Trong số các bạn đọc FB của tôi, tôi đoan chắc sẽ có rất nhiều người xúc động khi nghe ai đó nhắc tới tên của hệ thống trường La San. Đó chính là một hệ thống trường quốc tế hiếm hoi ở Việt Nam xuất hiện từ 1865. Sau 150 năm, các trường La San cuối cùng bị đóng cửa vào 1975. Nhưng chất lượng và tinh thần giáo dục của La San thì còn mãi.
Ban đầu, chỉ có 6 sư huynh dòng La San là dòng tu Công giáo với mục đích giáo dục cho trẻ em nghèo rời Toulon, Pháp sang Việt Nam. Khi đến Sài Gòn vào đầu năm 1866 các sư huynh tham gia quản giáo trường Trung học Adran (Collège d’Adran) vốn đã được các linh mục thuộc Hội Thừa sai Paris mở ở Sài Gòn từ năm 1861. Vì có tiếng dạy giỏi, các sư huynh được nhiều nơi như Chợ Lớn, Mỹ Tho lần lượt xin mở trường vào năm 1867, rồi đến Vĩnh Long và Sóc Trăng, vào năm 1869. Sau đó hệ thống La San lan ra rất nhanh ra nhiều tỉnh ở miền Nam vì chất lượng giáo dục tốt, các thày cô từ tâm và có lý tưởng giáo dục. Trường chú trọng dạy trí dục, đức dục và thể dục, thúc đẩy học sinh hăng hái làm việc thiện. Đặc biệt là trường không giành riêng cho nhà giàu, mà con nhà nghèo cũng có thể vô học hành và phát triển.
La San có thể nói là một mô hình trường quốc tế mà Việt Nam rất cần. Bởi hai lẽ, thứ nhất là chương trình giáo dục tốt chuẩn Pháp lúc đó. Thứ hai là vì trường có lý tưởng giáo dục với mong muốn giúp đỡ trẻ nghèo, quảng bá tri thức và đề cao nhân cách học sinh.
Nhìn lại đa phần các trường quốc tế hiện nay ở Việt Nam, chúng ta có thể thấy mục tiêu chính của các trường này là kinh doanh. Do đó cách nào kinh doanh hiệu quả, ra tiền nhanh thì sẽ được chú trọng nhiều hơn. Bởi vì các nhà đầu tư mở trường chủ yếu là các nhà tư bản, thậm chí con buôn chứ không phải xuất thân từ các nhà giáo dục như những sáng lập viên của rất nhiều trường tư thục lớn trên thế giới.
Đó chính là căn nguyên dẫn tới hiện tượng làm ăn gian dối, trường ma bằng giả, hợp tác trên danh nghĩa với các trường lớp không uy tín, hay tìm ra một nơi nào đó gửi thân để quảng cáo, khi đã có đủ học sinh thì rút ra khỏi hợp tác để hoạt động độc lập. Trong khi các trường này thu tiền khủng, đắt hơn cả du học ở nước ngoài.
Thật đáng tiếc cho giáo dục nước nhà.
Nguyễn Thị Bích Hậu