Nhiều tiểu bang đang có nỗ lực nhằm loại cựu tổng thống Donald Trump khỏi các cuộc bỏ phiếu sơ bộ của tiểu bang, trong đó có Colorado, Maine và Illinois do cáo buộc ông Trump “tham gia nổi dậy” ngày 6/01/2021 vi phạm Tu Chính Án Thứ 14.
Hôm nay (ngày 4 tháng 3, 2024) vào lúc 10 giờ sáng Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ gồm chín thẩm phán đã đồng ý phán quyết với tỉ số 9-0 rằng các tiểu bang không thể thực thi Tu Chính Án Thứ 14 đối với các ứng cử viên liên bang – tức là đối với ông Trump
Kết quả phán quyết này là kết quả của việc Tòa Án Tối Cao tiểu bang Colorado loại Donald Trump ra khỏi cuốc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng Hòa tại tại tiểu bang này, ông Trump thắng phiên tòa này là đồng nghĩa với việc ông tah81ng hai tiểu bang còn lại Maine vá Illinois.
Nhận xét chung của nhiều người hiện nay cho rằng Nếu tiểu bang Colorado bị thua ở Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ hôm nay đồng nghĩa với những tiểu bang có tình loại ông Trump không còn cơ sở pháp lý để tiếp tục loại ông Trump.
Trong phiên tòa có 4 thẩm phán TCPV không đồng ý với việc phán quyết của TCPV đã đi xa đến mức khi nói rằng Quốc Hội Hoa Kỳ phải thông qua đạo luật để Tu Chính Án Thứ 14 được thi hành đối với một ứng cử viên liên bang.
1) Quốc gia không thể quyết định gì được, trừ khi Quốc Hội đã thông qua.
Phán quyết của TCPV Hoa Kỳ hôm nay nagy2 4 tháng 3 năm 2024 rằng một tiểu bang không thể loại bỏ một ứng cử viên tổng thống, một phần vì tiểu bang đó không có quyền hành đó, và một phần vì có quyền hành như vậy sẽ dẫn đến tình trạng quốc gia hỗn loạn.
Phán quyết cho biết: “Sẽ là vô lý khi coi Bản sửa đổi cùa Quốc Hội sẽ trao cho các tiểu bang quyền một cách âm thầm không kém nhằm loại một ứng cử viên vào chức vụ của liên bang”.
Năm thẩm phán còn đi xa hơn, phán quyết rằng Tu chính án thứ 14 không “tự thực thi” – mà cần Quốc Hội thực thi.
Trong khi Mục 3 của Tu chính án thứ 14 cấm những người “tham gia nổi dậy” giữ chức vụ chính quyền, thì phán quyết trích dẫn Mục 5 là hạn chế quyền lực của các tiểu bang. Mục 5 nói rằng “Quốc Hội sẽ có quyền thực thi các quy định của điều này bằng luật pháp phù hợp”.
Phán quyết cho biết: “Quyền lực của Mục 5 của Quốc Hội rất quan trọng trên Mục 3”. Tuy nhiên, phán quyết cũng nói rằng các tiểu bang có thể loại một ứng cử viên nào đó khỏi chức vụ của tiểu bang theo Tu Chính Án Thứ 14.
2) TCPV không thảo luận về việc liệu Trump có thực sự ‘tham gia nổi dậy’ hay không?
Phán quyết này không cung cấp sự rõ ràng chính xác nào về vấn đề cơ bản về việc liệu Trump có thực sự tham gia vào cuộc nổi dậy hay không.
Trong khi tòa án quận Colorado và TòaÁn Tối Cao Colorado đều ra phán quyết rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy, trích dẫn cả bài phát biểu ngày 6/01/2021của Tổng Thống Trump trước cuộc bạo loạn ở Điện Capitol.
Tòa án Tối Cao Tiểu Bang Colorado cho biết “các hành động của ông Trump cấu thành sự tham gia công khai, tự nguyện và trực tiếp vào cuộc nổi dậy ngày 06/01/2021”.
Một thẩm phán ở Illinois và và Maine cũng phát hiện ra rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy và một số thẩm phán khác đã tiến gần đến việc buộc tội Trump về điều đó
3) Bốn thẩm phán cho rằng tòa đã đi quá xa mục đích phiên tòa:
Sự phán xét là một chuyện; phạm vi của phán xét là chuyện khác Năm thẩm phán đã đi xa hơn toàn bộ tòa án khi tuyên bố rằng Quốc Hội phải thi hành điều khoản nổi dậy.
Ngay sau khi phán quyết được đưa ra, Trump đã nhanh chóng lên chương trình họp báo ăn mừng chiến thắng tại Mar-a-Lago, tiểu bang Florida.
https://vietquoc.org
Văn bản phán xét của TCPV Hoa Kỳ:
https://www.supremecourt.gov/opinions/23pdf/23-719_19m2.pdf