Từ Bắc, chuyển vào Nam (1982) bị giam tiếp tại trại Xuân-lộc – Đồng-nai.. Cuối năm 1985 mới được thả về, Nhà thơ TTV đã viết những dòng Thơ thật buồn dưới đây…
Những trẻ thơ từ những căn nhà nghèo khổ dười chân núi Chứa-Chan luôn chờ đợi những buổi tù ra lao-động vỡ luống trong hàng rào kẽm gai, lén quăng ra cho các bé củ khoai, trái bắp. nhưng có lúc bị quản-giáo chạy vòng ra cổng rượt đuổi, lấy roi quất và giật lại, tức-giận dí nát khoai mì dưới chân.. Riêng tù thì đông nên chẳng bắt được tay ai để… kỷ-luật!!
Sau này Anh đã gặp một cô bé trong số đó làm “nghề” nhảy tàu, một nghề nguy-hiểm để kiếm sống, đó là giúp cho nhửng người buôn hàng ở các ga xe lửa…
EM BÉ VIỆT-NAM
(Thương nhớ những em bé Việt-Nam khốn khổ trên cánh đồng đày đọa Z30A..)
Ơi ! Em bé Việt-Nam thống-khổ
Lỡ sinh ra giữa buổi nhiễu nhương
Dẫu bom đạn đã lui về quá-khứ
Mà vai em còn nặng chĩu tang thương
“Thời-đại mới” của bao ngày ngóng đợi
Là đây em, đói rét với lầm than
Bao nước mắt máu xương đem đánh đổi
Được gì không hay chỉ những cơ-hàn
Thôi vậy nhé! Giấc trưa cơn nắng đổ
Em lang-thang quanh từng thửa ruộng tù
Nắng cháy xém che thịt da vàng võ
Tìm thấy gì trên những luống khoai ngô!
Bắp đã bẻ và khoai kia đã rỡ
Sắn đã đào trơ lại gốc tiêu sơ
Những trái bắp, củ khoai ta dấu vội
Thân phận tù mà vẫn đỡ hơn em
Vẫn còn chút dành cho em lả đói
Bé thơ ơi lòng thẹn bóng đêm đêm
Roi từng vết quặn thân em bỏng rát
Phận đói nghèo đâu phải lỗi nơi em
Em có tội chỉ bỡi sinh nhằm lúc
Buổi nhiễu nhương sao có được buồng tim!
Ta cam chịu những gông xiềng đày ải
Chỉ xin em giữ lấy mảnh trời chung
Quê-hương đó bao nhiêu rồi dầu dãi
Năm mươi năm nào thấy sớm mai hồng!
Ta cúi mặt, xin vì em nhận lỗi
Lòng thẹn lòng, đâu lẽ một mình ta
Ôi những kẻ quẩn quanh danh với lợi
Ngoảnh mặt đi quên bẵng cả sơn-hà!
Em đau xót cùng ta cơn khốn cực
Chung cùng em xơ xác cuộc trăm năm.
KHOAI MỘT CỦ KHÁT KHAO TỪ BỮA TRƯỚC
SẮN TỪNG CHIỀU SAY – ĐẮNG – CẢ – QUÊ-HƯƠNG
Thôi đành vậy! Vẫn riêng nguồn hạnh-phúc
(Hạnh-phúc đời dẫu chỉ mẩu khoai kia)
Ta tự hỏi nào ai người thấu được
Lòng yêu thương một chút ngọt ngào chia,
Bao nhiêu buổi đông tàn
Bao nhiêu cơn nắng hạ
Mà đời em chưa một buổi xuân thơm
Mắt ngơ-ngác giữa dòng đời sỏi đá
Đời dạy em ngổ ngáo những hờn căm
Hỡi em bé Việt-Nam nhọc nhằn lả khát
Lại đây em xin nhận chút cơm tù
Ta đổi lấy bằng mồ hôi nước mắt
Bằng bấy nhiêu chua xót cuộc đời ta
Và thêm nữa, cả bằng lòng hèn nhát
Vì bao năm lơ-đễnh một sơn-hà!
Bao năm đã qua đi, em đã lớn
Ta đã buồn trắng xóa cả canh thâu
Em đã lớn nhưng đời chưa quá muộn
Vì tương-lai khuây khỏa vết roi thù
Đất Mẹ đã nghẹn ngào lên tiếng gọi
Hàn gắn đời bằng những đóa yêu thương
Tan tác đã đủ chưa lòng oán hận
Máu còn tanh sao nỡ mãi căm hờn
Em biết đấy bao hồn oan rên xiết
Dưới mồ sâu tủi nhục vẫn khôn nguôi
Dẫu thắng bại vẫn “nồi da xáo thịt”
Thì xin em chắp lại mạch hương đời
Hỡi em bé Việt-Nam một thuở nào tóc cháy
Giữ cho hồn thơm mộng buổi tròn trăng
Để nhớ thương từ thoáng chốc thu sang
Để rộn rã như xuân ngoài cửa nắng
Hãy khuây lãng một thuở nào mật đắng
Những lằn roi bầm tím buổi chiều xưa
Mưa lẫn nắng bủa vây “thời tán tận”
Để một lần có được nắng đong đưa…
TRẦN THÚC VŨ (Bùi-Kim-Đính)
Xuân-lộc, 1984,