Tấm hình tôi mặc đồ dân sự đứng trước nhà thờ Đức Bà Sài Gòn năm 1973 khi đang tu nghiệp ở Học viện CSQG Thủ Đức . Người chụp tấm hình này là trung uý Nguyễn Nê trưởng cuộc thị xã Tuy Hoà . Chỉ là một tấm hình kỷ niệm chẳng có gì đáng kể lại . Chuyện đáng kể lại là trung uý Nê người bấm máy chụp cho tôi tấm hình này đã bị giết ngay trong những ngày đầu tháng 04/75 khi những kẻ thắng trận chiếm được Tuy Hoà .
Vào đêm 03/04/75 những tên du kích đang trong cơn khát máu đã bắt tổng cộng là 125 người gồm quân nhân, viên chức VNCH còn kẹt lại trong thị xã Tuy Hoà trói xỏ xâu dẫn đến khu vực Lù 3, hòn Mốc thuộc xã Hoà Định Tuy Hoà Phú Yên dùng Ak và trung liên thảm sát tập thể . Trong đó có bạn của tôi là Trung uý Nê . Tội ác thảm sát sẽ là một bí mật lịch sử được che giấu nếu không có người sống sót kể lại . Khi còn bị nhốt ở Trại A30 đám tù nhân chúng tôi không ai là không nghe kể chuyện này .
Tôi và trung uý Nê cùng là quân nhân biệt phái qua CSQG vào mùa hè đỏ lửa 1972 . Chúng tôi học chung khoá 7 Tư Pháp Cảnh Lại tại Trung Tâm Huấn Luyện CSQG Khu 2 cây số 08 Cam Ranh . Khoá gồm có 54 thiếu uý được tuyển chọn từ 14 tỉnh và đặc khu trực thuộc vùng 2 chiến thuật . Mùa thu năm 72 sau khi mãn khoá tôi được đưa về Bình Định còn Trung uý Nê về Tuy Hoà . Một năm sau đó 1973 tôi được đưa đi tu nghiệp tại Học Viện CSQG Thủ Đức thì lại gặp Nguyễn Nê cũng theo khoá tu nghiệp này . Ngày phép cuối tuần tôi và trung uý Nê vì không có ai quen tại Sài Gòn nên đi chơi chung với nhau và đến nhà thờ Đức Bà Sài Gòn chụp hình . Hình trung uý Nê chụp tôi, tôi còn giữ . Còn hình tôi chụp Nê thì giờ này chắc tan theo xương cốt của bạn rồi . Khi chụp hình để làm kỷ niệm tôi không hề nghĩ đó là lần cuối cùng gặp nhau vì hai năm sau đó 1975 số mệnh dành cho Nê kết thúc thảm thương như thế
Khi còn ở tù có những lúc cùng quẫn nhiều khi tôi muốn dùng cái chết để thanh toán nợ đời nhưng nhớ lại ai đó có nói ở đâu dù trước mặt là đường cùng nhưng hy vọng vẫn còn ở khúc quanh . Tôi cố trấn an mình như thế để mà sống sót . Giờ đây sau 48 năm ngẫm nghĩ lại con người khi được sinh ra đều kèm theo một số mệnh . Số mệnh như những viên kẹo đựng trong chiếc hộp . Khi chưa mở ra không biết viên tiếp theo mùi vị gì . Nhưng khi biết mùi vị gì cũng vẫn phải bỏ vào miệng mà nhai vì đó là số mệnh .
Thế hệ của chúng tôi như những con sông từ những ngõ ngách trong vùng quê hương chật chội len lách chảy tràn về phố thị . Để rồi những cơn mưa bão đổ xối xả lên mình đẩy chúng tôi qua vùng biển rộng. Những dòng sông ra biển . Bốn mươi mấy năm sau những dòng sông lạc nhớ về . Trong mỗi lòng sông đều chứa đầy vết cắt của đá sỏi cuộc đời khi nhìn lại
48 NĂM NHÌN LẠI ĐOẠN ĐƯỜNG
48 năm nhìn lại đoạn đường
Tiếng thở dài không thể không buông
Thà không nhìn lại không nhìn lại
Cứ thế mà đi đến cuối đường
Nhìn lại đâu rồi một quê hương
48 năm đã cuối con đường
Chưa trọn kiếp người đi quá nửa
Bỏ lại khung trời phía sau lưng
48 năm nhìn lại đoạn đường
Biển dâu khô đặc một giòng sông
Đâu thuở tang bồng nam nhi chí
Tóc đã bạc màu sương khói giăng
Muốn đi nhanh thì đi một mình
Muốn đi xa cùng nhau đi cùng
Đá sỏi trên đường chung hạnh ngộ
Giờ cũng đã mòn theo tháng năm
48 năm nhìn lại đoạn đường
Đất lạnh đang chờ ở sát bên
Ta con chim lạc mang đôi cánh
đã gãy sau lần bị tử thương
Quan Dương