Nhà thơ Hoàng Ngọc Ẩn sinh năm 1940 tại Ban Mê Thuột. Ông từng làm việc tại Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Biên Hoà. Sau 1975, ông cùng gia đình sang sống tại Mỹ và tiếp tục sáng tác tại đây. Hoàng Ngọc Ẩn được mệnh danh là người mang thi ca đến với âm nhạc. Thơ ông được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc và phổ biến rộng rãi. Bài thơ “Rừng Lá Thay Chưa” cũng nằm trong số đó, nó được nhạc sĩ Huỳnh Anh phổ nhạc vào năm 1981.
Anh đi, rừng chưa thay lá
Em về, rừng lá thay chưa?
Phố cũ bây chừ xa lạ
Hắt hiu đợi gió giao mùa..
Xuân xưa mình chung đôi bóng
Xuân này, mình ngóng trông nhau
Hun hút phương trời vô vọng
Nhớ thương bạc trắng mái đầu
Em có về qua phố cũ?
Phố phường chừ đã đổi thay
Thương em, nửa đời hoang phế
Thương ta, chịu kiếp lưu đày
Xuân nay, mình em lẻ bóng
Có còn tiếc nhớ xuân xưa
Dài tay đếm từng nhung nhớ
Em ơi, đợi gió giao mùa…
Đó là bài thơ Rừng Lá Thay Chưa của nhà thơ Hoàng Ngọc Ẩn, ghi lại tâm sự của những người phải xa nhau vì biến loạn của lịch sử. Năm 1981, bài thơ này được nhạc sĩ Huỳnh Anh phổ thành ca khúc nổi tiếng mà không cần sửa bất kỳ chữ nào của bài thơ. Có lẽ bởi là vì thơ của Hoàng Ngọc Ẩn vốn đầy ắp nhạc tính, và tự thân của thơ đã là nhạc.
Anh đi, rừng chưa thay lá
Em về, rừng lá thay chưa?
…
Xuân xưa, mình chung đôi bóng
Xuân này, mình ngóng trông nhau.
Hun hút phương trời vô vọng
Nhớ thương bạc trắng mái đầu.
* *
Thơ và nhạc nói lên tâm tư khắc khoải của người ra đi, của người ở lại, của chàng, của nàng đều buồn đau, se thắt, xót xa: Trong cơn biến loạn, chàng hoảng hốt ra đi và nàng ở lại buồn thương, canh cánh đợi chờ. Đến khi có thể gặp lại thì than ôi, giờ em đã ngỡ ngàng, không còn nhớ tiết mùa, anh đã xa lạ, lẫn lộn thời gian trên quê hương cũ mới!
Giờ chỉ còn nỗi xót xa, ngậm ngùi, thương cảm khôn nguôi:
Phố phường chừ đã đổi thay
Thương em nửa đời hoang phế
Thương ta chịu kiếp lưu đày…
Rừng lá nay đã đổi thay chưa? Lá và rừng cũng là những biểu tượng trong quá trình của cuộc sống đời người và những đổi thay trong thiên nhiên: Lá non, lá xanh, lá vàng, lá úa, lá rụng, lá chết. Rừng đổi màu, thay áo theo bốn mùa xuân hạ thu đông, trăn trở theo nắng mưa, ấm lạnh… Tình yêu ngọt ngào rồi cay đắng, hôn nhân gắn bó hạnh phúc rồi tan tác buồn đau… chẳng khác nào chiếc lá và rừng cây.
Nỗi buồn như ngắm hoa tàn lá úa, niềm đau như thấm lạnh trời đông khi nghe thêm những câu thơ nhạc của Huỳnh Anh và Hoàng Ngọc Ẩn:
Hun hút phương trời vô vọng
Nhớ thương bạc trắng mái đầu
Dài tay đếm từng nhung nhớ
Em ơi, chờ gió giao mùa!
* *
Nhà thơ Hoàng Ngọc Ẩn sinh ngày 1 tháng 3 năm 1940 tại Ban Mê Thuột, quê gốc ở Thừa Thiên Huế, mồ côi cha từ khi mới lên ba tuổi. Sự nghiệp thi ca của Hoàng Ngọc Ẩn khởi đầu với một bài thơ được đăng trên báo Phụ Nữ Diễn Đàn vào năm 1955, khi ông còn đang sống cùng chú ở Kon Tum.
Năm 18 tuổi, Hoàng Ngọc Ẩn vào Sài Gòn một mình, vừa đi học trường Nguyễn Công Trứ, vừa làm việc tại nhà in Bình Minh. Về sau ông làm việc tại Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Biên Hoà. Thời điểm xảy ra biến cố tháng 4 năm 1975 Hoàng Ngọc Ẩn đang là trưởng phòng Công thự và Mãi dịch. Ông là một trong những người Việt Nam đầu tiên tị nạn chính trị tại Hoa Kỳ: cả gia đình ông được chuyển đến thành phố Houston, Texas vào ngày 16 tháng 6 năm 1975.
Hiện Hoàng Ngọc Ẩn đang điều hành hai tờ báo ở Houston. Một tờ là Thương mại Việt Nam, có mặt trong làng báo từ năm 1982. Một tờ khác là Vietnam Post, xuất bản từ năm 1992. Cũng từ năm 82, ông thành lập nhà sách Văn Hữu và đã thực hiện quyển Tuyển tập 90 tác giả. Dần dần tiệm sách này bán thêm những băng nhạc và trở thành một địa điểm quen thuộc với những người yêu thơ văn và âm nhạc. Nhưng đến năm 87, Văn Hữu ngưng hoạt động sau khi Hoàng Ngọc Ẩn ly hôn với người vợ đầu tiên. Trong khoảng thời gian từ năm 89 đến 96, ông thành lập phòng thu Hạ Quyên cũng như khai thác nhà hàng ca nhạc Song Long ở Houston.
Hoàng Ngọc Ẩn được mệnh danh là người mang thi ca đến với âm nhạc. Thơ ông được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc và phổ biến rộng rãi: Phạm Duy với các bài Tháng tám mưa mây, Buồn xưa, Hãy trả lại em, Trong mộ chiều xuân; Phạm Đình Chương với bài Cho một thành phố mất tên; Huỳnh Anh với bài Rừng lá thay chưa, Việt Dzũng với Tự trầm, Bài Tango cuối cùng, Bên đời hiu quạnh, Thung lũng chim bay; Trần Quan Long với Sóng sầu, Thành phố quạnh hiu; Song Ngọc với Sài Gòn vĩnh biệt tình ta, Một thoáng ngậm ngùi; Lê Uyên Phương với Mưa rơi, Ta vẫn còn sầu, Sài Gòn yêu dấu; Trầm Tử Thiêng với Bài Tango cho người tình lỡ; Lê Dinh với Tình ca người mất quê hương… và nhiều nhạc sĩ khác.