Chiến tranh chưa chấm dứt nhưng Ukraina đã thắng rõ nét ở giai đoạn đầu, Vladimir Putin không che giấu được sự thất bại của cuộc tiến quân vào lãnh thổ nước láng giềng anh em. Mặc dù vài ngày trước ông ta lên truyền hình tuyên bố huyênh hoang với dân chúng Nga là “chiến dịch quân sự” trên đất Ukraina đã thành công.

 Từ hôm qua, sau 38 ngày đem quân đi xâm lăng, lính Nga đã nhanh chóng rời bỏ những cứ điểm ở phía Bắc Ukraina, để dồn nổ lực về hướng Đông và hướng Nam của đất nước này. Một thay đổi chiến lược sau khi quân đội Nga bị tổn thất nặng nề và tình hình chung khá thảm hại.

Theo tình báo Anh Mỹ cho biết, Putin đang bị cô lập ngay trong nội bộ, Ban Tham Mưu không buồn thông báo cho ông ta biết những sự thật xảy ra trên chiến trường. Ngày 25/3/2022 chính phó Tư Lệnh Quân Đội Sergueï Roudskoï tuyên bố : “quân Nga sẽ chuyển hướng  tấn công Ukraina về phía Đông, trên vùng Donbass”. (Hiện Nga chỉ chiếm được 30% của  vùng này.) Sự lên tiếng của vị Tướng, Phó Tư Lệnh Quân Đội, cho thấy quyền lực không trong tay điện Kremlin, lệnh không còn do Putin ban ra nữa. Tổng Trưởng Quốc Phòng, một người thân thiết của Putin, cũng  bổng nhiên vắng mặt 2 tuần lễ.

 Chỉ trong một tháng tham chiến, quân  lính Nga thiệt mạng lên đến hàng 10 000, nếu tính theo lẽ thông thường : “số lính bị thương gấp đôi số lính tử trận”,  như vậy ước tính có 20 000 người bị thương, một sự thiệt hại quá lớn. Quân đội Nga đang đòi lính trừ bị đến tiếp viện và muốn tuyển mộ ngay cả lính đánh thuê đến từ Syria. Những người lính Nga non nớt, ít kinh nghiệm, từ cả tháng nay ra chiến trường thiếu thốn đủ mọi thứ, vừa đuối sức vừa đói khát nên bỏ trốn, họ cũng không tuân lệnh thượng cấp và còn phá hủy xe tăng. Có khi lại  bắn hạ nhầm máy bay của phe mình. Một tấn thảm kịch khác,  khi toán lính  Nga đến chiếm thành phố Tchernobyl họ không biết đó là vùng có phóng xạ, nên đào hầm định trú ẩn, kết quả là  họ đã bị nhiễm xạ nặng, những chiếc  xe tăng lăn bánh cũng đã làm bụi phóng xạ bay lên, bám vào quần áo binh sĩ. Giờ toán quân này đã phải tháo chạy ra khỏi vùng Tchernobyl  và đến Biélorussia để chữa trị.

Về vật liệu, đến ngày 17/3/2022, theo báo cáo của Ukraina, Nga bỏ lại trên chiến trường 232 xe tăng , 148 chiến xa và 212 xe chở binh lính.

 Trong khi lính Nga thiệt hại nhiều như kể trên, thì bom đạn Nga không ngừng pháo vào các thành phố Ukraina tàn phá nhà cửa và giết chết không biết bao nhiêu thường dân vô tội. Bà cựu Biện Lý của Tòa Hình Sự Thế Giới, Carla Del Ponte, kêu gọi Toà này (Cour Pénale Internationale) hãy ra trác đòi bắt giữ Putin vì những tội ác chiến tranh. Tuy nhiên trên thực tế, Putin sẽ không bị bắt ở trên xứ Nga, nghĩa là khi Putin không rời khỏi đất nước mình thì ông ta vẫn an nhiên tự tại, nếu ra ngoại quốc thì Putin sẽ bị áp tải.

 Tội ác của Putin kể sao cho hết. Ông ta đã dội bom vào xứ Syria để giúpBachar el-Assad, sát hại dân lành của nước này ở thành phố Alep, biến Alep thành bình địa. Ông ta cũng tàn phá thành phố Grozny của địa phận Tchétchénie, với lý do “tiêu diệt khủng bố hồi giáo”. Giờ đây ông ta hủy hoại đất nước anh em  Ukraina, không ngừng nã bom vào thành phố ven biển Marioupol thuộc vùng Donbass,  một thành phố kỹ nghệ, thương mại trù phú, là hải cảng cho các tàu hàng rời bến để chở  thép, than đá và ngủ cốc đi ra các nước . Marioupol bị bao vây từ cả tháng nay, không điện nước, không có sưởi dù trời lạnh, không được tiếp cứu, dân chúng thiếu thốn mọi thứ, hiện giờ có thể sẽ phải đem  thú vật nuôi trong nhà ra làm thịt để ăn vì đói. Marioupol nay trở thành bình địa  vì bị tàn phá 90%, ngay cả một bịnh viện nhi đồng vừa là nhà bảo sanh bị pháo kích tan hoang. Và nhà hát lớn, nơi dân chúng đến tránh bom đạn cũng bị pháo kích làm sập nát toà nhà, chỉ có 130 người được cứu, còn khoảng 300 người bị chôn vùi trong đống gạch đá. Marioupol giờ đây đâu đâu cũng là cảnh hoang tàn đổ nát trông thật hãi hùng ! Lý do Nga muốn chiếm cho được thành phố này là để kiểm soát vùng biển Azov, nhằm cô lập Ukraina không có lối ra biển,  sau đó Nga sẽ  tiến về phía Biển Đen, sáp nhập cả vùng này làm một vùng biển nội địa của Nga.

 Từ 24/2/2022 ngày Putin ra lệnh xâm lấn Ukraina, các nước phương Tây đã đưa ra những biện pháp kinh tế, tài chánh để trừng phạt Nga : cắt đứt không cho các ngân hàng Nga xử dụng hệ thống thanh toán hoá đơn trong các trao đổi mậu dịch SWIFT (nhưng chừa lại 2 ngân hàng, Gazprom Bank… trong lãnh vực dầu khí, để Châu Âu có thể trả tiền mua khí đốt). Sự cấm xử dụng hệ thống SWIFT mà Nga đánh giá là “một trái bom nguyên tử” làm các ngân hàng Nga tê liệt. Chưa hết, Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu còn khoá tài khoản 22 tỷ euros của Ngân Hàng Trung Ương Nga, nghĩa là tiền của Nga nhưng không cho họ xử dụng. Tài sản và tiền bạc của các nhà Đại Tài Phiệt Nga (trong đó có Putin và những người thân cận) cũng bị đóng băng và tạm thời khóa lại. Giá trị  đồng tiền rouble sụt giảm, người dân Nga trong nước thấy tiền bạc của mình bị vơi đi 1/3 vì đồng tiền nội địa xuống giá so với dollar hay euro. Các hãng xưởng ngoại quốc lần lượt rút lui khỏi xứ Nga, làm hàng trăm ngàn dân Nga thất nghiệp . Lại thêm 84% xí nghiệp  Nga  tê cứng, không tìm được máy móc, dụng cụ bổ sung để xí nghiệp hoạt động, vì cấm vận đến từ các nước Âu Châu.

 Putin là một con người dối trá, ra lệnh kiểm soát truyền thông truyền hình trong nước, che đậy để dân chúng không biết những sự thật.  Trong cuộc xâm lấn Ukraina, lên truyền hình nói chuyện với dân chúng, Putin không gọi đó  là một cuộc chiến tranh mà chỉ nói là một “chiến dịch đặc biệt” để giải cứu  “dân Ukraina gốc Nga” bị quân đội Ukraina giết hại. Và láo xược hơn nữa ông ta tuyên bố bom đạn nã vào các thành phố trên lãnh thổ Ukraina là do chính Ukraina dàn cảnh để quy tội cho Nga. Bao nhiêu tội ác do Putin gây ra, ông ta đều lạnh lùng chối, cho là “không biết, không phải do Nga”, đúng là miệng lưỡi của cựu gián điệp tình báo KGB . Giới ngoại giao có liên hệ với Putin đều xác nhận Putin hay nói dối  và họ chán ngán về cái tính “nay vầy mai khác” của Putin.

 Tuy nhiên, người dân Nga không dễ tin và đã xuống đường biểu tình chống chiến tranh và chống Putin, dù họ bị đàn áp, bị bỏ tù lâu ngày. Thật ra, điều Putin lo sợ không phải là các trừng phạt kinh tế của phương Tây, ông ta lo sợ nhất là phản ứng của chính người dân Nga, lo sợ họ sẽ nổi dậy lật đỗ mình vì ngày nay người dân ở đâu cũng khao khát sống dưới một nền dân chủ đúng nghĩa như ở các nước phương Tây. Nên Putin lại càng che đậy sự thật và càng đàn áp dân chúng. Có những thanh niên Nga chán ngán Putin đã tìm cách vượt qua sống ở các nước lân cận như Phần Lan để tránh bị kêu đi lính và nói chỉ trở về Nga khi Putin không còn nữa.

 Những trừng phạt của phương Tây, khiến cho nền kinh tế tài chính của Nga bị “chảy máu”,  điện Kremlin đã thừa nhận sự khó khăn này và quy lỗi cho phương Tây đã tấn công “blitzkrieg” kinh tế Nga để phá hoại nước này. Putin cũng kết án những trừng phạt vào kinh tế tài chính, vào thể thao, vào văn nghệ Nga, so sánh hành động này của phương Tây như sự truy lùng, tàn sát Đức Quốc Xã trên dân tộc Do Thái.

 Tuy nhiên Putin còn tự tin vào nguồn tài nguyên dầu khí của nước mình, vì Nga cung cấp cho các nước Âu Châu 45%  nhu cầu dầu  khí. Có nhiều nước Âu Châu lệ thuộc hoàn toàn vào khí đốt của Nga, Đức nhập cảng qua đường dẫn khí Nord Stream1  65% khí đốt cho nhu cầu của đất nước mình, Pháp chỉ  nhập cảng 17%. Về dầu hỏa Đức mua 35% dầu hỏa Nga , trong khi Pháp chỉ mua 13%. Liên Hiệp Âu Châu mua dầu khí Nga và phải  trả 700 triệu euros mỗi ngày. Khí đốt này được dùng để sưởi và để các nhà máy điện hoạt động. Cũng có những nước sản xuất khí đốt như Hoà Lan, Roumanie, nhưng tài nguyên này ở nước họ quá yếu nên họ vẫn phải nhập cảng từ Nga. Những nước gần biên giới Nga thì nhập gần như 100% khí đốt Nga cho nhu cầu của mình như Lettonie, Tiệp Khắc, Phần Lan, Hung Gia Lợi, Estonie. Vì bị lệ thuộc nhiều vào dầu khí Nga, nên Putin ra vẻ kiêu ngạo và muốn “bắt chẹt” các nước Âu Châu, muốn Âu Châu phải trả tiền dầu khí bằng tiền rouble, nếu không Nga  sẽ khoá ống dẫn khí không cung cấp nữa. Nhưng Pháp và Đức không chấp thuận điều kiện này vì hợp đồng khi ký kết đã ấn định trả tiền bằng Euro.

 Hoa Kỳ và Canada đã ra lệnh cấm vận dầu hỏa và khí đốt Nga, vì hai nước này có đủ tài nguyên không cần đến sự cung cấp của Nga. Âu Châu chưa giải quyết được sự lệ thuộc của mình vào Nga, nên chưa thể bất chợt “quay lưng” không mua dầu khí Nga được. Để giải quyết vấn đề này, Hoa Kỳ hứa sẽ bán cho Âu Châu khí đốt dạng hoá lõng và chuyên chở sang bằng tàu. Âu Châu dự tính cũng sẽ mua dầu khí từ Na Uy (20%), Algérie (12%) Qatar.

Riêng Pháp có 58 nhà máy điện chạy bằng nguyên tử, (hiện có hơn 10 lò đang ngưng để tu sửa) nên Pháp có thể tự túc một phần. Âu Châu dự trù mùa đông năm 2022 sẽ phải “thắt lưng buộc bụng” về khí đốt và đã khuyên dân chúng nên bắt đầu  tiết kiệm nhiên liệu. Có thể mùa đông tới dân Âu Châu sẽ phải chịu rét.

 Khi Âu Châu không cần đến khí đốt và dầu hỏa của Nga, thì Nga sẽ mất một số tiền lớn, dù Nga đã chuyển hướng tìm khách hàng mới ở Châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ, nhưng những khách hàng này không trả tiền hậu hĩnh như các nước Âu Châu. Dù sao Nga cũng thua thiệt về việc mất cung cấp dầu khí cho Âu Châu, đó là do lỗi của Putin tạo ra !!

 Có những dấu hiệu cho thấy ngày tàn của Putin sắp đến. Nhớ lại năm 1964  Khrouchtchev bị ép phải từ chức vì thất bại trong việc cải cách nông nghiệp để Nga  phải mua lúa mì của Hoa Kỳ và thất bại trong chiến dịch đem hỏa tiễn nguyên tử  Nga sang Cuba để hù dọa HK. Sau khi dỡ bỏ các hỏa tiễn này, Khrouchtchev cũng mất luôn chiếc ghế lãnh tụ.

Điều đó có lẽ cũng sẽ áp dụng cho Putin vì trên thế giới, hiện  Putin là một nhân vật không nước nào muốn liên hệ. Putin cũng làm cho kinh tế Nga xuống dốc thảm hại, làm cho quân đội thua thiệt, mất mát mà phải hàng nhiều năm mới lấy lại uy thế. Bao nhiêu điều đó đủ để Putin bị truất phế. Nhưng cầu Trời cho những ngày còn lại của ông ta, Putin không nổi cơn ra lệnh dùng vũ khí hoá học hay vũ khí nguyên tử để trừng trị sự dũng cảm của người dân hiền hòa Ukraina.

 Thanh Vân tường  thuật

Paris, ngày 4/4/2022