(Tưởng nhớ nhân dịp 54 năm ngày mất: 01/03/1969) .
Nhạc sĩ Dzũng Chinh đã qua đời khi chưa được 28 tuổi nên số lượng sáng tác của ông không nhiều. Tuy nhiên chỉ với những ca khúc như: Những Đồi Hoa Sim, Tha La Xóm Đạo, Lời Tạ Từ và Đêm Dài Chưa Muốn Sáng, tên tuổi nhạc sĩ Dzũng Chinh xứng đáng có một vị trí trang trọng trong dòng nhạc vàng.
Nhạc sĩ Dzũng Chinh tên thật là Nguyễn Bá Chính, sinh năm 1941 tại Nha Trang, tốt nghiệp tú tài toàn phần tại đây trước khi học Đại học Luật khoa tại Sài Gòn. Khi chưa được 20 tuổi, ông sáng tác ca khúc Những Đồi Hoa Sim và ngay lập tức nổi tiếng qua giọng hát của ca sĩ Phương Dung. Những Đồi Hoa Sim đã thành công vang dội, là một trong những bài hát được yêu thích nhất của nhạc vàng với số lượng phát hành dĩa hát kỷ lục thời bấy giờ.
Năm 1965, Dzũng Chinh gia nhập quân ngũ, lúc đó ông đã 24 tuổi. Theo quy định của thời gian đó, hạn tuổi thanh niên thi hành quân dịch là 21 tuổi, nếu quá hạn thì sẽ bị mất quyền ưu tiên và bị chế tài, vì vậy Dzũng Chinh mặc dù đã tốt nghiêp tú tài 2 nhưng không được vào trường sĩ quan mà phải theo học khoá Hạ sĩ quan trừ bị tại trường Hạ sĩ quan Đồng Đế – Nha Trang. Sau 6 tháng, ông tốt nghiệp với cấp bậc Trung sĩ và được điều động về đóng quân ở Trà Vinh.
Cuối năm 1966, vì có trình độ học vấn cao nên ông lại được cử đi học khoá Sĩ quan đặc biệt tại Nha Trang, và một lần nữa được học ở quân trường Đồng Đế. Giữa năm 1967 thì tốt nghiệp với cấp bậc Chuẩn uý trừ bị. Ra trường, ông xin về phục vụ tại trung đoàn 44 đang đóng ở Sông Mai, Hải Ninh, Bình Thuận để được gần quê quán, rồi ông được cử làm trung đội trưởng đội tác chiến. Giữa năm 1968, ông được thăng cấp Thiếu uý.
Cuối tháng 2 năm 1969, Trung đội ông có nhiệm vụ chốt ở chân núi Chà Bang, Ninh Phước, có đụng độ với một toán địch quân. Trong khi giao tranh, ông đã bị trọng thương và được đưa về Quân Y Viên Đoàn Mạch Hạch – Phan Thiết, và qua đời vào tối ngày 1-3-1969. Chuẩn uý Nguyễn Bá Chính được truy thăng cấp bậc Trung uý và được đưa về quê ở Nha Trang để an táng tại nghĩa trang Mả Thánh. Sau này, nghĩa trang bị giải toả để lập chợ mới Phương Sài, gia đình ông đã hoả táng và mang kim tĩnh về chùa Long Sơn – Nha Trang.
Khi được tin Dzũng Chinh mất, nhạc sĩ Thanh Sơn đã thương tiếc bạn của mình và viết ca khúc Đọc Tin Trên Báo:
Hôm qua tôi đọc báo, thấy tin anh ngã gục,
Phía trang sau chia buồn, lòng mình bỗng lạnh căm,
Xúc động đến dị thường, xuôi đôi dòng lệ tuôn.
Tình bạn anh và tôi, nay cách xa nhau rồi,
Hai đứa hai phương trời, những ngày vui tắt lịm,
Màu trời loang màu tím
như tiễn đưa linh hồn một người vừa ra đi.
Ít người biết rằng trước đó, vào năm 1966, nhạc sĩ Trúc Phương khi nghe tin nhạc sĩ Dzũng Chinh lên đường ra trận, đóng quân ở Trà Vinh (cũng là nguyên quán của Trúc Phương), Trúc Phương đã viết thành ca khúc nhạc lính rất nổi tiếng là Để Trả Lời Một Câu Hỏi để tặng cho bạn mình với đề đề tặng như sau:
“Cho Dzũng Chinh, thằng bạn vai em, vì đời trôi dạt về miền quê hương tôi. Cho tất cả bạn hữu của Dzũng Chinh vùng KBC 3054”
KBC 3054 chính là mã số thư quân đội vùng Trà Vinh.
Một nửa ba năm, anh yêu tình áo giầy quân nhân,
đường xuôi quân ghé lại đôi lần… (Để Trả Lời Một Câu Hỏi)
Những bài hát nhạc vàng mà nhạc sĩ Dzũng Chinh đã sáng tác, ngoài ca khúc nổi tiếng Những Đồi Hoa Sim được dựa theo ý thơ Hữu Loan, còn có ca khúc Tha La Xóm Đạo, phổ từ thơ Vũ Anh Khanh, và ca khúc Lời Tạ Từ với giọng hát Trúc Mai trước năm 75.
Ngoài ra Dzũng Chinh còn sáng tác ca khúc có lời hát tương đối dài là Đêm Dài Chưa Muốn Sáng, nổi tiếng qua giọng hát Hoàng Oanh trước năm 75. Đây là một ca khúc rất đặc biệt, nói về tâm tình của một người trai thời loạn với giai điệu trầm buồn, chầm chậm như là một lời trải lòng tâm sự. Không hiểu vì sao ca khúc này không được ai hát lại sau này. Cho đến vào năm 2019, ca sĩ Hoàng Oanh mới thu âm lại ca khúc này trong 1 CD mới phát hành .
Đông Kha