1) Những điều đang xẩy ra ở khu vực chiến tranh Israel – Gaza
Dải Gaza
– Quân đội Israel cho biết có khoảng 35 vụ phóng hỏa tiễn và pháo từ Lebanon tới miền bắc Israel vào Chủ Nhật (03/03/2024), một số đã bị bắn hạ.
– Phiến quân Hezbollah và quân đội Israel đã đụng độ hàng ngày tại vùng biên giới Lebanon-Israel
– Khoảng 200 phiến quân của Hezbollah đã thiệt mạng, nhiều người không phải quân đội.
– Ismail Haniyeh (Lãnh đạo chính trị Hamas) cho biết Israel đang tránh đưa ra những bảo đảm là ngừng bắn toàn diện. Phát biểu hôm Chủ Nhật (03/03.2024), ông nói các nhà hòa giải Qatar nói rằng không có cam kết nào của Israel về việc chấm dứt hành động thù địch ở Gaza, “có nghĩa là Israel muốn lấy lại toàn bộ con tin và tiếp tục cuộc chiến với người dân và Dải Gaza chúng tôi”.
– Số người chết tại Dải Gaza ít nhất 31,045 người và 72,654 người bị thương từ khi chiến tranh bắt đầu.
– Phía Israel ước tính khoảng 1,200 người đã thiệt mạng trong cuộc tấn công khủng bố ngày 7/10 của Hamas và 248 binh sĩ Israel đã hy sinh kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự ở Dải Gaza.
2) Tình trạng hòa đàm giữa Israel – Hamas
Về hòa đàm giữa hai bên: Tình hình ngày càng mờ nhạt một thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza và việc giải phóng con tin người Israel do Hamas giam giữ sẽ đạt được trước khi bắt đầu mùa chay Ramadan của người Hồi giáo.
Cuộc đàm phán khá phức tạp, vòng đầu Mỹ, Israel, Ai Cập, Qatar họp chung đi đến sự đồng thuận, rồi Qatar dùng điểm đồng thuận đó để thảo luận với Hamas. Đến nay cả hai bên đều bám chặt những cơ bản của mình:
– Phía Hamas: nếu Israel muốn thả hết những con tin thì phải ngừng bắn vĩnh viễn và rút quân ra khỏi Dải Gaza.
– Phía Israel: Thủ tướng Israel Netanyahu đã bác bỏ lời kêu gọi quốc tế chấm dứt chiến tranh ở Gaza (chứ đừng nói gì yêu cầu của Hamas), cho rằng nó không phù hợp với việc loại bỏ hoàn toàn phiến quân Hamas (1).
Hôm 9/03, Tổng Thư ký Guterres Liên Hiệp Quốc kêu gọi Israel ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức, viện trợ nhân đạo nhiều hơn, đồng thời Hamas phải thả con tin ngay lập tức và vô điều kiện.
Đồng minh của Israel cũng yêu cầu Israel có nhiệm vụ phải giải trừ khủng bố Hamas, đồng thời cũng phải có trách nhiệm tránh giết dân thường Gaza mà phần nhiều là con nít với người già và từ bỏ chiến dịch bỏ đói người dân Palestine ở Dải Gaza.
Mỹ đã cảnh cáo Israel không tấn công vùng cửa khẩu Rafah, cửa khẩu duy nhất để chở hàng cứu trợ nhân đạo cho dân Palestine ở Gaza. Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan khuyên nhủ có tính cách khẳng định rằng: “Israel không nên có chiến dịch quân sự lớn ở Rafah nếu không có một kế hoạch rõ ràng và khả thi để bảo vệ cái chết cho dân thường bằng cách đưa người dân đến nơi an toàn và cung cấp thức ăn, quần áo và chỗ ở cho họ”.
Bất chấp những quan tâm của Jake Sullivan đại diện cho Mỹ, Liên Hiệp Quốc và đồng minh, Israel sẽ tấn công thành phố Rafah như Thủ Tướng Israel Netanyahu đã tuyên bố “sẽ tấn công Rafah, thành phố miền nam Dải Gaza, bất kể có đạt thỏa thuận trao đổi con tin với Hamas hay không”. “Không có lựa chọn nào khác ngoài chiến thắng hoàn toàn. Và không có cách nào đạt chiến thắng hoàn toàn mà không tiêu diệt những tiểu đoàn Hamas ở Rafah. Chúng tôi sẽ tấn công”. Theo The Hill thì Israel sẽ tấn công Rafah ngày 19/03 (2).
Khi quân đội Israel nhắm mục đích kiểm soát cửa khẩu biên giới duy nhất Rafah, thì Ai Cập cảnh báo rằng: “Hành động này sẽ làm suy yếu hiệp ước hòa bình năm 1979”. Phía Hoa Kỳ cho rằng tấn công Rafah dù Israel chiến thắng nhưng lại thất bại lâu dài.
3) Israel thế chẳng đặng đừng!
Trong khi thế giới đang lên án Israel về vấn đề nhân đạo. Muốn có nhân đạo với 2 triệu dân trong việc cứu đói, cứu khát, cứu lạnh, cứu thương cho dân thường ở Dải Gaza thì Israel phải ngưng bắn. Nhưng Israel không những không ngưng mà càng ngày càng mở các cuộc không kích dữ dội hơn, xe tăng và bộ binh tấn công vào những thánh phố cho rằng có phiến quân Hamas đang trà trộn trong dân thường để dùng dân làm bình phong đỡ đạn. Đó là căn bản mâu thuẫn của Israel không thể nào đạt được thế lưỡng toàn vừa ngừng chiến để viện trợ nhân đạo và vừa đạt được chiến thắng hoàn toàn với phiến quân Hamas.
Bao nhiêu cuộc đàm phán ngưng bắn đã đi dần tới bế tắc, Israel vẫn tấn công quân Hamas trà trộn trong dân, ở trong đường hầm dưới bệnh viện, trường học… muốn chiến thắng Hamas thì không thể nào giữ an toàn cho người dân được!
4) Hoa Kỳ có sáng kiến cứu trợ mới:
Trước tình hình như vậy, Mỹ đã tìm cách để cứu trợ người dân Palestine ở Dải Gaza mà không làm tổn thương Israel:
– Cứu trợ bằng đường không: Hôm Chủ Nhật không quân Mỹ đã dùng phi cơ vận tải quân sự thả hàng vạn phần ăn xuống cho người dân ở Dải Gaza. Phát ngôn viên không quân Mỹ tuyên bố sẽ cải thiện để hàng ngày có nhiều phần ăn hơn thả xuống Dải Gaza.
– Cứu trợ bằng đường biển: Bộ Tư lệnh Trung Ương Hoa Kỳ cho biết một tàu quân đội của Mỹ chở đầy thiết bị để xây dựng một bến tàu nổi ngoài khơi bờ biển Gaza đã rời Căn cứ Langley ở tiểu bang Virginia để đến phía đông Địa Trung Hải, hướng về vùng biển ngoài khơi Dải Gaza. Bến tàu Nổi này tạo nên “hành lang hàng hải” rộng lớn hơn để cung cấp viện trợ mà Hoa Kỳ và đồng minh đã cam kết thiết lập cho Gaza. Ngũ Giác Đài cho hay có thể mất tới 60 ngày để xây dựng xong “bến tàu nổi”, nhưng một khi nó được thành lập, nó có thể cung cấp 2 triệu bữa ăn hàng ngày cho Gaza. Như vậy trong 60 ngày để hoàn thành “bến tàu nổi”. Hoa Kỳ dùng giải pháp thả những phần ăn thả xuống cho dân bằng máy bay vận tải quân sự.
Tàu cứu trợ General Frank S. Besson của quân đội Mỹ đang trên đường đến vùng biển Gaza (Ảnh: X/CENTCOM)
Kết:
Nhìn chung, chiến tranh Dải Gaza không thể lan rộng thành thế chiến thứ 3, tình hình ít nguy hiểm hơn chiến tranh Ukraine đang là lò lửa kích hoạt đại chiến.
Tóm lược: https://vietquoc.org
Chú thích:
(2) https://thehill.com/policy/defense/4476894-israel-deadline-rafah-invasion/