Nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang
Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng Bộ Công an, vừa cho biết Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội đã khởi tố vụ án với bà Phạm Đoan Trang để điều tra cáo buộc có hành vi Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, theo Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 và tội Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015.
Ông Xô cho hay cùng ngày 7/10, quyết định tố tụng được VKSND Hà Nội phê chuẩn.
Bà Trang đang bị di lý về Hà Nội để phục vụ điều tra, theo phía công an.
“Quá trình bắt giữ, khám xét, Cơ quan An ninh điều tra thu giữ một số tài liệu, thiết bị, tài liệu liên quan vụ án”, tướng Xô nói.
Nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt đúng vào ngày kết thúc cuộc đối thoại nhân quyền Việt – Mỹ kéo dài hai ngày 6-7/10/2020.
Qua điện thoại từ Sài Gòn, nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên xác nhận với BBC News Tiếng Việt rằng bà Phạm Đoan Trang đã bị công an bắt tại nhà trọ vào khoảng 23:30 ngày 6/10.
Bà Trang bị đưa đi cùng chủ nhà trọ – người bị giam một đêm sau đó được thả vào khoảng 06:00 ngày 7/10.
Theo thông tin mà bà Nghiên có được, nhà báo Phạm Đoan Trang bị bắt và bị cáo buộc vi phạm điều 117 Bộ Luật Hình sự năm 2015 có sửa đổi về “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước.”
Trước khi bị bắt, bà Trang có dặn bạn bè về việc mời một số luật sư để bảo vệ pháp lý cho bà. Tuy nhiên bà Nghiên cho hay tạm thời chưa thể tiết lộ danh tính luật sư.
Bị bắt sau khi gặp Lãnh sự quán Mỹ về vụ Đồng Tâm
NGUỒN HÌNH ẢNH,PHẠM ĐOAN TRANG
Bà Phạm Thanh Nghiên cho BBC biết rằng không lâu trước khi bị bắt, bà cùng nhà hoạt động Phạm Đoan Trang đã có cuộc tiếp xúc với Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP HCM để trình bày về một số vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, đặc biệt là về vụ Đồng Tâm.
Trong cuộc tiếp xúc này, bà Phạm Đoan Trang đã trao cho Lãnh sự quán Hoa Kỳ bản Báo cáo Đồng Tâm song ngữ do bà cùng nhà hoạt động Will Nguyễn viết.
Bà Nghiên nói với BBC:
“Chúng tôi cũng đã nói với Lãnh sự quán về khả năng một số nhà hoạt động ở sẽ bị bắt sau vụ Đồng Tâm và trước Đại hội ĐCS VN lần thứ 13. Đặc biệt là những người viết nhiều, viết mạnh mẽ về vụ Đồng Tâm. Một trong những cái tên ‘sáng giá’ có thể bị bắt là nhà báo Phạm Đoan Trang cùng một số người nữa. Và quả đúng vậy, Phạm Đoan Trang đã bị bắt.”
“Phía lãnh sự quán Mỹ cũng hứa sẽ đưa vấn đề Đồng Tâm ra cuộc đối thoại nhân quyền với Việt Nam tổ chức trong hai ngày 6-7/10/2020.”
“Nhìn vào bề dày hoạt động của Phạm Đoan Trang trong những năm qua, tôi thấy rằng Trang bị bắt là một điều hoàn toàn có thể dự tính được. Trang cũng chuẩn bị tinh thần để vào tù rồi.”
“Bất cứ người nào hoạt động nhân quyền ở Việt Nam cũng có thể bị bắt. Nhưng khi họ bắt, họ có sự cân nhắc và lựa chọn.”
“Phạm Đoan Trang là người có ảnh hưởng trong cuộc tranh đấu ở Việt Nam. Những gì cô ấy làm, theo đánh giá của cá nhân tôi và đặt vào địa vị nhà cầm quyền, thì rất là nhiều. Cô ấy viết rất nhiều sách, toàn sách nhạy cảm. Đặc biệt là những bài viết gần đây của cô ấy rất mạnh mẽ, thể hiện quan điểm, suy nghĩ của cô về vụ án Đồng Tâm, trong đó có Báo cáo Đồng Tâm.”
“Tôi nghĩ rằng bản Báo cáo Đồng Tâm có thể là một trong những lý do trực tiếp để Trang bị bắt. Vì vụ án Đồng Tâm mới trải qua sơ thẩm, còn phiên phúc thẩm nữa, và là vụ án gây chấn động. Và nhà nước tỏ thái độ như thế nào với những người viết bài về vụ án này rồi.”
“Không riêng Đoan Trang mà tôi cho rằng còn một vài nhà hoạt động nhân quyền nữa sẽ ở trong tầm ngắm của nhà cầm quyền và sẽ bị bắt.”
“Họ có thể bắt Phạm Đoan Trang trước hoặc sau cuộc đối thoại nhân quyền Việt – Mỹ, nhưng họ lại bắt đúng thời điểm đang diễn ra và hôm nay là ngày cuối cùng, thì đây là một thông điệp rất rõ ràng chính quyền Việt Nam gửi đến Hoa Kỳ và quốc tế rằng với Việt Nam, vấn đề nhân quyền không là gì trong mối quan tâm của họ.”
“Và việc quan tâm duy nhất của họ là bảo vệ sự lãnh đạo độc quyền của lãnh đạo Việt Nam và họ không chấp nhận bất cứ tiếng nói đối kháng nào tại Việt Nam,” bà Nghiên cho hay.
Thư của Phạm Đoan Trang viết gì?
NGUỒN HÌNH ẢNH,WILL NGUYEN
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, nhà hoạt động Will Nguyễn – người cùng viết Báo cáo Đồng Tâm với Phạm Đoan Trang – cho hay ông mới nói chuyện với bà Trang vài ngày trước và bà Trang tỏ ra ‘lạc quan’ về khả năng có thể công bố tái bản lần ba Báo cáo Đồng Tâm.
“Chị ấy rất vui vì có thể truyền tải thông tin về vụ Đồng Tâm tới nhiều người hơn nữa.”
“Nếu có thời điểm nào người dân Việt Nam cần hành động, thì chính là thời điểm này. Đây không chỉ là cuộc tấn công vào một cá nhân luôn vì cộng đồng, mà là vào chính nền dân chủ,” Will Nguyễn nói với BBC.
Will Nguyễn cũng xác nhận việc bà Trang đã gửi cho ông bức thư bằng cả tiếng Anh và Việt, có tiêu đề “Nếu tôi có đi tù”, dặn công bố khi bà bị bắt.
“Với Trang, việc bị bắt chỉ là vấn đề thời gian,” Will Nguyễn nói với BBC.
Trong bức thư đề ngày 27/5/2019 của Phạm Đoan Trang do Will Nguyễn công bố, bà Trang viết về ba tâm nguyện bà muốn cộng đồng thực hiện: Vận động thông qua luật bầu cử mới, luật tổ chức quốc hội mới; Quảng bá các sách bà viết; Biến việc bà đi tù thành cơ hội để giới dân chủ đàm phán với nhà nước; Đòi thông qua luật bầu cử mới và luật tổ chức quốc hội mới.
“Nói cách khác tôi không muốn một phong trào kêu gọi chính quyền “trả tự do cho Trang”. Tôi muốn một phong trào xã hội rộng lớn, thúc đẩy việc “trả tự do cho Trang và thông qua luật bầu cử mới”, “trả tự do cho Trang và đảm bảo bầu cử tự do, công bằng”…
Bà Trang cũng bày tỏ nguyện vọng cộng đồng “chăm sóc mẹ tôi giùm”, “đừng để mẹ tôi nghĩ rằng hai mẹ con đang đơn độc” và nguyện vọng được gửi cây đàn guitar vào tù cho bà.
Phạm Đoan Trang là ai?
NGUỒN HÌNH ẢNH,NXB TỰ DO
Mới đây nhất, bà Phạm Đoan Trang cùng Will Nguyễn công bố bản Báo cáo Đồng Tâm song ngữ Anh Việt.
Trước đó, bà Trang từng viết nhiều sách gây tiếng vang như Chính trị bình dân, Cẩm nang nuôi tù, Phản kháng phi bạo lực,
Bà Trang từng được nhận Giải thưởng Homo Homini 2018 từ tổ chức nhân quyền People In Need có trụ sở tại Séc.
Vào tháng 9/2019, Phạm Đoan Trang đã được Tổ chức Phóng viên Không biên giới trao cho Giải thưởng Tự do Báo chí, hạng mục “Ảnh hưởng”.
Bà Trang là người đồng sáng lập blog Luật Khoa Tạp Chí, nơi cung cấp thông tin về các vấn đề pháp lý để giúp người dân Việt Nam bảo vệ quyền của mình.
Hiện chưa có báo chính thống nào của Việt Nam đưa tin về vụ bắt giữ bà Phạm Đoan Trang đêm 6/10/2020.
Năm 2019, khi bà Trang nhận giải thưởng của Tổ chức Phóng viên Không biên giới, báo Công an Nhân dân viết: “Tổ chức Phóng viên không biên giới lại giở chiêu trò trao giải Tự do báo chí, hạng mục ‘Ảnh hưởng’ cho Phạm Đoan Trang, đối tượng từng có nhiều hành động lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền vu cáo, xuyên tạc tình hình Việt Nam.”