Hỏa Tiễn siêu thanh DF-17 (dùng Hypersonics) của TC trong cuộc diễn hành ở Bắc Kinh ngày 1/10/2019, kỷ niệm 70 năm Ngày Thành Lập Nước Cộng Hòa Nhân Dân TH. (ảnh Asahi Shimbun / Getty)
Theo tờ Washington Post đưa tin, các cựu quan chức Mỹ vừa tiết lộ về một hệ thống siêu máy tính, mô phỏng sức nóng và lực cản của các hỏa tiễn siêu thanh tăng tốc trong khí quyển, có thể nhắm vào nhằm vào Hàng Không Mẫu hạm Mỹ hoặc Đài Loan. Siêu máy tính này được đặt trong một cơ sở quân sự bí mật ở Tây Nam Trung Cộng.
Các nhà phân tích cho biết chiếc máy tính này được trang bị những chip điện tử siêu nhỏ do một công ty Trung Cộng có tên là Phytium Technology thiết kế bằng software của Mỹ và được xây dựng tại nhà máy sản xuất chip tối tân nhất thế giới ở Đài Loan.
Cơ sở thử nghiệm siêu thanh này được đặt tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Khí động học Trung Cộng (CARDC), nơi có các mối liên hệ quân sự “trong bóng tối”, được điều hành bởi một thiếu tướng Quân Đội Nhan Dân Trung Cộng (PLA) và các cựu quan chức Trung Cộng.
Quan hệ đối tác của Phytium với CARDC là một ví dụ điển hình về cách Trung Cộng đang âm thầm khai thác công nghệ dân sự cho các mục đích quân sự chiến lược – với sự trợ giúp của kỹ thuật công nghệ Hoa Kỳ. Chip máy tính dùng cho hệ thống vũ khí này là do Mỹ sản xuất, nó có thể được sử dụng cho một trung tâm dữ liệu thương mại có thể cung cấp năng lượng cho một siêu máy tính quân sự.
Kỹ thuật công nghệ siêu thanh – Hypersonics là một loạt các kỹ thuật mới nổi có thể đẩy hỏa tiễn với tốc độ gấp 5 lần tốc độ âm thanh và có khả năng né tránh các hệ thống phòng thủ hiện nay.
Theo các cựu quan chức Mỹ, chính quyền Trump đã muốn đưa Phytium và một số công ty Trung Cộng khác vào danh sách đen xuất khẩu vào cuối năm ngoái, nhưng lúc đó thời gian tại vị của ông Trump không còn đủ để hoàn tất công việc này!
Phytium đã không trả lời các yêu cầu bình luận.
Nhiều công ty Mỹ cho rằng việc chính quyền liên bang kiểm soát xuất khẩu làm tổn hại đến quyền lợi của họ. Trong khi hành động đó lại khuyến khích Trung Cộng chuyển hoạt động kinh doanh của mình sang nơi khác và phát triển các ngành kỹ thuật công nghiệp của riêng mình.
Nhưng các nhà phân tích lưu ý rằng, chính sách của ông Trump rất rõ ràng. Công nghệ của Mỹ không nên hỗ trợ quân đội Trung Cộng và việc hạn chế các tiến bộ của quân đội Trung Cộng trong tương lai quan trọng hơn rất nhiều so với lợi nhuận kinh tế.
Sự việc này cũng cho thấy tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với Đài Loan, một nền dân chủ tự do tự trị nằm ở vị trí chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng. Đài Loan dựa vào Washington để phòng thủ chống lại sự xâm lược của Bắc Kinh, nhưng các công ty của Đài Loan phụ thuộc vào thị trường Trung Cộng để phát khởi, thị trường chiếm 35% thương mại của Đài Loan.
Khi căng thẳng giữa Trung Cộng và Hoa Kỳ ngày càng sâu sắc, một câu hỏi được đặt ra về giới hạn thích hợp cho các công ty Mỹ và Đài Loan làm ăn với Trung Cộng.
CARDC – Trái tim của nghiên cứu và phát triển siêu âm của Trung Cộng
Công nghệ bán dẫn là bộ não của thiết bị điện tử hiện đại, tạo ra những tiến bộ vượt bậc trong nhiều lĩnh vực, từ năng lượng sạch đến điện toán lượng tử. Chúng hiện là mặt hàng nhập khẩu hàng đầu của Trung Cộng, trị giá hơn 300 tỷ USD mỗi năm và là ưu tiên chính trong kế hoạch 5 năm mới nhất của Trung Cộng về phát triển quốc gia.
Phytium ra đời vào tháng 8 năm 2014, được thành lập như một liên doanh của tập đoàn nhà nước China Electronic Corp. (CEC), Trung tâm Siêu máy tính Quốc gia đặt ở thành phố Thiên Tân. Phytium hiện là “nhà cung cấp chip độc lập hàng đầu ở Trung Cộng”. Công ty tiếp thị bộ vi xử lý cho máy chủ và trò chơi điện tử, nhưng cổ đông và khách hàng chính của công ty là nhà nước và quân đội Trung Cộng, theo hồ sơ của chính phủ.
Trung tâm siêu máy tính quốc gia là một phòng thí nghiệm được điều hành bởi Đại Học Công nghệ Quốc Phòng Quốc Gia (NUDT), một cơ sở nghiên cứu quân sự hàng đầu với sự bảo trợ của các tướng lĩnh PLA.
Vào năm 2015, Bộ Thương mại Mỹ đã đưa cả hai tổ chức vào danh sách đen thương mại của mình, vì liên quan đến hoạt động vũ khí hạt nhân, một chỉ định cấm xuất khẩu của Hoa Kỳ cho các công ty trừ khi có ngoại trừ đặc biệt.
Ở thành phố Mianyang, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Cộng có một là trung tâm nghiên cứu vũ khí hạt nhân. Đây cũng là nơi có tổ hợp nghiên cứu khí động học lớn nhất nước: CARDC.
Theo các cựu quan chức Mỹ và các nhà nghiên cứu Mỹ và Úc, CARDC có 18 đường hầm gió, tham gia rất nhiều vào nghiên cứu vũ khí siêu thanh. Giám đốc của trung tâm là Fan Zhaolin, một thiếu tướng của PLA.
Trung tâm này đã nằm trong danh sách đen thương mại của Hoa Kỳ – được gọi là “danh sách thực thể” – từ năm 1999 vì đã góp phần vào “sự phổ biến của hỏa tiễn”. Vào năm 2016, Bộ Thương mại đã thắt chặt hơn nữa các hạn chế đối với cơ sở này.
Ông Tai Ming Cheung, Giám đốc Viện Xung đột và Hợp tác Toàn cầu của Đại học California, CARDC, cho biết CARDC là “trái tim của nghiên cứu và phát triển siêu âm của Trung Cộng”.
Các khoản đầu tư lớn của Trung Cộng vào siêu âm thanh là mối quan tâm lớn của Ngũ Giác Đài
Ông Mark J. Lewis, giám đốc điều hành của Viện Công nghệ mới nổi của Hiệp hội Công nghiệp Quốc phòng cho biết: “Cách duy nhất để nhìn thấy một phương tiện siêu thanh một cách đáng tin cậy là từ không gian. Ông nói: “Nếu nó đang di chuyển với tốc độ siêu thanh – đi ít nhất một dặm/ giây – thì hệ thống phòng thủ hỏa tiễn sẽ chỉ có rất ít thời gian để tìm ra nó là gì và làm thế nào để ngăn chặn nó”.
Theo ông Lewis, Hypersonics là một công nghệ quân sự mới nổi quan trọng. Trung Cộng có thể nhắm mục tiêu vào các tàu Hải quân và căn cứ không quân ở Thái Bình Dương, đồng thời cho biết thêm rằng hỏa tiễn hành trình thông thường sẽ mất một hoặc hai giờ để đạt được mục tiêu trong khi hỏa tiễn siêu thanh có thể làm như vậy trong vài phút.
“Đó là một điều rất đáng lo ngại”, ông nói.
Hypersonics là một kỹ thuật công nghệ quân sự mới nổi quan trọng. Trung Cộng có thể nhắm mục tiêu vào các tàu Hải Quân và căn cứ không quân ở Thái Bình Dương, đồng thời cho biết thêm rằng hỏa tiễn hành trình thông thường sẽ mất một hoặc hai giờ để đạt được mục tiêu trong khi hỏa tiễn siêu thanh có thể làm như vậy trong vài phút.
Năm 2014, Không quân Mỹ đã công bố một báo cáo chưa được phân loại về công nghệ tác chiến trên không bao gồm siêu âm. “Bất cứ ai cũng có thể lấy tài liệu này”, Lewis nói.
Người Trung Cộng đã đọc được nghiên cứu này. Các nhà khoa học của họ bắt đầu có mặt tại các hội nghị của Hoa Kỳ. Và họ bắt đầu đầu tư. Ông Lewis nói: “Họ thấy rằng siêu âm có thể mang lại cho họ lợi thế quân sự”, “Và họ đã hành động.”
Không giống như Hoa Kỳ, Trung Cộng đã khai triển một loại vũ khí siêu thanh: một phương tiện bay siêu âm tầm trung.
Ông Lain Boyd, Giám đốc Trung tâm An ninh Quốc gia, cho biết: Hàng trăm đến hàng nghìn cấu hình khác nhau của nhiệt, lực nâng của phương tiện và lực cản của khí quyển cần được phân tích để tạo ra hỏa tiễn siêu thanh. Các sáng kiến tại Đại học Colorado, Boulder. Ông nói: “Nếu bạn không có siêu máy tính thì có thể mất một thập kỷ”.
Vào tháng 5 năm 2016, CARDC đã công bố một siêu máy tính “petascale” có thể hỗ trợ thiết kế khí động học của hỏa tiễn siêu thanh và các máy bay khác. Một máy tính có quy mô petascale có thể xử lý một nghìn tỷ phép tính mỗi giây.
Trong năm 2018 và 2019, các nhà khoa học của CARDC đã công bố các bài báo giới thiệu siêu máy tính của họ và lưu ý rằng các tính toán của họ được thực hiện với các chip dòng 1500 và 2000 của Phytium, mặc dù các bài báo không thảo luận về nghiên cứu về vũ khí siêu thanh.
CARDC, Phytium, trường đại học quân sự và phòng thí nghiệm siêu máy tính Thiên Tân hiện đang phát triển một máy tính thậm chí còn nhanh hơn – có thể xử dụng tốc độ “exascale” của một triệu nghìn tỷ phép tính mỗi giây. Theo truyền thông nhà nước Trung Cộng, siêu máy tính này có tên là Tianhe-3, được trang bị chip 2000 series của Phytium.
Để sản xuất những con chip như vậy, Phytium yêu cầu những công cụ thiết kế mới nhất.
Mặc dù CARDC và các thực thể khác của PLA đang chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ, quân đội Trung Cộng vẫn có thể tiếp cận công nghệ bán dẫn của Mỹ thông qua các công ty như Phytium.
Các bộ vi xử lý của Phytium được sản xuất tại một nhà máy ở Đài Bắc: Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) – hiện đã vượt qua Hoa Kỳ và trở thành nhà sản xuất những con chip tiên tiến nhất thế giới,
Mark Li, một nhà phân tích tại Sanford Bernstein, cho biết trừ khi Phytium bị áp dụng các biện pháp trừng phạt, còn không thì không có cách nào ngăn cản nó trở thành một mối đe dọa lớn và nguy hiểm nhất với nền an ninh Mỹ. Ông Li nói: “Đó là quyền quyết định của các chính trị gia. Trung Cộng là thị trường bán dẫn lớn nhất. Nếu các công ty từ bỏ việc xuất khẩu trong khi họ được làm điều đó một cách hợp pháp, thì họ cũng không thể giải thích điều đó với các cổ đông”.
Shih reported from Taipei, Taiwan. Pei Lin Wu in Taipei contributed to this report.