(Trích từ bài viết “Chuyện kể của một Đức Giám Mục” của Gioan Lê Quang Vinh)
Đức Cha Hoàng Đức Oanh, Giám Mục địa phận Kontum, có việc đi nước ngoài.
Khi đến cơ quan nhà nước nhận hộ chiếu. Một cán bộ cộng sản nói với ông:
– Ông đi nước ngoài nhớ đừng chụp hình với lá cờ vàng ba sọc đỏ, nếu không là toi đời ông đấy!.
Nghe thế ngài đáp lại ngay:
– Vậy thì tôi trả hộ chiếu lại cho các ông, tôi không đi nữa!.
Họ ngạc nhiên hỏi lại ông:
– Sao vậy? Sao không đi?
Đức Cha cười nói:
– Chứ nếu đi nước ngoài mà toi đời thì đi làm gì chứ?”.
Rồi ngài nói với các ông ấy:
– Này nhé, tôi vào nhà ông, thấy ông để tượng Hồ Chí Minh với lá cờ đỏ, tôi có bảo ông đem đặt chỗ khác không? Đến nhà người ta ai mà làm thế bao giờ. Ở nước ngoài, nơi tôi đến có lá cờ vàng, chẳng lẽ tôi bảo họ đem cờ đi chỗ khác cho tôi ngồi và chụp hình à?.
Ngài nói tiếp, với lý luận sắc bén:
– Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu, một trăm năm nô lệ giặc Tây, vậy các ông có ghét Tàu và Tây lắm không? Tôi thấy mấy ông lãnh đạo vẫn đứng chào cờ Trung Quốc, chào cờ Pháp, Mỹ đó thôi. Vậy tại sao lá cờ vàng của anh em người Việt mình mà các ông căm ghét đến như thế?.
– Còn nữa, hàng năm Việt Nam chúng ta đón bao nhiêu là Việt kiều, nhận bao nhiêu tiền do họ gửi về, sao lại phải lúc nào cũng căm ghét lá cờ vàng của họ?
Ngài nói thêm, như lời tâm sự, nghe rất xúc động:
– Năm 1954 gia đình tôi di cư vào Nam. Gia đình tôi sống được và tôi lớn lên, được ăn học là dưới lá cờ vàng. Nếu các ông có di cư vào Nam năm ấy thì các ông cũng như tôi thế thôi!.
Nghe những lời vô cùng hợp lý như thế, chắc họ bất ngờ và ngượng ngùng lắm nên cuối cùng họ bảo:
– Thôi ông cứ đi đi…