Người của các thế hệ sau sẽ không hiểu hết những cảm xúc của các nhà thơ đã trải qua những ngày Miền Nam sụp đổ.
Tháng 4/1975 không chỉ đơn giản là thống nhất, là kết thúc một cuộc chiến phân đôi đất nước, hay hoàn tất một cuộc chiến ý thức hệ… Những chữ đó trừu tượng quá.
Tháng 4/1975 còn là kết thúc rất cụ thể của những việc hàng ngày: “Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc / Tóc dài cứ để tóc dài thêm.”
Hay là tấm lòng chiến binh Miền Nam còn bay xa hơn lối đạn bay, với: “Đại liên khạc đạn lòng chưa thỏa / Huống gì quyết tử lính miền Nam.”
Hay là, khi nhà thơ chiến binh chuẩn bị cho trận đánh cuối trong đời, đã điểm danh lần chót: “Dạ, Tiểu Đoàn còn ba trăm bảy / Toàn những thằng em rất chịu chơi.”
Và khi đoàn quân buông súng trong ngày 30/4/1975, vẫn giữ hàng quân bước đều về hướng Sài Gòn từ ngôi làng Long Thạnh Mỹ, trong khi phía thắng trận nhìn bất động, với dòng thơ: “ Tiểu Đoàn hai hàng đều bước / Tay không súng đạn, / Vẫn ngước cao đầu, / Dân làng bên đường/ Vỗ tay chào đón,/ Người được thắng trận /Ngơ ngác nhìn nhau.”
Đó là thi tập “Tháng Tư, Lính Không Cần Hớt Tóc” của Nguyễn Phúc Sông Hương.
Đó là một trong những thi tập sẽ gắn liền với ký ức về những ngày tháng 4 của năm 1975.
Nguyễn Phúc Sông Hương sinh năm 1941. Năm 1966, với bút hiệu Thái Luân, từng xuất bản tập “Vùng Tủi Nhục”, thơ phản chiến, có bài “Bi Hài Kịch”, được Phạm Duy phổ nhạc trong “Tâm Phẫn Ca”. Sau thảm cảnh người dân Huế bị CS chôn sống trong dip Tết Mậu Thân, nhiều tỉnh thành làng xóm miền Nam bị tàn phá vì chiến tranh do CS gây ra, Bút hiệu Thái Luân đã đi vào bóng tối. Nguyễn Phúc Sông Hương thực sự ra chiến trường. Trước giờ thứ 25 của Saigon, nhà thơ là Thiếu Tá Tiểu Đoàn Trưởng Sư Đoàn 18 BB, người trực tiếp cầm tiểu đoàn dự trận Xuân Lộc ngày 29 Tháng Tư. Thi tập “Tháng Tư, Lính Không Cần Hớt Tóc” là thứ thơ đích thực của người lính làm thơ. Sau 30-4-75, nhà thơ lính đi tù gần 10 năm.
Sau đây là mời độc giả đọc 3 bài thơ:
– Tháng tư, lính không cần hớt tóc;
– Mặc kệ ai bỏ nhà bỏ nước;
– Chén cơm làng Long Thạnh Mỹ ngày 30/4.
Tháng Tư, Lính Không Cần Hớt Tóc
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài cứ để tóc dài thêm,
Giáp trận, chẳng ai cần nón sắt
Đầu trần, tóc dựng, mắt trừng lên.
Tháng tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài khói súng bám càng thơm,
Nòng súng tháng tư không hạ nhiệt
Lòng lính tháng tư ngọn lửa bừng.
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài gió lộng thổi tung bay,
Đánh giặc, bạn ta luôn bắn đứng
Oai phong sừng sững suốt đêm ngày.
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài gương mặt lạnh lùng hơn.
Gương mặt bao người vừa ngã xuống
Băng giá còn nguyên nét oán hờn.
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài, tay kẹp súng lia ngang,
Mấy mươi tăng địch phơi ngoài bãi,
Lính bộ, rừng su lấp mấy ngàn.
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài theo nhiệt huyết tuông tràn,
Đại liên khạc đạn lòng chưa thỏa
Huống gì quyết tử lính miền Nam.
Tháng tư lính không cần hớt tóc,
Tóc dài bay dưới bóng cờ bay,
Dạ thưa Tư Lệnh xin đừng phạt
Có một không hai trận cuối này.
Tháng Tư, Lính không cần hớt tóc,
Tóc dài ngang dọc giữa trùng vây.
Trùng vây! Trùng vây nào khép được
Tóc xanh dài mọc chúng ta đây.
Nguyễn Phúc Sông Hương
*
Mặc Kệ Ai Bỏ Nhà Bỏ Nước
(Kính tặng Thiếu Tướng Lê Minh Đảo)
Chiều 29 tháng tư, Tư Lệnh hỏi:
Tiểu đoàn em còn lại bao nhiêu”
Về Long Bình có ai đào ngũ”
Đạn dược mang theo được ít nhiều”
Dạ, Tiểu đoàn còn ba trăm bảy,
Với đầy cấp số đạn trên lưng,
Không ai khai bệnh, không đào ngũ
Thừa sức chờ chơi trận cuối cùng.
Cùng Thiết Đoàn 5 trụ Tân Hiệp
Đợi chờ bắn cháy bọn xe tăng,
Mười hai giờ khuya, vang trong máy
Huấn lệnh gì đâu thật lạ lùng!*
Chiều nay đôi mắt Tư Lệnh đỏ
Mình tưởng giống mình mất ngủ thôi.
Bây giờ mới biết vì đau khổ
Thượng cấp bỏ đi, chạy hết rồi.
Dạ, Tiểu Đoàn còn ba trăm bảy
Toàn những thằng em rất chịu chơi.
Mặc kệ ai bỏ nhà, bỏ nước,
Còn lính gan lì Tư Lệnh ơi!
Nguyễn Phúc Sông Hương
(*) Lời giã từ của Tướng Vĩnh Lộc, Tân Tổng Tham Mưu Trưởng.
*
Chén Cơm Làng Long Thạnh Mỹ Ngày 30/4
Tiểu Đoàn hai hàng đều bước
Tay không súng đạn,
Vẫn ngước cao đầu,
Dân làng bên đường
Vỗ tay chào đón,
Người được thắng trận
Ngơ ngác nhìn nhau.
Ba trăm người sát vai ngồi xuống,
Cởi giày, vắt vớ, nói, cười.
Nghe trong đám đông
Tiếng ai sụt sịt
Các chú lính ơi!
Mẹ già đem cơm, canh, cá,
Các con ăn nhiều cho no,
Nhìn bầy con ăn ngon quá,
Mẹ vui, cảm động khóc òa.
Sư già rộng mở cửa Phật,
Đêm nay thầy không thĩnh kinh
Các con vào chùa yên ngủ*
Quên ngày gian khổ chiến chinh.
Chuyện xưa nhiều khi nhớ lại,
Tưởng chừng như mới hôm qua,
Chén cơm làng Long Thạnh Mỹ
Chan canh với hạt lệ nhòa…
Nguyễn Phúc Sông Hương
*Chùa xã Long Thạnh Mỹ, Thủ Đức