Hoa Kỳ sẽ kiên định với những điểm mấu chốt của mình và sẽ không để Trung Cộng thao túng quốc đảo này xuyên eo biển”.
Những lời trấn an này sẽ được củng cố vào cuối tuần này, khi một phái đoàn lưỡng đảng của Quốc hội Hoa Kỳ do Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul dẫn đầu sẽ gặp bà Thái vào thứ Bảy tại Đài Loan, một ngày sau khi bà trở về sau cuộc gặp với McCarthy.
Không phải ai ở Đài Loan cũng hài lòng về chuyến đi Mỹ của bà Thái Anh Văn
Một số người ở Đài Loan đã cảnh giác về mối quan hệ chặt chẽ hơn của hòn đảo này với Hoa Kỳ.
Khi bà Thái bắt đầu chuyến thăm Trung và Bắc Mỹ vào tuần trước, người tiền nhiệm của bà, cựu Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu, đang kết thúc chuyến công du đến nhiều thành phố khác nhau của Trung Cộng – lần đầu tiên một cựu lãnh đạo Đài Loan đã nghỉ hưu đến thăm Trung Cộng đại lục.
“Người dân ở cả hai bên eo biển Đài Loan đều là người Trung Hoa [về mặt sắc tộc], và đều là hậu duệ của nhà Hán. Trong chuyến hành hương đầy xúc động tới lăng mộ tổ tiên của gia đình ông ở tỉnh Hồ Nam của Trung Cộng.
Đó là một lời nhắc nhở rằng bất chấp những căng thẳng chính trị, vẫn có những mối liên hệ chặt chẽ về văn hóa và kinh tế giữa hai bờ eo biển Đài Loan, George Yin, nhà nghiên cứu nổi tiếng tại Đại học Quốc gia Đài Loan ở Đài Bắc, cho biết.
https://vietquoc.org