Tổng thống Trump ký một tuyên bố vào ngày 15/5/2020 tại Nhà Trắng trước sự chứng kiến của Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper. Ảnh: White House.
Tổng thống Trump tiết lộ Mỹ sẽ có biện pháp mạnh mẽ với Trung Quốc ngay trong tuần này.
Hôm 26/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng ông đang chuẩn bị có hành động với Trung Quốc trong khi Bắc Kinh dự định áp đặt luật an ninh quốc gia lên hòn đảo Hồng Kông.
Tổng thống Trump nói với các phóng viên: “Chúng tôi đang chuẩn bị cho việc này. Tôi nghĩ các bạn sẽ thấy nó rất thú vị. Nhưng tôi sẽ không nói về nó ngay hôm nay”, theo hãng tin Reuters.
“Mọi người sẽ được biết ngay trong tuần này. Tôi nghĩ sẽ là biện pháp rất mạnh”, Tổng thống Trump nói thêm.
Hồi tháng 11/2019, Tổng thống Trump đã ký luật ủng hộ người biểu tình Hồng Kông. Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ được Tổng thống Trump ký, yêu cầu phải rà soát lại mỗi năm để đảm bảo Hồng Kông có quyền tự chủ đáng kể so với phần còn lại của Trung Quốc.
Đội ngũ của Tổng thống Trump nhất trí cứng rắn với Trung Quốc
Việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia lên Hồng Kông đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ nội các của Tổng thống Trump.
Ngoại trưởng Mike Pompeo mới đây chỉ trích dự luật của chính quyền Bắc Kinh là “hồi chuông báo tử” cho mức độ tự trị cao mà Hồng Kông được hưởng.
Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien hôm 24/5 công khai đe dọa Trung Quốc có thể phải đối mặt với trừng phạt vì chuyện Hồng Kông.
“Có vẻ như với luật an ninh, Trung Quốc sẽ tiếp quản Hồng Kông về cơ bản. Và nếu họ làm thế, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có thể sẽ không chứng nhận Hồng Kông duy trì mức độ tự trị cao. Và nếu điều này xảy ra, sẽ có các biện pháp trừng phạt được áp dụng đối với Hồng Kông và Trung Quốc đại lục”, ông O’Brien tuyên bố.
Đồng thời, Cố vấn An ninh quốc gia khẳng định luật trên có thể khiến Mỹ rút lại quy chế đặc biệt dành cho Hồng Kông. Quan chức Nhà Trắng nói thêm các tập đoàn toàn cầu sẽ rút khỏi Hồng Kông nên đặc khu này khó duy trì vị thế là “trung tâm tài chính châu Á”, theo NBC News.
Cố vấn an ninh Robert O’Brien và Tổng thống Trump trong một chuyến công du (NICHOLAS KAMM/AFP via Getty Images)
Thủ tướng Anh: Cho người dân Hồng Kông tị nạn nếu Trung Quốc đàn áp
Thủ tướng Anh Boris Johnson đã có kế hoạch bí mật để người dân Hồng Kông tị nạn và cung cấp cho họ quyền cư trú ở Anh “nếu họ bị Trung Quốc tiếp tục đàn áp”, theo Daily Express.
Ông Johnson hồi đầu năm nay đã đề xuất như trên trong một cuộc họp với một số thành viên của Quốc hội. Đề nghị của ông đã được các nghị sĩ tham dự cuộc họp này nhất trí tán thành.
Cách làm này tương tự vào những năm 1970, người Anh đã cấp quyền cư trú cho những người nhập cư châu Á đã bị chính quyền Uganda ở Châu Phi bức hại.
Thủ tướng Anh: Cho người dân Hồng Kông tị nạn nếu Trung Quốc đàn áp (Ảnh: Getty)
Phản ứng của Trung Quốc
Sau đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo sẽ có biện pháp đối phó nếu Washington “xâm phạm lợi ích” của nước này tại Hồng Kông. Phát biểu tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 25/5, phát ngôn viên Triệu Lập Kiên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc tố Mỹ đang tìm cách gây tổn hại tới an ninh quốc gia của Trung Quốc.
Trước đó, phát biểu tại họp báo ở Bắc Kinh ngày 24/5, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói “vấn đề Hồng Kông là chuyện nội bộ của Trung Quốc và sẽ không cho phép sự can thiệp từ bên ngoài”. Ông Vương nhấn mạnh chính quyền trung ương có trách nhiệm bảo vệ an ninh quốc gia.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi tham dự một cuộc họp báo tại Trung tâm Truyền thông vào ngày 8/3/2017 tại Bắc Kinh, Trung Quốc
Trong khi đó, Phó thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính ngày 24/5 phát biểu tại kỳ họp quốc hội rằng Bắc Kinh sẽ “thực hiện bằng được” luật An ninh Hồng Kông, theo Reuters.
Đài Loan: Ủng hộ người Hồng Kông
Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn viết trên Facebook tối 24/5 rằng dự luật an ninh Hồng Kông là “mối đe dọa nghiêm trọng cho sự tự do và độc lập về tư pháp của Hồng Kông”.
“Trước tình hình thay đổi, cộng đồng quốc tế đã chủ động giúp đỡ người dân Hồng Kông”, bà Thái viết và khẳng định Đài Loan “còn chủ động hơn, đẩy mạnh công việc hỗ trợ liên quan và sẽ mang lại cho người Hồng Kông sự hỗ trợ cần thiết”.
Tổng thống Đài Loan, Thái Anh Văn (Photo by Sam YEH / AFP) (Photo by SAM YEH/AFP via Getty Images)
Bà Thái Anh Văn cũng cảnh báo, nếu Bắc Kinh thông qua dự luật an ninh mới, Đài Loan có thể hủy bỏ những ưu đãi đặc biệt dành cho Hồng Kông.
Bà Thái Anh Văn cho rằng, Đài Loan có thể chấm dứt những ưu đãi dành cho người Hồng Kông, Ma Cao khi tới thăm, làm việc và đầu tư tại hòn đảo nếu dự luật an ninh mới được thông qua.
Nguyễn Sơn (27/05/2020)