MỸ GIÁNG THÊM MỘT ĐÒN “CHÍ MẠNG”, HOA VI CHỚI VỚI ( Trọng Nghĩa/RFI)

Logo tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi tại sân bay quốc tế Thẩm Quyến (Trung Quốc).

Logo tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi tại sân bay quốc tế Thẩm Quyến (Trung Quốc). REUTERS – Aly Song

Thái độ hoan hỉ của tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi khi soán được ngôi vị nhà sản xuất điện thoại thông minh số một thế giới của đối thủ Hàn Quốc Samsung trong quý 2/2020 quả là tồn tại không lâu. Ngày 17/08/2020, chính quyền Mỹ đã loan báo quyết định nhằm làm cạn kiệt nguồn cung cấp bộ phận và linh kiện điện tử mà tập đoàn Trung Quốc rất cần trong sản xuất.

Nhiều nhà phân tích đã lập tức cho rằng quyết định mới nhất này của chính quyền Donald Trump là một đòn chí mạng, một bản án tử hình đối với Hoa Vi.

Một cách chính thức, quyết định của Mỹ vào tuần trước chỉ là mở rộng một danh sách đen của bộ Thương Mại Mỹ, gộp thêm 38 nhà cung cấp có quan hệ với Hoa Vi tại 21 quốc gia, vào một danh sách bao gồm tổng cộng 152 công ty bị cấm mua các bộ phận và linh kiện, đặc biệt là các loại chip điện tử, nếu không được phép của chính quyền Mỹ.

Trong thực tế, theo nhận xét của hãng tin Anh Reuters, quyết định trên đây của Mỹ có tác dụng cấm giới sản xuất trên thế giới bán cho Hoa Vi các loại bộ phận, linh kiện bán dẫn… nếu việc sản xuất các mặt hàng này dùng đến thiết bị hay công nghệ của Mỹ.

Động thái mới này đã lấp đi lỗ hổng của lệnh cấm đã ban hành vào tháng 5 vừa qua mà Hoa Vi được cho là đã biết lợi dụng để tiếp tục hoạt động sản xuất.

Đỉnh điểm của một cuộc chiến 15 năm

Theo nhật báo Anh Financial Times ngày 21/08, đối với Washington, quyết định mới ban hành là đỉnh điểm của một cuộc chiến kéo dài 15 năm chống lại Hoa Vi, bắt đầu khi công ty này cố gắng thâm nhập thị trường Mỹ lần đầu tiên vào đầu những năm 2000.

Các nhà quan sát kỳ cựu cho rằng Mỹ đang tiến gần đến một mục tiêu tưởng như là không tài nào đạt được. Vào năm ngoái, Washington đã bắt đầu siết gọng kềm nhắm vào Hoa Vi với nhiều lệnh trừng phạt, nhưng hai quyết định trước đây đều không thấm vào đâu. Lần này, thì các chuyên gia trong ngành cho rằng thật khó để thấy được là Hoa Vi “có thể thoát khỏi thòng lọng của Washington” như thế nào.

Một nhà phân tích công nghệ tại Gavekal Dragonomics, một hãng nghiên cứu ở Bắc Kinh nhận định là các sản phẩm của Hoa Vi từ điện thoại thông minh cho đến hạ tầng cơ sở mạng đều cần đến vật liệu bán dẫn, với hai ngành này chiếm đến 90% hoạt động kinh doanh của Hoa Vi.

Theo chuyên gia này, “nếu không có khả năng sản xuất những sản phẩm đó, Hoa Vi sẽ không còn là Hoa Vi nữa”. Hồi đầu tuần trước, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tố cáo các quy định mới của Mỹ, gọi đó là một “bản án tử hình”.

Nhà Nước Trung Quốc tất yếu phải can thiệp để cứu Hoa Vi

Trong bài viết của mình, báo Financial Times đã nêu bật mối lo ngại của các tập đoàn viễn thông thế giới trước khả năng Hoa Vi bị sụp đổ cho dù một số chuyên gia vẫn giữ thái độ thận trọng, cho rằng còn quá sớm để nói đến ngày tàn của Hoa Vi, vì dứt khoát Nhà nước Trung Quốc sẽ nhẩy vào để cứu doanh nghiệp hàng đầu của minh.

Theo Financial Times, giám đốc điều hành một tập đoàn viễn thông châu Âu đã gọi viễn cảnh Hoa Vi – nhà cung cấp hàng đầu trên thị trường – bị sụp đổ là “thảm họa”.

Theo nhân vật này, các nhà mạng hiện đã phải gánh chịu thêm chi phí do việc phải giảm số lượng thiết bị Hoa Vi do áp lực chính trị ngày càng tăng ở các nước phương Tây từ Úc đến Anh . Việc Hoa Vi sụp đổ vì không có linh kiện điện tử cần thiết để sản xuất, sẽ đè nặng trên các tập đoàn viễn thông đang dựa vào sản phẩm Hoa Vi như hãng Anh BT, hãng Đức Deutsche Telekom và hãng Thụy Sĩ Swisscom, đang sử dụng thiết bị Hoa Vi cho mạng băng thông rộng của họ.

Hoa Vi sẽ cố cầm cự trong 6 tháng?

Tuy nhiên, đối với Financial Times, cái chết chưa phải trước mắt. Hoa Vi đã cẩn thận xây dựng kho dự trữ chip từ khi Washington gia tăng súc ép với tập đoàn cách đây hai năm.

Tờ báo Anh đã phản bác thông tin cho rằng tập đoàn Trung Quốc đã có dự trữ hai năm để tiếp tục hoạt động, nhưng công nhận rằng Hoa Vi có đủ vật liệu để tiếp tục hoạt động trong 6 tháng nữa.

Theo nhật báo Anh, sáu tháng nghĩa là chờ đến sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đầu tháng 11, và nếu ông Biden thắng cử thì Mỹ có thể giảm nhẹ áp lực với Hoa Vi. Nhưng những hy vọng này còn mong manh.

Theo nhận định của ông Hosuk Lee-Makiyama, giám đốc Trung Tâm Chính Trị Kinh Tế Quốc Tế Châu Âu, trụ sở tại Bruxelles, những người có kinh nghiệm ở Trung Quốc hiểu rằng khả năng ông Biden hữu hảo dài lâu trở lại với Trung Quốc không nhiều, và “tuần trăng mật giữa Bắc Kinh với chính quyền Biden sẽ khó kéo dài vì Trung Quốc không thể thay đổi chính sách của họ một cách cơ bản”.

Nhiều quy định của Bắc Kinh vẫn làm cho các chính phủ phương Tây bất bình, khiến họ cứng rắn với Hoa Vi và Trung Quốc nói chung, như luật an ninh của Trung Quốc chẳng hạn. Luật này đòi hỏi các tập đoàn và người dân Trung Quốc hỗ trợ cho cơ quan an ninh Trung Quốc khi được yêu cầu bất kỳ điều gì, cho nên đã làm dấy lên lo ngại về hoạt động gián điệp.

Một vấn đề khác cũng đang khuấy động quan hệ với phương Tây là luật an ninh Hồng Kông: Bắc Kinh muốn khuất phục, tước bỏ quyền tự trị, quyền công dân và pháp quyền tại đặc khu này.

Trung Quốc sẽ can thiệp, nhưng sẽ thêm củi lửa cho những cáo buộc của Mỹ

Trước kịch bản này thì tương lai của Hoa Vi có vẻ đen tối và một số nhà quan sát tin rằng chính phủ Trung Quốc sẽ bước vào để nâng đỡ tập đoàn của mình.

Một nhà điều hành trong ngành công nghiệp bán dẫn Đài Loan cho rằng “Hoa Vi quá lớn để có bị bỏ rơi. Bắc Kinh sẽ chắc chắn trợ giúp”. Vấn đề là bằng cách nào.

Một số chuyên gia khác cho rằng khó mà thấy được là bằng cách nào mà Hoa Vi có thể tiếp tục hoạt động dưới hình thức hiện nay, với trừng phạt của Mỹ. Chính quyền Trung Quốc chắc chắn sẽ đóng một vai trò trong việc tái cơ cấu công ty, và như thế sẽ biến Hoa Vi thành điều mà Mỹ luôn cáo buôc nhưng Hoa Vi luôn lớn tiếng phủ nhận, tức là: Một tập đoàn Nhà nước Trung Quốc.

Trọng Nghĩa.