Khóc cười là chuyện thường tình của người đời trong dòng sống buồn vui, sướng khổ, hạnh phúc hay bất hạnh rủi ro. Vui cười buồn khóc là lẽ dĩ nhiên. Nhưng cuộc đời thật trớ trêu ! Lắm lúc con người phải dấu kín niềm đau bằng nụ cười miễn cưỡng, “trong héo ngoài tươi”, hay có khi lại phản ứng trái ngược “khi vui muốn khóc buồn tênh lại cười” hay “cười ra nước mắt”. Riêng tiếng khóc cũng được thể hiện qua nhiều sắc thái. Có khi khóc nức nở, nước mắt chan hòa. Có khi khóc thầm, nước mắt rưng rưng. Nhưng bi đát nhất là tiếng khóc không lệ, hay hơn nữa là tiếng khóc với những giọt lệ pha máu mà Cao Nguyên gọi một cách rất thơ là “giọt lệ hồng”.Cụm từ “giọt lệ hồng” thoạt tiên làm nhiều người lầm tưởng là giọt lệ vui lệ mừng khi mẹ nhìn con chào đời, khi tình nhân siết tay nhau hẹn thề, hay khi vợ thấy chồng chiến thắng trở về..Thế nhưng ở đây, giọt lệ hồng của Cao Nguyên là những giọt nước mắt pha máu, chảy ra từ tim, trào lên mắt, tuôn thành dòng sinh mệnh ngàn năm của dân tộc.
GIỌT LỆ HỒNG
những giọt lệ pha máu
từ tim
chảy xuyên qua mắt
buốt đau theo dòng chảy
cay đắng suốt trăm năm
Nếu hỏi tại sao những giọt nước mắt pha máu lại chan hòa sử Việt, thì nhà thơ thẳng thắn trả lời, là chỉ vì dòng sinh mệnh của dân tộc là kết tinh của khổ đau và uất hận, là máu tuôn dòng xương chất núi của các anh hùng liệt nữ đã hy sinh chống lại quyền lực quỷ ám, quyết phế bỏ chủ trương hủy diệt con người nói chung và con người Việt Nam nói riêng, nhằm bảo vệ tiếng nói của lương tri và lẽ phải:
Em biết
tại sao có giọt lệ hồng?
nó kết tụ bởi máu và nước mắt
từ những cái chết
vì muốn bảo vệ quê hương và đồng loại
vì muốn đối kháng với những quyền lực quỷ ám
vì muốn giữ lại lương tri trong nghiệt cay thù hận
Trong dòng lịch sử ngàn năm chống lại quyền lực quỷ ám, máu dân Việt đã đổ và xương đã rơi , và những giọt lệ hồng đó đã nở thành hoa, bao lần đưa dân tộc lên đài vinh quang. Giặc Tàu đã khiếp vía. Giặc Tây cũng tan tành. Nhưng hôm nay, những giọt lệ hồng đó lại đang tuôn chảy, tạo thành biển máu chan hòa oan khiên bất hạnh trên quê hương thống khổ và chết chóc, nơi đó có những người bạn đã phải kết liễu đời mình bằng một viên đạn, một liều thuốc độc hay một dây treo cổ oan nghiệt:
Hôm nay
anh muốn viết
về một thời đã qua
đầy nước mắt và máu
của bạn mình
chết bởi
một viên đạn
một liều thuốc độc
một dây treo cổ..
Không riêng gì bạn bè, mà chính những người ruột thịt cũng đã nằm xuống trong tức tưởi. Thịt xương của họ đã vun bón cho mảnh đất cha ông. Máu của họ là máu thánh, như những làn mưa đỏ au thấm xuống lòng đất mẹ chảy thành phù sa bồi bổ ruộng đồng:
Chôn trong ký ức
từng dãy
từng hàng
xác của bạn anh
những người ruột thịt của anh
họ đã đứt ruột ra đi
họ đã chia thịt cho xứ sở
và máu họ trộn vào
không gian mưa lũ
đỏ au!
Quê hương hôm nay là thế! Là máu và nước mắt, đúng như Dương Thu Hương, nhà văn bộ đội cộng sản miền Bắc đã mô tả là “vũng lầy trộn vàng của giai cấp thống trị với máu và nước mắt dân tộc bị trị”. Nhưng những gì Cao Nguyên nói ra hôm nay qua giọt lệ hồng chỉ là một phần rất nhỏ, bởi lẽ còn biết bao oan khiên của thời sử đen không thể nói ra, sợ rằng con tim yếu mềm không còn đủ sức chịu đựng những cơn đau quằn quại:
Có thể anh sẽ viết cho em
hiểu thêm những điều gì đó
về những giọt lệ hồng
trong tháng Tư đen và trước nữa
mà cũng có thể là không
vì anh sợ mình không vượt khỏi
những lần tim chảy máu
Nói ra hay không, thì cũng thế thôi, vì lịch sử đã ghi khắc tất cả những đau thương chất ngất đó. Hôm nay sử Việt đang bị bóp méo, nhưng một mai, khi sự thật được phục hồi và trả lại, thì sử Việt sẽ nguyền rủa bọn người vô tâm vô tính hôm nay. Dòng sinh mệnh dân tộc đầy máu lệ còn chảy mãi, không phải chỉ trong hồn tác giả, mà trong tất cả mọi người dân Việt, trong cả dòng sống và nỗi chết, nói chung trong cả cuộc đời, trong xuyên suốt lịch sử:
Những giọt lệ hồng
mãi chảy
trong anh
trong đời bạn bè anh
trong dòng sống
trong dòng chết
Dòng chảy oan khiên đó sẽ chảy mãi thành dòng sử đen, như vết chém mãi còn rỉ máu, như vành khăn tang mãi nức nở trên đầu con cháu Lạc Hồng. Dòng chảy oan khiên không bao giờ ngưng tụ, đóng băng, hóa đá hay cản ngăn bởi vô tri vô giác:
Giọt lệ hồng không ngưng tụ
trong đá sỏi
trong giá băng
trong câm lặng
mà chảy xuyên suốt qua mọi rào cản
của vô tri
Tính cách bi đát của bài thơ đã lên cao tột đỉnh khi Cao Nguyên gọi những gì anh viết ra hôm nay là một đoạn trong bài điếu văn gửi bạn bè. Thì ra giọt lệ hồng là thơ biến dạng thành điếu văn. Nếu hỏi điếu văn viết cho ai, thì tác giả thẳng thắn trả lời, là tất cả những ai đã nằm xuống cho Tự Do, Bác Ái, Nhân Quyền. Không nói ra thì mọi người đều biết ai là thủ phạm đã giết chết tự do, thế lực nào đã chà đạp nhân quyền, và đâu là giàn thiêu, là cỗ máy giết người kết tụ những bàn tay đao phủ bất nhân với chủ trương diệt chủng “giết giết nữa bàn tay không ngưng nghỉ”. Như thế, điếu văn cho người nằm xuống cũng chính là bản cáo trạng nhắm vào lũ ma vương qủy đỏ đang đày đọa và hủy diệt dân tộc.
Điểm đáng ghi nhận là qua những tâm cảm đau đớn với máu chảy ruột đứt, tác giả vẫn giữ thái độ bao dung với tinh thần nhân bản, đầy tình tự dân tộc. Thật vậy! Tội ác của lũ con hoang phản bội tổ tiên đã rành rành, nhưng Cao Nguyên đã nhắn nhủ mọi người không nên thù hận, mà chỉ tiếc thương cho người đã nằm xuống, và chia sẻ niềm đau với dân tộc đang bị đọa đày:
Em nhớ
không nặng lòng thù hận
mà nặng nỗi tiếc thương
những người đã hy sinh
cho quê hương
và gởi lời cảm xúc
đến những con tim
đang chảy
giọt lệ hồng
Hơn thế nữa, tác giả còn dặn dò dân Việt đừng quá bi quan vì thật ra đất nước tang thương nhưng không hẳn bi thảm, bởi lẽ bao người đã nằm xuống nhưng họ không bao giờ chết, đúng như Trần Thiện Thanh đã cảm nhận “Anh không chết đâu anh! Anh chỉ về với mẹ đêm qua”. Không những thế, những người đã nằm xuống cho quê hương chính là anh hùng chiếu sáng sử xanh, làm rạng danh Việt tộc với niềm hãnh diện muôn đời:
Em cũng nhớ
không có sự bi thảm
vì người anh hùng không chết
cho những cưu mang lừa dối
và lòng thương hại
Không thù hận, không bi thảm, mà còn phải hãnh diện, bởi lẽ những người đã nằm xuống cho quê hương dân tộc là những con tim chân chính, những con người xứng đáng và những con người Việt Nam kiêu hùng:
Và em nên nhớ
sự ra đi
chững chạc và dứt khoát
của những con người
có trái tim chân chính
xuyên qua
những giọt lệ hồng.
Đừng vội kết luận Cao Nguyên cổ võ cho hòa giải hòa hợp khi kêu gọi bao dung quên hận bớt thù. Là một chiến sĩ từng cấm súng, Cao Nguyên đã đổ máu cho quê hương dân tộc, rồi mãi còn tiếc thương những giọt máu oan uổng của bạn bè anh em đã nhỏ xuống lòng đất mẹ. Nhưng là một nhà thơ, Cao Nguyên cũng trải niềm tâm cảm đau thương nhưng đầy tình tự dân tộc tính nhân bản vào những vần điệu ray rứt. Đây thật là thơ, là tiếng lòng, là tiếng nức nở cuộc đời có máu và nước mắt. Cao Nguyên đã dệt thơ thành hoa tang, hòa thơ với gió hú làm điệu kèn và kết thơ thành áo quan, tiễn đưa anh linh Việt tộc vào lòng tổ quốc:
Ta sẽ xé thơ ta nghìn triệu mảnh
rải giữa trời thay những cánh hoa tang
cuộn hết đêm đen làm chiếc áo quàn
mượn gió hú làm điệu kèn ai điếu
Bi đát thật đó, nhưng cũng oai hùng lắm thay! Thơ sẽ hòa vào gió hú làm vang vọng tiếng nhạc xuất quân, làm “trống Tràng Thành lung lay bong nguyệt”. Cám ơn Cao Nguyên. Kính cẩn nghiêng mình trước anh linh Việt tộc đang yên nghỉ trong lòng đất mẹ. Rồi máu sẽ nở thành hoa. Giọt lệ hồng sẽ biến thành hạt kim cương lóng lánh..
Ngô Quốc Sĩ
GIỌT LỆ HỒNG
đã có bao lần
em thấy
giọt lệ hồng
rơi!
đã có bao lần
em hiểu
vì sao
giọt lệ – hồng?
những giọt lệ pha máu
từ tim
chảy xuyên qua mắt
buốt đau theo giòng chảy
cay đắng suốt trăm năm
đã có bao lần
em biết
tại sao có giọt lệ hồng?
nó kết tụ bởi máu và nước mắt
từ những cái chết
vì muốn bảo vệ quê hương và đồng loại
vì muốn đối kháng với những quyền lực quỷ ám
vì muốn giữ lại lương tri trong nghiệt cay thù hận
em hiểu
tại sao hôm nay
anh bị chấn động
viết những dòng
không thường hằng có trong anh
bởi chỉ vì
hôm nay
anh muốn viết
về một thời đã qua
đầy nước mắt và máu
của bạn mình
chết bởi
một viên đạn
một liều thuốc độc
một dây treo cổ
….
giọt lệ hồng
đang chảy trong anh
và chung quanh anh
*
có thể anh sẽ viết cho em
hiểu thêm những điều gì đó
về những giọt lệ hồng
trong tháng Tư đen và trước nữa
mà cũng có thể là không
vì anh sợ mình không vượt khỏi
những lần tim chảy máu
những giọt lệ hồng
mãi chảy
trong anh
trong đời bạn bè anh
trong giòng sống
trong giòng chết
giọt lệ hồng không ngưng tụ
trong đá sỏi
trong giá băng
trong câm lặng
mà chảy xuyên suốt qua mọi rào cản
của vô tri
bất giác
anh đang cảm thấy
lòng mình thổn thức
bên cạnh những ngôi mộ
chôn trong ký ức
từng dãy
từng hàng
xác của bạn anh
những người ruột thịt của anh
họ đã đứt ruột ra đi
họ đã chia thịt cho xứ sở
và máu họ trộn vào
không gian mưa lũ
đỏ au!
Em ơi
có thể đây là bài thơ tự do hay nhất
mà anh viết
có thể đây là một đoạn
trong bài điếu văn anh gởi cho bạn bè
cho những Cha, Chú, Anh, Em
đã nằm xuống
vì những chữ Tự Do, Bác Ái, Nhân Quyền
Bài viết hôm nay
em nhớ
không nặng lòng thù hận
mà nặng nỗi tiếc thương
những người đã hy sinh
cho quê hương
và gởi lời cảm xúc
đến những con tim
đang chảy
giọt lệ hồng
em cũng nhớ
không có sự bi thảm
vì người anh hùng không chết
cho những cưu mang lừa dối
và lòng thương hại
và em nên nhớ
sự ra đi
chững chạc và dứt khóat
của những con người
có trái tim chân chính
xuyên qua
những giọt lệ hồng.
Cao Nguyên
@
THE PINK TEARS
Already so many times
you saw
The pink tears
Falling
Already so many times
you understood
Why
The tears – pink?
The tears mixed with blood
from the heart
flowing through the eyes
Causing stiff pains along the flow
Bitter all the year round
already so many times
you knew
why was there the pink tears?
they were coagulated by blood and tears
from the dead
for the will of defending home country and countrymen
for the will of going against the damned powers
for the will of preventing good conscience from acute hatred
you understood
why today
I have been shocked
to write the lines
which did not usually exist in me
only because
today
I want to write
about a by-gone time
full of tears and blood
of my friends
died by
a bullet
a dose of poison
a hanging noose
…
the pink tears
flowing in my body
and around me
*
Perhaps I would write for me
to understand some things more
about the pink tears
During the Black April and before it as well
But possibly I would not
because I was afraid you could not overcome
the times when my heart bled
the pink tears
restlessly flowed
in me
in my friends’ lives
in the lines of life
in the lines of death
the pink tears did not coagulate
in gravels
in glaciers
in silence
but flowed through every ramparts
of senselessness
All of sudden
I was feeling
my heart throbbed
by the side of the tombs
buried in my remembrance
rows by rows
columns by columns
corpses of my friends
of my blood relatives
they departed with their bowels cut
they shared their flesh for their country
and they mixed their blood
in the space of flooding rains
Bright red
my darling
perhaps this is the best liberal poem
that I wrote
perhaps this is a paragraph
in my pass-away speech to be sent to my friends
to Parents, Uncles, Brothers
having lain down
for the words of Freedom, Compassion, Human Rights
My today’s article
you remember
not heavy with animosities
but heavy with loving regrets
for the men sacrificed
for homeland
and extending my emotions
to the hearts
bleeding
the pink tears
You should remember also
there is not a tragedy
because the heroes do not die
for the cheating supports
and the pities
and you should remember
the departure
steady and definite
of the men
having loyal hearts
through
the pink tears!
Phổ nhạc: Vĩnh Điện / Ca sĩ: Kim Khánh
https://www.facebook.com/nguyenviet.cao.50/videos/532853055666270